Nhiều nghiên cứu cho thấy hiện có khoảng hơn 200 loại dược phẩm có khả năng gây độc tính cho tai. Mất thính lực có khả năng liên quan đến các loại thuốc này có xu hướng gia tăng, với mức độ nghiêm trọng từ tạm thời cho đến suy giảm vĩnh viễn.
Độc tính trên tai là thuật ngữ các chuyên gia y tế sử dụng cho các loại thuốc và chất bổ sung gây mất thính lực hoặc ù tai. Triệu chứng dễ thấy khi thuốc gây hại lên thính lực là ù tai, có thể kèm theo chóng mặt, buồn nôn, mất thăng bằng khi đi, đứng... Các triệu chứng này có thể xuất hiện tạm thời, không liên tục nên nhiều người lại nghĩ do mệt mỏi hay bị rối loạn tiền đình và cứ thế chịu đựng. Nếu người dùng thuốc cứ âm thầm chịu đựng thì sự mất thính lực càng trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí dẫn đến điếc vĩnh viễn. Dưới đây là các loại thuốc thường được sử dụng và thuốc được kê toa có thể gây tổn hại cho thính giác của bệnh nhân:
Các thuốc salicylates: cụ thể là aspirin. Khi sử dụng aspirin liều cao trong những trường hợp như đau khớp thì aspirin sẽ gây giảm thính lực với triệu chứng là ù tai. Không như những trường hợp mất thính lực do các loại thuốc khác, mất thính lực gây ra bởi các thuốc salicylates sẽ được cải thiện trong vòng 48 đến 72 giờ sau khi người bệnh ngưng sử dụng thuốc.
Theo nghiên cứu, hiện có hơn 200 loại dược phẩm gây gây độc tính trên tai.
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): như ibuprofen và naproxen cũng có liên quan đến các vấn đề về thính giác. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối quan hệ giữa mất thính lực và các thuốc NSAID, và phát hiện ra rằng thuốc giảm đau NSAID như ibuprofen có thể làm giảm lưu lượng máu đến ốc tai (cơ quan ở trong tai) và làm suy giảm chức năng của nó.
Thuốc kháng sinh: Một số loại kháng sinh cũng có thể gây hại cho tai ví dụ như erythromycin. Nếu tiêm tĩnh mạch liều cao 4g/ngày (để điều trị viêm phổi cho bệnh nhân cao tuổi, suy gan, thận) thì có thể gây điếc và chóng mặt. Triệu chứng này sẽ giảm và hết nếu ngưng thuốc kịp thời. Ampicillin khi dùng liều cao điều trị viêm màng não do Hemophillus influenzae cũng có thể làm suy giảm thính lực. Chloramphenicol cũng giống như ampicillin, khi dùng điều trị viêm màng não cũng làm giảm sút sức nghe. Các kháng sinh khác như viomycin, vancomycin, capreomycin cũng có nguy cơ làm suy giảm thính lực, gây điếc.
Triệu chứng suy giảm thính lực do các kháng sinh này gây ra cũng tùy từng trường hợp mà bị nghe kém, ù tai tiếng thổi, thỉnh thoảng chóng mặt, nếu dùng quá liều lâu ngày có thể gây điếc thần kinh giác quan không phục hồi, gây hư hại cả ốc tai và tiền đình.
Thuốc hóa trị: Một số loại thuốc hóa trị như cisplatin, carboplain hoặc bleomycin cũng có liên quan đến mất thính lực. Vì vậy, bệnh nhân nên được thông báo về các tác dụng phụ tiềm ẩn của bất kỳ loại thuốc được kê đơn nào
Thuốc lợi niệu quai: làm thay đổi sự cân bằng của chất lỏng và muối của tai trong, có thể dẫn đến sưng mô và các vấn đề truyền tín hiệu thần kinh. Đây cũng là một nhóm thuốc gây hại nặng nhất cho tai, bao gồm acid ethacrynic, furosemid, bumetanid. Thuốc gây độc mạnh nhất ở người cao tuổi, người suy gan, suy thận. Mặc dù mất thính lực do thuốc lợi tiểu quai thường là tạm thời nhưng hậu quả có thể là vĩnh viễn khi thuốc được sử dụng kết hợp với các loại thuốc gây tổn thương thính lực khác.
Thuốc chống sốt rét: Các loại thuốc chống sốt rét như quinin và chloroquin có thể làm giảm thính lực. Triệu chứng sẽ mất hẳn khi người bệnh ngưng thuốc, nhưng sử dụng thuốc với liều cao thì có thể gây điếc vĩnh viễn.
Vì vậy, để hạn chế tác dụng phụ của thuốc lên thính lực, trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào người bệnh cũng nên tham khảo sự tư vấn của bác sĩ, dược sĩ. Đặc biệt đối với người cao tuổi, phụ nữ có thai, người bị suy gan thận không được dùng các thuốc có khả năng gây độc cho tai mà phải thay thế bằng các thuốc khác có cùng tác dụng. Nếu bắt buộc phải dùng, bệnh nhân cần được đo thính lực và theo dõi thường xuyên trong suốt quá trình dùng thuốc. Trong và sau thời gian dùng thuốc nếu thấy bất kỳ biểu hiện nào như ù tai, nghe kém cần đến ngay các cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Tuyệt đối không tự ý sử dụng hoặc ngưng dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.