Nhìn từ thực trạng các tác phẩm điêu khắc tại Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam 2015 kết thúc ngày 23/12, nhà điêu khắc Lê Lạng Lương - Thành viên Hội đồng Nghệ thuật chuyên ngành Điêu khắc, Sắp đặt của triển lãm cho rằng, điêu khắc và sắp đặt nước ta 5 năm qua dù đã có đầy đủ các loại hình, luôn nhận được sự quan tâm của các nghệ sĩ nhưng chất lượng tác phẩm chưa thật đồng đều, hình thức ít thay đổi…
Theo nhà điêu khắc Lê Lạng Lương, Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam 2015 thu hút hơn 500 tác phẩm điêu khắc và sắp đặt gửi đến tham dự, điều đó thể hiện sự tham gia đông đảo của các nhà điêu khắc và nghệ sĩ sắp đặt trên cả nước với đủ loại hình, hình thức thể hiện và chất liệu từ truyền thống đến hiện đại. Tuy nhiên, công bằng mà nói, các tác phẩm trong nhánh của nền mỹ thuật lại phản ánh chất lượng không đồng đều, nhiều tác phẩm vẫn là những sáng tác với hình thức ít thay đổi như một số tác phẩm chất liệu gỗ; một số tác phẩm sử dụng hình thức cũng như chất liệu còn hơi tùy tiện; tác phẩm trừu tượng hoặc bán trừu tượng mang ngôn ngữ trang trí còn nặng những biểu hiện chung chung, mờ nhạt về hình thái cũng như ý tưởng tạo hình.
Tác phẩm nghệ thuật khắc gỗ A Di Đà Phật của tác giả Nguyễn Khắc Hân giành Huy chương Vàng tại Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam 2015.
Ông Lương cũng chỉ ra rằng, tác phẩm điêu khắc và sắp đặt của chúng ta phần lớn được sáng tác bởi các nghệ sĩ thường xuyên không làm việc với toàn bộ thời gian của mình như một nghề nghiệp. Đây là một thực tế bởi hầu hết các nghệ sĩ điêu khắc ở ta không thể sống bằng nghề, phần nhiều hoạt động sáng tác ở dạng bán thời gian. Kế đó là điều kiện làm việc như nhà xưởng, máy móc, công nghệ còn mang nhiều tính thủ công, thiếu thốn. Chất liệu “thực” như kim loại thật, đá thật, sơn phủ công nghệ cao... thường còn ít được quan tâm và đầu tư cho sáng tác đúng như nó đáng phải có. Điều này được phản ánh qua các tác phẩm dùng chất liệu composite giả các chất liệu khác rất nhiều, trong đó có cả các tác phẩm được giải tại Triển lãm Mỹ thuật Việt Nam 2015.
Trong nghệ thuật điêu khắc và sắp đặt ở nước ta hiện nay, còn có một thực tế mà ai cũng thấy, đó là sự chênh lệch vùng miền. Những nghệ sĩ ở các thành phố lớn sẽ có nhiều cơ hội hơn để phát huy được khả năng sáng tạo bởi điều kiện làm việc, kinh tế, trưng bày hay cọ sát nghề nghiệp thuận lợi hơn so với các tác giả ở khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa... Đồng thời, các tác giả từ thế hệ 7x - 9x ít nhiều có điều kiện hơn trong sáng tác chuyên môn về thông tin, về cơ sở vật chất, về sự tự do biểu đạt..., vì thế các tác giả đã quan tâm đến nhiều góc của cuộc sống hơn, thể hiện nhiều quan điểm cá nhân hơn, khát khao tìm đến những sự khác biệt trong thể hiện tác phẩm. Tuy nhiên mặt trái của nó cũng có nhiều nảy sinh. Sự rộng mở thông tin cũng làm cho nhiều tác giả bối rối, choáng ngợp và mất phương hướng trước một thế giới muôn vàn các quan niệm cũng như hình thức biểu hiện nghệ thuật.
Nhà điêu khắc Lê Lạng Lương cho rằng, sự chuẩn bị, trang bị hành trang cho mỗi tác giả trong điêu khắc và sắp đặt hiện nay dường như trở nên yếu ớt và mong manh hơn bất kỳ lúc nào. Chúng ta dễ dàng nhận ra trong số các tác giả luôn luôn tìm tòi sáng tạo và kiên trì theo hướng sáng tác của mình, đã tạo được những thành công nhất định, qua đó một phần nào đó thể hiện được tính chuyên nghiệp từ phương thức, định hướng sáng tác cá nhân đến sự vững chắc về kỹ thuật, kỹ năng. Nhưng bên cạnh đó cũng còn nhiều tác giả nóng vội hoặc hời hợt với các tác phẩm, dễ dãi mô phỏng tính hình thức bề ngoài. Chỉ có điều đáng mừng và là ưu điểm của các tác giả trẻ sau này, đó là luôn muốn thoát ra khỏi những gì thuộc về thói quen trong quan niệm cũng như trong hình thức biểu hiện tác phẩm của thế hệ trước, cho dù là một vòng quay xoắn ốc đi lên hay đi xuống. Cùng với đó, những tác giả trể hiện nay có quan điểm hoặc xúc cảm cá nhân luôn được tập trung đề cao trong biểu hiện tác phẩm.
Với kinh nghiệm giảng dạy trong nhà trường cũng như luôn theo dõi sát sao đời sống nghệ thuật điêu khắc và sắp đặt, qua sự kiện mỹ thuật lớn nhất cả nước vừa qua, nhà điêu khắc Lê Lạng Lương nhận định, các tác phẩm trong triển lãm và các sáng tạo trong trường học hiện nay là sự khích lệ sự tự do trong sáng tác, khích lệ tính đa dạng và tính cá nhân trong suy nghĩ và biểu hiện tác phẩm điêu khắc và sắp đặt. Bên cạnh đó, những tác phẩm tại triển lãm khuyến khích các tìm tòi, thể nghiệm sử dụng các phương thức khác nhau của các dạng chất liệu nhằm đáp ứng các nhu cầu biểu hiện của ý tưởng. Các chuyên ngành sẽ chạy theo cả hai xu hướng là xu hướng trộn lẫn hoặc xóa bỏ ranh giới giữa các chuyên ngành nghệ thuật khác với mục đích cuối cùng là phục vụ biểu đạt ý tưởng.
