Những giác mạc quý giá đó đã được Ngân hàng Mắt, Bệnh viện (BV) Mắt Trung ương thu nhận, bảo quản và tiến hành phẫu thuật ghép giác mạc ngay sau đó. Kể từ khi được thành lập và chính thức đi vào hoạt động (năm 2009) đến nay, trải qua chặng đường 5 năm, Ngân hàng Mắt của BV Mắt Trung ương đã không ngừng tuyên truyền, vận động, mở rộng địa bàn hoạt động để từng ngày tiếp nhận những nghĩa cử cao đẹp của việc hiến tặng giác mạc. Gần 40.000 người đăng ký hiến tặng giác mạc, đã thu nhận được 461 giác mạc của 235 người hiến sau khi qua đời từ 14 tỉnh thành trong cả nước - những con số tuy chưa nhiều nhưng đầy ý nghĩa, Ngân hàng Mắt là nơi trao gửi ánh sáng của những đôi mắt khi từ giã cõi đời tặng cho những người ở lại.
Ngày 28/11, Bệnh viện Mắt Trung ương và Ngân hàng Mắt tổ chức lễ tôn vinh “Nghĩa cử cao đẹp của người hiến tặng giác mạc và kỷ niệm 5 năm thành lập Ngân hàng Mắt”. Buổi lễ diễn ra trang nghiêm, xúc động, có sự tham gia của các gia đình những người đã hiến tặng giác mạc.
Bệnh viện đã tôn vinh 37 người và gia đình đã hiến tặng giác mạc trong năm 2014; khen thưởng 33 tổ chức, cá nhân tiêu biểu có đóng góp lớn cho Ngân hàng Mắt và hoạt động vận động hiến giác mạc thời gian qua.
Gia đình có 10 người hiến tặng giác mạc
Kể từ trường hợp hiến tặng giác mạc đầu tiên của cụ Nguyễn Thị Hoa (xã Cồn Thoi, huyện Kim Sơn, Ninh Bình) vào tháng 4-2007, nơi đây đã trở thành điểm sáng đi đầu trong phong trào hiến tặng giác mạc. Noi theo Cụ Nguyễn Thị Hoa, từ đó đến nay người dân xã Cồn Thoi, Kim Sơn, Ninh Bình đã tạo nên một phong trào hiến tặng giác mạc lan rộng sang các tỉnh thành khác trong cả nước như Hà Nội, Thanh Hoá, Hoà Bình, Nam Định, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Nghệ An…
Chúng tôi thật sự xúc động trước câu chuyện của gia đình ông Hoàng Văn Tiện, 66 tuổi ở huyện Kim Sơn, Ninh Bình. Là người theo đạo Thiên Chúa giáo, ông tâm sự: “Chúa dạy chúng tôi rất nhiều điều nhưng tóm lại 2 điều chính là Kính chúa và Yêu người. Nhìn những người sống trong cảnh mù loà quá khổ, qua thông tin từ BV Mắt Trung ương, Hội Chữ thập đỏ của huyện, tuyên truyền của Cha xứ, chúng tôi được biết nếu hiến tặng lại giác mạc để các bác sĩ ghép cho người mù thì sẽ giúp họ có thể thay đổi cuộc đời. Điều này thật có ý nghĩa vô cùng lớn lao”.
Nhà ông có 10 người hiến tặng giác mạc, trong đó 2 người trong gia đình là bố đẻ và chị gái ông Tiện đã qua đời và 8 người đăng ký hiến giác mạc. Người cháu nhỏ nhất trong nhà là anh Hoàng Văn Việt, sinh viên Đại học y khoa Thái Bình cũng noi gương các cô chú bác của mình đăng ký hiến giác mạc sau khi qua đời. Ông vẫn đang tiếp tục vận động các anh em, con cháu tham gia.
Ông Tiện cũng cho biết, việc hiến tặng giác mạc của bố và chị gái ông ban đầu gặp khó khăn từ chính những người họ hàng trong gia đình. Họ phản đối quyết liệt, cho rằng người chết đã chết đi mà còn gây thêm “nỗi đau”. Nhưng dần dần được vận động, thuyết phục mọi người đã hiểu ra. “Sau khi bố và chị gái tôi hiến tặng giác mạc, tôi nhận thấy gia đình mình vẫn rất bình yên, không có biến động gì và cảm nghĩ rằng tuy bố và chị đã vĩnh biệt thế gian nhưng vẫn còn một phần thân thể nhỏ bé đang còn sống và sống có ý nghĩa cho người khác. Điều này hoàn toàn phù hợp với những điều răn dạy của Chúa. Và thế hầu hết những người thân trong gia đình tôi đều đã hiểu và đăng ký nếu khi qua đời sẽ tiếp tục hiến tặng giác mạc để cứu giúp cho người mù”.
Tại buổi lễ Bà Yvonne Reifler- Giám đốc dự án Tổ chức Eye Care Foundation (ECF) Hà Lan xúc động chia sẻ: “Đây là một sự kiện có ý nghĩa và gây cho tôi xúc động. Chúng ta không thể có cơ hội được trực tiếp cảm ơn những người đã hiến tặng giác mạc, nhưng tôi tin rằng với nghĩa cử của mình, họ vẫn đang tồn tại ở đâu đó với chúng ta bởi giác mạc của họ đã đem lại ánh sáng cho người mù.”
Tìm lại nguồn sáng từ người nằm xuống
PGS-TS Đỗ Như Hơn, Giám đốc BV Mắt Trung ương cho biết, hiện Việt Nam có trên 30.000 người mù do bệnh lý giác mạc, cần được phẫu thuật ghép giác mạc để tìm lại ánh sáng. Chỉ tính riêng tại Bệnh viện Mắt trung ương, danh sách người đăng ký chờ ghép giác mạc lên tới hàng nghìn người. Hàng trăm nghìn bệnh nhân đang phải chấp nhận sống trong cảnh mù lòa, chờ đợi vào nguồn giác mạc duy nhất từ người hiến sau khi qua đời.
Ông Nguyễn Hữu Hoàng, Giám đốc Ngân hàng Mắt, BV Mắt Trung ương chia sẻ: công việc của Ngân hàng Mắt khá là đặc thù, mỗi lần nghe tin có người hiến tặng giác mạc, dù đêm hay ngày chúng tôi cũng sẵn sàng lên đường tiếp nhận giác mạc bởi yêu cầu giác mạc phải lấy được càn sớm càng tốt trong vòng 6 – 8h nên không thể chần chừ. Mỗi người một hoàn cảnh khác nhau nhưng đều chung một nghĩa cử cao đẹp đó là cứu người. Có gia đình đã vượt qua nỗi đau đớn về tinh thần đồng ý hiến giác mạc khi con trai mới 6 tuổi qua đời do tai nạn giao thông, hay gia đình cả 3 người thân cùng hiến giác mạc sau khi qua đời… Hiện có hơn 1000 người chờ ghép giác mạc nhưng mỗi năm chỉ có khoảng 150-180 giác mạc cả nguồn viện trợ từ nước ngoài và hiến trong nước. Nguồn giác mạc viện trợ không thể thường xuyên. Vẫn cần lắm những nghĩa cử cao đẹp từ người hiến tặng giác mạc.
Một trong những bệnh nhân may mắn có lại được ánh sáng của đôi mắt là anh Phạm Đức Thịnh, 28 tuổi, hiện đang công tác tại Ngân hàng Nhà nước. Anh tâm sự: “Từ tận đáy lòng mình, tôi vô cùng biết ơn người đã hiến tặng cho tôi giác mạc và gia đình họ vì đã trao cho tôi cơ hội được tìm lại ánh sáng cho cuộc đời mình”. Nói về vị “ân nhân” đã giúp mình tìm lại ánh sáng, anh Thịnh cho biết, anh rất biết ơn người thanh niên 18 tuổi không may bị tai nạn giao thông đã cho anh giác mạc”.
Bằng câu chuyện của cuộc đời mình, anh Thịnh hơn bất cứ người nào khác thấu hiểu được nỗi đau khi vướng vào bệnh tật, sự thất vọng và cả niềm hy vọng có được một cuộc sống mới nhờ giác mạc của người đã khuất. Vì thế anh đã động viên mẹ và những người anh trong gia đình sẵn sàng hiến tặng giác mạc của mình sau khi qua đời để những bệnh nhân giống như anh có cơ hội tìm lại ánh sáng.
Về phía bản thân mình, anh Thịnh cho biết: “Bản thân tôi sau này, khi qua đời tôi cũng sẽ hiến giác mạc. Và tôi nguyện sẽ tích cực vận động những người sống quanh tôi hiến tặng giác mạc cho những người không may mắc bệnh”.
Hải Yến- Mai Linh
