Những gia đình có chòi tại rẫy, có mang màn theo nhưng việc ngủ màn không được thực hiện nghiêm túc nên nguy cơ dễ mắc bệnh sốt rét. Và chính những người có chòi tại rẫy ngủ dài ngày mà không ngủ màn đều hết các ngày là nhân tố luôn phơi nhiễm với muỗi truyền bệnh sốt rét ở rừng, rẫy, nơi mà biện pháp phòng chống muỗi chưa được bao phủ (phun hóa chất phòng chống sốt rét). Do vậy chính là nguồn mang mầm bệnh lây truyền trong cộng đồng dân cư tại địa phương.
Bệnh sốt rét lưu hành hầu hết các vùng đồi núi với mức độ khác nhau, sự lưu hành của bệnh là do sự tác động tương tác của ba loài sinh vật liên quan đến chu kỳ lan truyền bệnh sốt rét được xác định bởi các yếu tố: Mầm bệnh (ký sinh trùng sốt rét), trung gian truyền bệnh (muỗi Anopheles), khối cảm thụ (con người) và sinh địa cảnh của từng địa phương.
Cán bộ y tế hướng dẫn người dân tẩm màn hóa chất để phòng chống sốt rét cho đồng bào vùng sâu ở Gia Lai.
Nếu ba yếu tố này xảy ra cùng một lúc thì khả năng mắc bệnh sốt rét và ngược lại nếu cắt đứt một trong ba yếu tố lan truyền thì không mắc bệnh sốt rét, chính vì vậy đến nay vẫn được xem là một bệnh nguy hiểm, có nguy cơ tử vong cao và chưa có vắc-xin phòng bệnh, người dân cần phải hiểu biết và chủ động phòng ngừa để tránh mắc bệnh sốt rét, nhất là những người thường xuyên đi rừng, ngủ rẫy. Muốn phòng tránh mắc sốt rét cần phải thực hiện một số biện pháp cơ bản sau:
Diệt ký sinh trùng sốt rét
Người dân đi lên rừng, rẫy hãy đến cơ sở y tế xin thuốc sốt rét (thuốc được cấp miễn phí) và được thầy thuốc hướng dẫn nhận biết dấu hiệu của bệnh và cách dùng thuốc khi mắc các triệu chứng bệnh sốt rét. Chẳng hạn khi thấy rét run, sốt, vã mồ hôi và khát nước phải uống ngay thuốc đã mang theo, sau đó lập tức về nhà đến cơ sở y tế để khám, xét nghiệm máu và được điều trị sớm ngay từ đầu, tránh tình trạng để bệnh kéo dài, có thể chuyển thành sốt rét trầm trọng hoặc cơ thể suy kiệt nặng dẫn đến tử vong.
Khi bị sốt hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám, xét nghiệm phát hiện ký sinh trùng sốt rét và điều trị triệt để bằng cách cho uống thuốc sốt rét đủ liều và đủ ngày theo hướng dẫn của thầy thuốc.
Diệt muỗi Anopheles truyền bệnh sốt rét
Diệt muỗi bằng những biện pháp dân gian như đập muỗi, dùng vợt điện.
Làm vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm xung quanh nhà, khai thông cống rãnh để thoát nước, lấp các vũng nước đọng không còn nơi muỗi sinh đẻ, vớt các cỏ cây hai bên bờ khe suối để bọ gậy không có nơi trú ẩn.
Dùng thuốc, hóa chất phun diệt muỗi.
Diệt bọ gậy bằng cách thả cá ăn bọ gậy.
Bảo vệ con người phòng tránh muỗi đốt truyền bệnh sốt rét
Mặc quần áo dài tay, mang vớ khi trời tối hoặc làm việc trong rừng, rẫy.
Ngủ màn sớm vào lúc 8 giờ tối tránh được giờ hoạt động muỗi Anopheles, tốt nhất ngủ màn tẩm hóa chất phòng chống bệnh sốt rét.
Dùng hương xua muỗi, hun khói.
Dùng loại cây có mùi thơm để xua như lá cây long não.
Dùng kem xua muỗi khi sinh hoạt hoặc làm việc ban đêm tại rừng, rẫy.
Sắp xếp đồ đạc, quần áo ngăn nắp, gọn gàng trong chòi hoặc trong nhà để muỗi không còn nơi trú ẩn trong nhà đốt người.
Dời chuồng gia súc, gia cầm xa nhà để muỗi không bay vào nhà đốt người.