Các bác sĩ Bệnh viện TW Quân đội 108 vừa tiến hành thành công ca phẫu thuật cho bệnh nhân có tổn thương phức tạp quai động mạch chủ. Đây là một bệnh lý với tổn thương phức tạp và hiếm gặp của quai động mạch chủ ở người trưởng thành.
Tuần hoàn ngoài cơ thể và hạ nhiệt độ cơ thể ở 31oC.
Ca bệnh đặc biệt
Bệnh nhân Ng.Th.Th.L, nữ, 37 tuổi, phát hiện có tăng huyết áp đã 10 năm, không điều trị thuốc thường xuyên. Khoảng một năm nay bệnh nhân có biểu hiện đau tức ngực trái nhiều kèm theo khó thở, đau hay xảy ra vào ban đêm, đã nhiều lần phải vào viện cấp cứu, huyết áp tối đa đo được những lúc như vậy khoảng 220-240mmHg. Bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính đầu năm 2016 và phát hiện phình động mạch chủ ngực.
Tháng 5/2016, bệnh nhân nhập viện khám tại Bệnh viện TW Quân đội 108, được chẩn đoán xác định bằng chụp cắt lớp vi tính 320 lớp cắt với tổn thương: hẹp eo động mạch chủ lan xuống cả đoạn động mạch chủ xuống, thiểu sản quai động mạch chủ đoạn sau động mạch cảnh trái và nhiều túi phình động mạch chủ tại sát đoạn hẹp eo. Bởi 2 khối phình động mạch chủ có thể vỡ bất cứ lúc nào, nguy cơ đe dọa tính mạng bệnh nhân rất cao, đặc biệt là khi có tăng huyết áp, nên bệnh nhân đã được điều trị kiểm soát huyết áp tích cực, cùng với công tác chuẩn bị mổ thật khẩn trương để tránh xảy ra biến chứng.
Sự kết hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa
Sau khi hội chẩn, bệnh nhân được phẫu thuật thay toàn bộ quai động mạch chủ và một phần động mạch chủ xuống (loại bỏ hoàn toàn chỗ động mạch tổn thương thiểu sản, phình và hẹp) bằng đoạn mạch nhân tạo, nối lại các mạch máu nuôi não và chi trên vào quai nhân tạo. Cuộc mổ diễn ra trong 6 giờ, bệnh nhân được chuyển về hồi sức trong tình trạng ổn định. Bệnh nhân được điều trị ở Khoa Hồi sức tích cực trong 2 ngày, rồi chuyển xuống Khoa Phẫu thuật Tim mạch. Sau phẫu thuật, bệnh nhân hồi phục nhanh, tỉnh táo, không liệt, không có tăng huyết áp và ra viện khỏe mạnh, mạch máu kiểm tra sau mổ rất tốt.
Tổn thương phức tạp quai động mạch chủ trên CT 320 lớp cắt.
Theo ThS.BS. Nguyễn Tiến Đông, Khoa Phẫu thuật Tim mạch - Bệnh viện TW Quân đội 108: Đây là một phẫu thuật rất lớn, phải sử dụng tuần hoàn ngoài cơ thể với máy tim phổi nhân tạo, hạ nhiệt độ cơ thể xuống thấp để bảo vệ não và tạng trong quá trình phẫu thuật. Các bác sĩ Khoa Phẫu thuật Tim mạch - Bệnh viện TW Quân đội 108 đã kết hợp chặt chẽ với Khoa Gây mê, Khoa Hồi sức tích cực của bệnh viện để tiến hành thành công ca phẫu thuật.
Phình động mạch chủ ngực là một bệnh lý với tổn thương phức tạp và hiếm gặp của quai động mạch chủ ở người trưởng thành. Phẫu thuật sửa chữa toàn bộ tổn thương này là một phẫu thuật lớn của chuyên ngành phẫu thuật tim mạch, với rất nhiều nguy cơ, đòi hỏi trình độ cao của phẫu thuật viên và các trang thiết bị y tế hỗ trợ hiện đại. Việc điều trị thành công bệnh nhân cho thấy sự lớn mạnh của chuyên ngành phẫu thuật tim mạch nói riêng cũng như của Bệnh viện TW Quân đội 108 nói chung trong sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Cần hết sức thận trọng với các biểu hiện âm thầm
Dù không phải là bệnh hiếm gặp nhưng phình quai động mạch chủ thường diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng và chỉ biểu hiện ở giai đoạn trễ. Khi kích thước túi phình đã lớn, nhiều trường hợp biểu hiện bằng biến chứng và gây đột tử nếu túi phình bị vỡ. Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo, đối với người bệnh có tăng huyết áp, trừ những trường hợp tăng huyết áp vô căn phải điều trị thuốc thường xuyên, thì những bệnh lý gây tăng huyết áp như hẹp eo động mạch chủ, hẹp động mạch thận có thể điều trị khỏi hoàn toàn bằng can thiệp hoặc phẫu thuật. Chính vì vậy, người có tăng huyết áp, đặc biệt ở người trẻ tuổi (tỷ lệ bị tăng huyết áp vô căn ít) nên đến các bệnh viện chuyên khoa để kiểm tra loại trừ những bệnh lý nguy hiểm tiềm ẩn bên trong.
Hình ảnh sau mổ của quai động mạch chủ đã được thay.
Để phòng ngừa hậu quả từ bệnh lý này, cần có lối sống lành mạnh, không hút thuốc lá, chế độ dinh dưỡng phù hợp, người bệnh có các yếu tố nguy cơ như bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, hút thuốc lá, rối loạn lipid máu, béo phì, nam giới trên 55 tuổi, nữ trên 65 tuổi, tiền căn gia đình có người bị bệnh tim mạch cần thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe để có thể phát hiện sớm bệnh lý.