Một trong những nguyên nhân khiến phụ nữ khó mang thai là do không rụng trứng (không phóng noãn). Clomiphen là thuốc kháng estrogen được dùng để điều trị vô sinh nữ, gây phóng noãn ở phụ nữ không có hiện tượng phóng noãn theo chu kỳ. Thuốc có cả tác dụng kháng estrogen lẫn tác dụng giống estrogen. Đối với thuốc này thì chỉ có thầy thuốc có kinh nghiệm về phụ khoa hay nội tiết mới được chỉ định sử dụng.
Đối với người bệnh, khi sử dụng cần có chức năng gan bình thường, có lượng estrogen nội sinh bình thường, không bị rối loạn tiên phát chức năng tuyến yên hoặc buồng trứng (vì clomiphen không có tác dụng trong các trường hợp đó), không bị các bệnh gây loạn năng buồng trứng như bệnh tuyến giáp hay tuyến thượng thận (vì clomiphen không thể thay thế trị liệu thích hợp cho các bệnh này). Đợt dùng thuốc điều trị trong 5 ngày, kể từ ngày thứ 5 của chu kỳ kinh nguyệt. Trong quá trình dùng thuốc, cần theo dõi giai đoạn hoàng thể để xác định xem có phóng noãn hay không.
 |
Tuy nhiên, khi dùng thuốc cũng có một số điểm hạn chế nhất định như tỷ lệ đa thai sau khi gây phóng noãn bằng clomiphen là cao. Ngoài ra, khi dùng thuốc có thể gặp đau đầu, cơn bốc hỏa, đau bụng khó chịu, buồn nôn, nôn, cương vú, buồng trứng to lên, nhìn mờ, chảy máu tử cung bất thường...
Tác dụng phụ của thuốc có thể xuất hiện ngay cả với liều thấp. Do tác dụng phụ đáng kể, nhất là tăng kích thích buồng trứng, dẫn đến tạo thành nang hoàng tuyến ở buồng trứng, làm người bệnh bị đau nhiều trước và sau thời điểm rụng trứng. Cần thăm khám vùng đáy chậu hay siêu âm để xác định kích thước bình thường buồng trứng trước khi tiếp tục điều trị.
Thông báo cho người bệnh biết về các rối loạn thị giác có thể xảy ra (nhìn mờ, điểm tối...) khi dùng clomiphen khiến cho sinh hoạt và làm việc khó khăn, nhất là ở môi trường có độ chiếu sáng thay đổi. Người bệnh có bất kỳ rối loạn thị giác nào đều phải ngừng thuốc và cần được thăm khám mắt toàn diện.
DS. Hoàng Thu Thủy