Việt Nam đã có tiếng nói uy tín trên trường quốc tế - Đó là nhận định của GS.Carl Thayer, chuyên gia về Việt Nam và châu Á tại Học viện Quốc phòng Australia đăng trên tờ Cutting Edge và RFI. SK&ĐS xin trích đăng bài viết về vai trò của Việt Nam trong Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) được 2 báo trên đăng tải.
 GS. Carl Thayer. |
Trong một bài phân tích đăng trên báo The Cutting Edge 7/2008, ông J. Peter Pham, Giám đốc Viện nghiên cứu Nelson về các vấn đề quốc tế và công cộng thuộc Trường đại học James Madison (Hoa Kỳ) đã ghi nhận vai trò quan trọng của Việt Nam ở khu vực châu Á. Việt Nam bỏ phiếu theo sự đồng thuận chung. Hầu như trong tất cả các cuộc tranh chấp được chuyển lên HĐBA xem xét, Việt Nam luôn chủ trương giải quyết bằng biện pháp hòa bình, thông qua đối thoại. Việt Nam vẫn ủng hộ mạnh mẽ các nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và không can thiệp vào công việc nội bộ nước khác.
Việt Nam cũng thể hiện một quan điểm thực tế. Đó là ủng hộ chính sách cấm phổ biến vũ khí hạt nhân. Bên cạnh đó Việt Nam cũng ủng hộ quyền của Iran được phát triển năng lượng hạt nhân vì mục tiêu hòa bình.
Việt Nam cũng góp phần thúc đẩy tiến trình cải tổ Liên hợp quốc, là một thành viên tích cực thực nghiệm sáng kiến “một Liên hợp quốc”, đồng thời ủng hộ cải tổ lĩnh vực an ninh.
Trong 6 tháng đầu năm, Việt Nam đã bỏ phiếu về hơn 20 nghị quyết của HĐBA và 20 bản tuyên bố chung nhân danh Chủ tịch HĐBA. Ông Lê Lương Minh, đại diện thường trực của Việt Nam tại HĐBA LHQ đã tham gia hơn 150 cuộc họp cấp đại sứ, trong đó có khoảng 30 vấn đề an ninh khu vực khác nhau được nêu lên. Chỉ riêng trong tháng 1/2008, đại sứ Việt Nam tại Liên hợp quốc đã phải đọc 27 bài diễn văn về nhiều vấn đề, từ Nepal, Palestine, cho đến Kosovo-Serbia, Myanmar, CHDCND Triều Tiên. |
Theo GS. Carl Thayer, Việt Nam rất coi trọng vai trò thành viên HĐBA cho nên đã đưa nhiều nhà ngoại giao có năng lực cao đến New York. Công việc chuẩn bị cho vai trò là Chủ tịch luân phiên HĐBA trong tháng 7/2008 cũng đã được tiến hành một cách nghiêm túc.
Khi chuẩn bị giữ chức Chủ tịch HĐBA, Việt Nam đã ưu tiên cho vấn đề bắt trẻ em làm lính trong các cuộc xung đột vũ trang. Kết quả là hồ sơ này đã được thảo luận công khai trong một phiên họp do Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Việt Nam Phạm Gia Khiêm chủ trì. Trong lĩnh vực bảo vệ quyền trẻ em, Việt Nam là nước châu Á đầu tiên và là nước thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước Liên hợp quốc về Quyền trẻ em.
Cũng trong khuôn khổ chuẩn bị cho vai trò Chủ tịch HĐBA, Việt Nam đã cử một thứ trưởng ngoại giao tới Israel và Palestine. Trong thời điểm Việt Nam làm Chủ tịch, HĐBA mở một cuộc họp thảo luận công khai về tình hình Trung Đông. Phiên họp mở của HĐBA về tình hình Trung Đông diễn ra vào ngày 22/7/2008.
Theo GS. Thayer, cho đến lúc này, Việt Nam đã chu toàn chức năng của một thành viên không thường trực và vai trò của Chủ tịch HĐBA LHQ. Việt Nam đã đảm trách một cách nghiêm túc chức vụ của mình và đã lên tiếng xác định lập trường trên rất nhiều hồ sơ.
 Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm hội đàm với Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon. |
GS. Peter Pham đã xác định rằng “Việt Nam đã trở thành một tác nhân khu vực...”. GS. Carl Thayer cho rằng “Việt Nam đã vươn lên thành một tác nhân trong khu vực, có tiếng nói uy tín trên trường quốc tế’’.
Việt Nam được bầu làm Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ nhờ được toàn bộ khối nước châu Á đồng ý đề cử, và được đại đa số các quốc gia trong Đại HĐBA LHQ bỏ phiếu tán đồng. Việt Nam đã thành một đối tác quan trọng hơn đối với Hoa Kỳ. Ngay trước lúc Việt Nam được bầu làm Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ, khi được hỏi là Hoa Kỳ sẽ bỏ phiếu như thế nào, Tổng lãnh sự Mỹ tại TP. Hồ Chí Minh, ông Kenneth Fairfax đã trả lời rằng chủ trương của Washington là không bao giờ loan báo trước ý định bầu của mình. Thế nhưng nhà ngoại giao này nói ngay: “Tôi tin rằng quyết định của Việt Nam khi giữ chức Ủy viên không thường trực của HĐBA LHQ đã cho thấy là Việt Nam hiểu rõ tầm mức quan trọng của việc đóng một vai trò tích cực trên trường quốc tế, và Hoa Kỳ luôn sẵn sàng làm việc với Việt Nam”.
BQT (lược dịch)