Nước tiểu chính là "chất thải" sau khi đã giúp cơ thể lọc những chất cặn bã, tạp chất, và cần được đào thải ra ngoài. Bình thường nước tiểu vốn vô trùng, màu nước tiểu thường từ hổ phách sang màu vàng nhạt. Tuy nhiên, một số nguyên nhân có thể làm cho nước tiểu có màu, có mùi khác biệt.
Dấu hiệu bình thường
Do uống ít nước: Màu sắc nước tiểu bình thường liên quan tới lượng nước uống vào. Khi bạn uống nhiều nước làm nước tiểu trong hơn do nước pha loãng màu vàng của nước tiểu. Khi bạn uống ít nước sẽ làm nước tiểu cô đặc, mất nước nặng có thể làm nước tiểu có màu hổ phách và có mùi khai. Vì vậy, mỗi người cần uống đủ nước mỗi ngày từ 2 - 2,5 lít.
Do ảnh hưởng từ thuốc: Mùi của nước tiểu cũng chịu ảnh hưởng rất lớn mùi vị của thuốc. Uống hay tiêm các loại Penicillin, Ampicillin... thấy mùi rất đặc trưng.
Do ảnh hưởng của thức ăn: Mùi vị của thức ăn có thể được bài tiết ảnh hưởng đến mùi nước tiểu. Ví dụ, khi ăn măng, nước tiểu sẽ có mùi rất nồng; Phẩm nhuộm dùng trong bột ngũ cốc có đường có thể xuất hiện ngay trong nước tiểu của trẻ sau khi uống.
Các dấu hiệu trên đều bình thường, chỉ cần uống nhiều nước hoặc sau điều trị thuốc, sau khi thức ăn bị đào thải hết thì nước tiểu sẽ trở lại bình thường.
 Khi nước tiểu có màu lạ, bạn nên đi xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân. |
Biểu hiện của bệnh
Hầu hết các thay đổi nước tiểu là vô hại và thoáng qua, không gây đau và xảy ra không có triệu chứng gì. Nhưng khi cơ thể gặp rối loạn trao đổi chất hay mắc một số bệnh tật, những thay đổi cụ thể trong màu sắc nước tiểu sẽ xuất hiện, và bạn không nên bỏ qua nó, vì có thể được dùng để xác định bệnh.
Nước tiểu màu nâu: Cảnh báo những bệnh xơ gan, viêm gan, ngộ độc asen, chloroform và viêm thận, cầu thận cấp tính.
Nước tiểu màu đỏ: Nguyên nhân vì nó chứa một số lượng lớn các tế bào máu, là dấu hiệu cảnh báo cho căn bệnh viêm đường tiết niệu như: viêm thận, lao thận, viêm bàng quang cấp tính, viêm niệu đạo...
Nước tiểu màu trắng: Cảnh báo đường ruột của bạn có vấn đề, không thể hấp thụ chất lỏng. Cũng có thể bạn đang nhiễm trùng giun.
Nước tiểu có màu xanh lá cây: Là dấu hiệu cảnh báo đường tiết niệu bị nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa.
Nước tiểu có màu rượu vang đỏ: Là dấu hiệu của bệnh Porphyria là một bệnh ảnh hưởng lên da và hệ thần kinh.
Nước tiểu có màu nâu đen, đặc biệt nếu kèm đi đại tiện phân trắng và vàng da vàng mắt, đây có thể là dấu hiệu nặng của bệnh gan.
Nếu nước tiểu có mùi hôi kèm theo một số triệu chứng như đau tức bụng dưới, đau buốt khi đi tiểu... là dấu hiệu bị nhiễm trùng đường tiểu.
Cần đi khám ngay tại cơ sở y tế khi thấy tiểu ra máu đỏ kéo dài trên 24 giờ hay nước tiểu của bạn bị thay đổi màu mà hoàn toàn không liên quan đến thức ăn hay thuốc, chất bổ sung khác hay phẩm màu. Cũng nên đi khám bác sĩ nếu bạn có hai hay nhiều hơn hai giai đoạn tiểu máu, bất kể hai lần đó cách xa như thế nào.
Bác sĩ Hạnh Trinh