Đáp ứng nhu cầu xã hội, dịch vụ cho thuê xe ôtô tự lái trong thời gian qua đã phát triển, nhân rộng tại nhiều tỉnh thành trên cả nước. Tuy nhiên, do sự quản lý bằng pháp luật đối với loại hình kinh doanh dịch vụ này còn chưa chặt chẽ, hầu hết các trung tâm cho thuê xe ôtô tự lái vẫn hoạt động mang tính tự phát. Từ đây, những kẽ hở đã được tạo ra để các đối tượng tội phạm lợi dụng, trục lợi với các chiêu thức ngày càng tinh vi.
Thuê xe rồi... mất dạng
Mới đây nhất, thông tin từ Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP.HCM cho biết, cơ quan này đã phát đi thông báo truy tìm hai đối tượng nữ gồm: Lê Thị Thanh Tâm (SN 1975) và Lê Thị Ngọc Hạnh (SN 1962, cùng ngụ quận 11) để làm rõ vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy mô xảy ra tại địa bàn quận 10, TP.HCM. Quá trình điều tra ban đầu của công an xác định, đối tượng Tâm đã thuê 5 chiếc ôtô của những người kinh doanh dịch vụ, sau đó làm giả các loại giấy tờ như: giấy ủy quyền, giấy đăng ký xe...rồi đem đi thế chấp, qua đó đã chiếm đoạt số tiền 2,9 tỷ đồng. Đối với đối tượng Hạnh, cơ quan công an nghi vấn đối tượng này có vai trò là đồng phạm. Cụ thể, Hạnh đã sử dụng các giấy ủy quyền giả để nhận xe ôtô mà bà Tâm thuê từ những người khác, mang đi cầm cố cho 1 người đàn ông tên Toàn chiếm đoạt số tiền 650 triệu đồng. Sau khi xảy ra vụ việc, hai đối tượng trên đã bỏ trốn khỏi nơi cư trú.
Dịch vụ thuê xe tự lái ẩn chứa nhiều nguy cơ do sự quản lý thiếu chặt chẽ.
Trước đó, Phòng CSĐT tội phạm về TTXH, Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết, gia đình chị Nguyễn Thị Loan (SN 1974, trú tại phường Hải Hoà, TP. Móng Cái) kinh doanh dịch vụ cho thuê xe ôtô tự lái đã bị một đối tượng lừa đảo chiếm đoạt 2 xe ôtô. Cụ thể, vào sáng ngày 29/4, khi chị Loan đang ở nhà một mình thì có một thanh niên lạ đến thuê xe nói là để phục vụ đám cưới trong vòng 5 ngày. Thanh niên này cho biết, đã điện trước cho chồng chị Loan rồi nên đến lấy xe để đi Phú Thọ. Sau khi liên lạc, được anh Phong xác nhận thông tin trên, chị Loan đã đồng ý và viết hợp đồng cho thanh niên trên thuê xe. Theo quy định của cơ sở, chị đã nhận tiền đặt cọc 10 triệu đồng, yêu cầu để lại chứng minh nhân dân (CMND). Người thuê xe đã giao cho chị CMND mang tên Phan Tiến Thuỷ (SN 1982, trú tại khu Bình Quyền, thị trấn Bình Liêu, Quảng Ninh); xe máy nhãn hiệu Honda Wave, BKS 14K-7571 cùng giấy đăng ký xe mang tên Trần Văn Vịnh ở Hải Đông (Móng Cái). Sau khi đối chiếu thấy ảnh trong CMND trùng khớp với người thanh niên thuê xe, chị Loan đã giao cả 2 xe ôtô của cơ sở kèm theo sổ đăng kiểm và bản sao giấy đăng ký của các phương tiện. Còn thanh niên thuê xe sau đó tự lái một xe đi trước, khoảng 10 phút sau thì quay lại nhận xe thứ 2. Buổi chiều cùng ngày, thông qua hệ thống định vị, anh Phong - chồng chị Hồng kiểm tra vị trí một xe ôtô thì thấy xe đang ở điểm đối diện Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển (TP. Uông Bí). Anh Phong đoán xe được khách thuê đi đám cưới tại đây nên mãi đến ngày 2/5 anh mới tiếp tục kiểm tra. Thấy xe vẫn ở vị trí trên, vợ chồng anh Phong sinh nghi nên đã gọi điện cho công ty cung cấp thiết bị định vị thì được biết định vị trên đã bị ngắt nguồn. Hôm sau, anh đến nơi được xác định là vị trí của xe ôtô nhưng tìm xe chẳng thấy, chỉ còn thiết bị định vị đã bị cắt và để lại ở điểm trên.
“Khó” cho cơ quan chức năng
Đại úy Nguyễn Việt Dũng - điều tra viên (được phân công điều tra vụ việc xảy ra tại cơ sở cho thuê xe tự lái của anh Phong, chị Hồng) cho biết, ngay sau khi tiếp nhận tin báo, Phòng CSĐT tội phạm về TTXH đã tổ chức các tổ công tác tiến hành thực hiện đồng thời nhiều biện pháp xác minh, điều tra, thu thập thông tin về đối tượng. Đơn vị đã ra thông báo truy tìm vật chứng đối với 2 xe ôtô của gia đình anh Phong, xác minh nguồn gốc tài sản (xe máy) đối tượng để lại khi thuê xe. Về thông tin liên quan đến đối tượng, căn cứ giấy CMND, các trinh sát đã đến Bình Liêu, gặp gỡ anh Phan Tiến Thủy thì được anh Thủy cho biết, năm 2008, khi anh này đang ở Kiến An, Hải Phòng thì bị mất một CMND. Anh Thủy đã làm lại CMND và hiện vẫn sử dụng CMND này. CMND đối tượng để lại tại nơi thuê xe ôtô nhiều khả năng là giả. Đại uý Nguyễn Việt Dũng nhận định, thủ phạm vụ án phải có từ 2 đối tượng trở lên. Trước khi thực hiện hành vi lừa đảo, đối tượng nghiên cứu khá kỹ về đặc điểm gia đình nạn nhân. Phương thức, thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt xe ôtô cho thuê tự lái mới hết sức tinh vi của đối tượng khiến công tác điều tra gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, Công an tỉnh Quảng Ninh đang phối hợp với công an các địa phương và Cục CSĐT tội phạm về TTXH, Bộ Công an để điều tra, truy tìm thủ phạm vụ án.
Liên quan đến sự thiếu chặt chẽ trong việc quản lý, cho thuê tài sản của các cơ sở cho thuê xe tự lái, Trung tá Nguyễn Đăng Hoàn - “chuyên gia” khám phá các vụ án lừa đảo trong lĩnh vực cho thuê xe tự lái của Phòng CSĐT tội phạm về TTXH – Công an TP. Hà Nội nhận xét, một chiếc xe ôtô có giá trị lên tới hàng trăm triệu đồng, nhưng lại chỉ cần vài chục triệu đồng thế chấp và một số giấy tờ liên quan là có thể thuê được xe. Đây chính là sự lỏng lẻo trong công tác quản lý tài sản của các trung tâm cho thuê xe tự lái, dẫn đến những kẽ hở cho tội phạm lừa đảo lợi dụng hoạt động. Gần đây trên địa bàn thành phố đã xảy ra nhiều vụ lừa đảo, chiếm đoạt tài sản dưới hình thức thuê xe ôtô tại các trung tâm cho thuê xe tự lái. Thủ đoạn hoạt động của các đối tượng phạm tội rất tinh vi nhiều vụ mang tính chất liên tỉnh. Đặc biệt, nhiều đối tượng sau khi thuê được một chiếc ôtô tự lái và cầm cố lấy tiền ăn tiêu hết, lại đến chỗ khác để thuê xe có giá trị hơn rồi đem đi cầm cố, lấy tiền chuộc chiếc xe đã thuê trước đó trả lại trung tâm cho thuê xe tự lái. Bằng thủ đoạn phạm tội liên hoàn này, đối tượng phạm tội có thể thực hiện trót lọt nhiều vụ lừa đảo tại các trung tâm cho thuê xe tự lái.
Dịch vụ cho thuê xe ôtô tự lái thường có nguy cơ bị mất tài sản mà nguyên nhân chính là do sự dễ dãi, quản lý lỏng lẻo của chủ hộ kinh doanh. Qua đây, cơ quan công an khuyến cáo các cơ sở cho thuê ôtô tự lái phải đề cao cảnh giác, khi nghi ngờ bị lừa đảo cần thông báo sớm cho cơ quan công an để phối hợp điều tra, xử lý nghiêm các đối tượng phạm tội.
Tuấn Phong
