Sau gần 10 năm thực hiện, chính sách bảo hiểm thất nghiệp đã và đang mang lại quyền lợi thiết thực cho hàng triệu người lao động. Không chỉ hỗ trợ giải quyết việc làm hiệu quả chính sách này còn góp phần không nhỏ trong việc ổn định an ninh trật tự, đảm bảo an sinh xã hội. Tuy nhiên, do bảo hiểm thất nghiệp là chính sách mới nên trong quá trình thực hiện vẫn còn những tồn tại và khó khăn.
Nhiều người tham gia đóng bảo hiểm thất nghiệp nên sau khi nghỉ việc họ đã được trợ cấp 3 tháng lương cơ bản. Số tiền tuy không lớn nhưng đã phần nào giúp nhiều người trang trải chi phí sinh hoạt. Bên cạnh đó họ còn được hỗ trợ học nghề miễn phí tại trung tâm dịch vụ việc làm. Tuy nhiên, số người học nghề tìm việc mới chiếm tỷ lệ nhỏ, nhiều người lao động đến nhận tiền bảo hiểm thất nghiệp mà bỏ qua các hỗ trợ khác như hỗ trợ học nghề, giới thiệu việc làm. Theo ông Lê Quang Trung, Phó Cục trưởng Cục Việc làm, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, nguyên nhân của tình trạng này là thời gian hỗ trợ ngắn, mức hỗ trợ còn ít, người thất nghiệp chủ yếu là lao động phổ thông thì có tâm lý muốn tìm ngay việc làm mới để có thu nhập, nên bỏ qua khâu học nghề.
Có một thực tế, khi đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động sẽ được đào tạo nghề miễn phí. Bảo hiểm thất nghiệp đã thực sự trở thành chỗ dựa cho người lao động khi bị mất việc. Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách này vẫn còn không ít hạn chế, đặc biệt là nhận thức của người lao động và chủ sử dụng lao động.
Theo thống kê của Cục Việc làm, Bộ LĐTB&XH, đến nay cả nước đã có trên 10 triệu người tham gia bảo hiểm thất nghiệp trong đó có 2,3 triệu người được hưởng trợ cấp thất nghiệp. Cùng với đó trên 60.000 người đã được hỗ trợ học nghề và giới thiệu việc làm miễn phí. Ông Lê Quang Trung, Phó Cục trưởng Cục Việc làm, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, cho biết, cần mở rộng đối tượng tham gia, đảm bảo duy trì các chế độ hỗ trợ của người lao động và các chế độ đó là tư vấn giới thiệu việc làm, hai là hỗ trợ học nghề, ba là hỗ trợ để duy trì, đào tạo, bồi dưỡng cho người lao động và cái thứ tư mới là trợ cấp thất nghiệp cho người lao động.
Tuy nhiên, có một thực tế đáng báo động là tình trạng nợ đọng bảo hiểm thất nghiệp. Theo ước tính, các doanh nghiệp còn nợ hàng trăm tỷ đồng tiền bảo hiểm thất nghiệp. Nguyên nhân là tình hình sản xuất kinh doanh khó khăn, nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động, hoặc chiếm dụng tiền bảo hiểm để đầu tư sản xuất. Ngoài ra còn do chế tài chưa nghiêm.
Có thể thấy, việc triển khai chính sách bảo hiểm thất nghiệp là rất cần thiết nhằm đảm bảo an sinh xã hội trong bối cảnh kinh tế xã hội còn gặp nhiều khó khăn như hiện nay thì chính sách bảo hiểm thất nghiệp là giải pháp hỗ trợ người lao động thiết thực nhất. Tuy nhiên để chính sách này phát huy hiệu quả hơn nữa cần sự chung tay không chỉ của các cấp, các ngành mà của chính những người lao động và chủ sử dụng lao động.