Theo cơ quan báo chí Điện Kremlin, ngày 24/10, trả lời cử tọa tại hội nghị của Câu lạc bộ tranh luận quốc tế Valdai, Tổng thống Nga Putin tiết lộ phía Nga đã kịp thời cứu cựu tổng thống Ukraine Yanukovich thoát khỏi họng súng trường.
Tổng thống Nga Putin thừa nhận đã giúp ông Yanukovich chạy đến Crimea.
Cũng tại cuộc tranh luận này, ông Putin đã lần đầu tiên tiết lộ một số diễn biến quan trọng của các sự kiện ở Ukraine cho đến khi Crimea sáp nhập vào Nga.
Ông Yanukovich quá lạc quan
Theo ông Putin, sự việc bắt đầu có chuyển biến vào ngày 21/2 khi cựu tổng thống bị lật đổ Yanukovich ký với phe đối lập thỏa thuận nhân nhượng dưới sự chứng kiến của các nhà ngoại giao hàng đầu châu Âu.
“Tối 21 (tháng Hai), Tổng thống Obama gọi cho tôi thảo luận về vấn đề này và chúng tôi đã nói về việc sẽ góp phần thực hiện những thỏa thuận này như thế nào. Nga đã nhận về mình mội số cam kết nhất định. Tôi cũng đã nghe người đồng cấp Mỹ nói nước này cũng nhận một số cam kết,” ông Putin nói.
Cùng ngày cựu Tổng thống Ukraine Yanukovich cũng đã gọi cho ông Putin nói về việc ký kết thỏa thuận và bày tỏ lạc quan về triển vọng ổn định tình hình trong nước.
“Ông ấy cho rằng tình hình đã ổn định và chuẩn bị đến Kharkov để dự hội nghị (của Đảng Các khu vực)," tổng thống Nga nói và không dấu những quan ngại nhất định khi hỏi ông Yanukovich liệu có thể rời thủ đô trong lúc tình hình như thế này không?
Ông Yanukovich trả lời là có thể, vì có văn kiện đã ký kết với phe đối lập, và các Bộ trưởng ngoại giao châu Âu đã đưa ra đảm bảo thực hiện thỏa thuận này.
Phe đối lập lật lọng
Tỏ ra nghi ngờ khi mọi việc lại quá tốt đẹp đến vậy, Tổng thống Nga bày tỏ và nhấn mạnh sự tôn trọng đối với người đồng cấp Ukraine, nhưng vẫn cảnh báo: “Trong mọi trường hợp, tôi cho rằng không nên đưa các lực lượng bảo vệ trật tự rời khỏi Kiev.”
Tuy nhiên ông Yanukovich vẫn đi Kharkov và ra lệnh cho thuộc cấp của mình đưa tất cả lực lượng bảo vệ trật tự rời khỏi Kiev.
Tổng thống Nga Putin phát biểu tại Câu lạc bộ tranh luận quốc tế Valdai. (Nguồn: kremlin.ru)
Yanukovich cầu cứu Nga
Và sau đó, ở Kiev, bất chấp các thỏa thuận đã ký và các đảm bảo, các cuộc đàm thoại, ngay khi Yanukovich rời Kiev thì ở đó diễn ra cuộc chiếm giữ Phủ Tổng thống và tòa nhà Chính phủ bằng vũ trang.
Tổng thống Nga tiết lộ rằng ông Yanukovich có gọi điện và nói muốn gặp trực tiếp, nói chuyện và thảo luận về tình hình. Để thuận lợi, hai bên nhất trí sẽ gặp nhau ở Rostov và ông Putin nói sẵn sàng bay tới đó.
“Nhưng sau đó mới thấy là ông ấy không thể đến Rostov được. Người ta đã bắt đầu sử dụng vũ lực với ông ấy, và bắt đầu ép buộc ông ấy bằng súng trường. Và họ không thể hiểu nối ông ấy đã biến đi đâu mất," ông Putin kể lại sự việc.
Và Nga đã giúp ông Yanukovich chạy đến Crimea, ông ấy đã ở đó vài ngày.
“Lúc này Crimea vẫn là một phần lãnh thổ của Ukraine. Nhưng các sự kiện ở Kiev diễn biến quá nhanh, như vũ bão, đến mức công chúng không thể biết được các vụ giết người đã diễn ra như thế nào, họ đã thiêu sống người khác ra sao, họ đã xông vào văn phòng của Đảng Các khu vực, bắt giữ các nhân viên kỹ thuật và sát hại họ, tất cả, người ta đã thiêu sống họ ngay dưới tầng hầm của tòa nhà. Trong điều kiện như vậy ông ấy (Yanukovich) trở về Kiev là dại dột,” Tổng thống Nga nói và nhấn mạnh tất cả đã quên thỏa thuận vừa ký với phe đối lập.
“Vâng, tôi sẽ nói thẳng ra rằng ông ấy đã đề nghị đưa ông ấy sang Nga, điều mà chúng tôi đã làm. Mọi chuyện là như thế,” Tổng thống Nga nói.
Người Crimea vùng dậy
Ông chủ Điện Kremlin nhấn mạnh chính các sự kiện này đã làm cho những người ở Crimea gần như ngay lập tức cầm vũ khí và yêu cầu Nga giúp đỡ họ trong những hoạt động mà họ định làm.
“Tôi xin tiết lộ là chúng tôi đã sử dụng lực lượng vũ trang của mình để phong tỏa các đơn vị quân đội Ukraine đóng quân ở Crimea, nhưng không ép buộc bất kỳ ai đi bầu cử,” Tổng thống Nga nói và nhấn mạnh người dân Crimea đã đi bầu cử như là đi dự lễ hội.
Và cuối cùng tuyệt đại đa số người dân Crimea chọn độc lập khỏi Ukraine và sau đó sáp nhập vào Nga.
Mặc dù vậy, ông Putin cho biết một bộ phân dân số Tartar Crimea không tham gia cuộc bầu cử này, nhưng đó là thiểu số và ý nguyện của họ vẫn được tôn trọng khi Crimea là một phần của Nga.
Tuy nhiên, các nước phương Tây đã lên án Nga về việc sáp nhập Crimea và tiến hành các bước trừng phạt Moskva liên quan đến các sự kiện khủng hoảng ở Ukraine.
