Hơn 40 năm nay, những ngày có cái nóng kỷ lục lại xuất hiện. Có người đo nhiệt độ cái yên xe máy thôi cũng lên tới 80 độ! Thôi thì “nắng mưa là chuyện của trời” nhưng những chuyện bực mình qua cái nắng nóng “giời làm” thì có lẽ chả nhiệt kế nào đo được.
Một số công trình không chịu được nắng nóng hay là một phép thử ngẫu nhiên?
Không biết có vô tình không khi cái nắng nóng xuất hiện không lâu sau những hàng cây ở Hà Nội bị thay. Cả con đường đẹp nhất nước bỗng thành thay cây đang có bóng mát bằng cây mỡ và... cọc bởi không ít cây mới trồng chết rụi. Chính nắng nóng càng tăng lên độ so sánh khi người dân Hà Nội phải đi trên con đường như đổ lửa không một bóng cây. Nỗi nhớ bóng mát có trước đây càng tăng khi bị tra tấn trên đường lại phải gặp... cọc và chưa thành cọc thì cũng chả biết bao giờ mới ra tán ngoài mấy cụm lá rất vô duyên. Nhiều người bảo “trời kiểm tra” xem chủ trương thay cây vội vã trên là chủ trương đúng hay sai!
Trời không chỉ “kiểm tra” cây còn “kiểm tra” những dịch vụ công khác tỷ như điện và nước. Nắng nóng thì người ta ngại ra đường và ai có quạt dùng quạt, ai có máy điều hòa dùng máy điều hòa cũng là tất nhiên. Và lượng điện tiêu thụ cũng tất nhiên tăng đột biến. Thế nhưng nhà đèn Hà Nội cam kết “không cắt điện vào ngày nắng nóng” song ở nhiều khu vực, vẫn xảy ra. Tuy chỉ mất điện cục bộ ở một số nơi nhưng cũng là một cực hình cho người dân. Cố thông cảm vì ngày nắng nóng ắt quá tải do phụ tải tăng cao nhưng chợt nghĩ với các đợt tăng giá điện liên tiếp trong những năm gần đây mà sao chất lượng dịch vụ cung ứng điện không tăng theo tỷ lệ thuận nhỉ?
Mất điện có thể dẫn đến mất nước hay là cũng do nhu cầu sử dụng nước cao trong ngày nắng nóng mà tình trạng mất nước cũng xảy ra ở nhiều khu vực quận Đống Đa, Từ Liêm, Hai Bà Trưng, thậm chí cả ở các khu đô thị lớn như Mỹ Đình - Sông Đà, Kim Liên, Ecohome... Là vì những lý do trên hay còn là do sự quan tâm, đầu tư của chính quyền với dịch vụ cung cấp nước không tăng được đáng kể cho tỷ lệ với nhu cầu của người dân ngày càng cao, theo đà gia tăng mật độ dân số?
Nghe nói bên Ấn Độ nắng nóng làm chảy nhựa đường nhưng sân bay Cát Bi của Việt Nam (sân bay chứ không phải đường cho ôtô xe máy chạy nhé!) cũng bị nứt do nắng nóng 50-60oC quả là chuyện lạ.
Xem ra nhiều công trình được nghiệm thu rất vui vẻ và thắng lợi, không tìm ra được bất cập gì, chỉ đến khi “trời kiểm tra” mới lộ ra sự yếu kém về chất lượng của không ít công trình. Không nắng mà chỉ mưa một trận không lớn mà kênh Ba Bò ở Bình Dương đã bị sạt lở, nứt nghiêm trọng, dù công trình mới khánh thành trước đó không lâu với khoản đầu tư tới 345 tỷ đồng. Công trình biểu tượng văn hóa thị xã Đông Triều ở Quảng Ninh bị sét đánh sạt lở, lộ ra bên trong không thiết kế cột thu lôi. Rồi ở Hà Tĩnh có con đường bị chảy nhựa mặt đường không biết là do nắng nóng 40oC hay do cấp phối vật liệu: nhựa, cát, sỏi... khi thi công quá tồi như các chuyên gia về xây dựng, giao thông kết luận.
Những bất cập nêu trên là tại trời hay trời muốn đưa ra phép thử để kiểm tra những chuyện người không kiểm tra được? Tìm nguyên nhân bất cập có lẽ từ hoàn cảnh khách quan là dễ nhất. Đổ tại cho trời chắc chả ai kỷ luật được và trời cũng không thể cãi. Nhưng dân gian có câu “Trời có mắt” nghĩa là trời cũng có thể kiểm tra bằng biện pháp riêng của mình nếu người không tìm ra được đúng nguyên nhân. Và như thế, người chịu thiệt hại lại vẫn là... dân!
Lê Quý
