Ông H.Chavez để lại gì cho Venezuela?

Trong hai nhiệm kỳ đầu, Tổng thống Chavez đã làm được những gì cho người dân và cho châu Mỹ Latinh khu vực Nam Mỹ? Tham vọng xây dựng một vùng Nam Mỹ vững mạnh để làm đối trọng với sự thống trị của Hoa Kỳ ở Bắc Mỹ liệu sẽ có tan thành mây khói khi không còn Tổng thống Chavez?

Nhìn lại hoàn cảnh thời điểm ông Hugo Chavez lên cầm quyền năm 1998. Về phương diện chính trị, Hugo Chavez là một “con ngựa về ngược”. Ông nổi lên trên chính trường Venezuela sau cuộc bầu cử năm 1998 trong bối cảnh toàn cảnh chính trị Venezuela rệu rã: khủng hoảng kinh tế kéo dài từ đầu những năm 1990, những vụ tai tiếng tham nhũng khiến người dân chán ngán. Không mấy ai tin tưởng vào các nhà lãnh đạo Nhà nước và cũng chẳng ai muốn tham gia vào các hoạt động chính trị. Hai đảng phái chính trị lớn nhất ở Venezuela đã hoàn toàn đánh mất lòng tin. Thắng lợi vẻ vang của Chavez năm 1998 được xây dựng trên ý tưởng đổi mới chính trị, xã hội và kinh tế cho Venezuela. Qua đó, Caracas tìm lại một chỗ đứng cho Venezuela trên trường quốc tế.

Thế nhưng hào quang có được ngày hôm nay của ông Chavez là nhờ vào những tiến bộ không thể chối cãi trên phương diện xã hội. Dầu hỏa của Venezuela là chìa khóa cho phép quốc gia với 28 triệu dân này xóa đói giảm nghèo cho một phần dân số. Chính sách đó của Tổng thống Hugo Chavez gặp thuận lợi khi giá dầu hỏa trên thế giới đang từ 13 đô-la/thùng năm 1999 nhảy vọt lên đến 100 đô-la ngày nay.

Sau hai nhiệm kỳ Tổng thống Chavez, tỷ lệ mù chữ của Venezuela giảm từ 9,1% (năm 1999) xuống còn 4,9% (năm 2011); 83% thanh niên được đi học đại học; tỷ lệ tử vong ở trẻ em đang từ 19% giảm xuống còn dưới 14%; tuổi thọ trung bình tăng thêm 2 năm.

Khi ông H. Chavez chính thức ngồi vào chiếc ghế Tổng thống đầu năm 1999, gần một nửa dân số Venezuela sống dưới ngưỡng nghèo khó. Tỷ lệ đó hiện chỉ còn dưới 30%. Hugo Chavez cũng là người đã đem lại cho đất nước một hệ thống an sinh xã hội. Nếu như các dịch vụ y tế và giáo dục tại Venezuela được miễn phí, điều đó cũng là nhờ công lao của “Người hùng Chavez”. Tất cả mọi người đều đồng ý trên một điểm, đó là khi nhìn vào các chỉ số kinh tế hay về phương diện xã hội, chúng ta nhận thấy rằng tình trạng của người dân Venezuela đã được cải thiện đáng kể trong những năm ông Hugo Chavez cầm quyền. Điều đó thể hiện qua chỉ số y tế và giáo dục hay qua tỷ lệ mù chữ…

Tuy nhiên, so sánh những thành tựu của chính quyền Chavez trong bối cảnh chung của khu vực: cùng thời kỳ đời sống của người dân tại nhiều nước châu Mỹ Latinh cũng đã được cải thiện, Venezuela không phải là ngoại lệ. GS. Olivier Compagnon, chuyên gia về châu Mỹ Latinh, giảng dạy tại Viện Nghiên cứu khoa học xã hội Paris cho biết: Tỷ lệ tăng trưởng kinh tế của Venezuela vẫn còn rất cao cho dù đã bị chựng lại trong hai năm gần đây. Không ai có thể phủ nhận những tiến bộ vượt bậc của Venezuela trong việc xóa đói giảm nghèo, nhưng trong thập niên vừa qua, toàn thể các nước ở châu Mỹ Latinh đều đã đạt được mục tiêu đó. Venezuela không phải là một ngoại lệ. Cũng phải nói là tỷ lệ người nghèo ở Venezuela đã giảm nhanh hơn so với ở Chilê. Thế nhưng, cũng như nhiều quốc gia khác trong vùng, cách biệt giàu nghèo trên quê hương ông Chavez hãy còn rất lớn.

 Hương Hà

(Theo USAtoday, Reuters)