TS Nguyễn Văn Lâm, Trưởng khoa Truyền nhiễm (BV Nhi Trung ương) cho biết, thời gian gần đây khoa Truyền nhiễm- BV Nhi TW tiếp nhận rải rác các bé có biểu hiện viêm màng não, viêm não vào điều trị. Tuy nhiên, điều đáng nói là do biểu hiện ban đầu của bệnh này rất dễ nhầm lẫn với các bệnh sốt cao khác nên trẻ không được gia đình đưa đến viện kịp thời.
Diễn biến bệnh quá nhanh
Trường hợp của bệnh nhi Đỗ Minh T (Yên Mỹ, Hưng Yên) nhập viện ngày 2/6, sau hơn 10 ngày điều trị hiện sức khỏe bé đã tốt lên. Theo bà nội cháu T. cho biết, bệnh của cháu dễn biến khá nhanh, biểu hiện là sốt cao, không co giật mà người cứ gồng cứng lên, gia đình sợ quá đã đưa đến bệnh viện địa phương luôn. Chiều cùng ngày cháu được chuyển đến BV Nhi TW ngay nhưng đã rơi vào tình trạng li bì, hôn mê. Giờ cháu đã tỉnh hơn, khi có người gọi cháu đã nhận biết nhưng chưa nói, không ngồi được, không nhấc được cổ.
Trong chiều 14/6, T đã được chuyển sang Trung tâm phục hồi chức năng. Các bác sĩ hi vọng sau phục hồi chức năng cháu sẽ ổn định hơn sau đợt điều trị viêm não Nhật Bản B.
Theo bác sĩ điều trị của cháu T cho biết, hiện tại dù bé chưa nói được, nhưng đang cố gắng mấp máy miệng. Tay trái, chân trái trước đó không có cảm giác, nay đã có cảm giác hơn nên các bác sĩ rất hi vọng phục hồi chức năng sẽ giảm bớt di chứng não do viêm não Nhật Bản B gây ra.
Bệnh nhân Đỗ Minh T đang được điều trị tại Khoa Truyền nhiễm- BV Nhi TW
Mộ trường hợp khác là bé Nguyễn Minh T (3 tuổi, Bắc Ninh) vẫn đang trong tình trạng li bì dù đã nằm viện đến 13 ngày. Bác sĩ điều trị cho biết chưa xác định được căn nguyên gây viêm não cho bé dù nghĩ nhiều đến viêm não Nhật Bản. Bác sĩ cũng chưa thể đánh giá được khả năng hồi phục bởi bệnh nhân đang trong giai đoạn cấp của bệnh, biểu hiện rất nặng nề. Chưa kể hiện tại bé đang có dấu hiệu liệt. Trước đó, bé T được gia đình đưa đến viện đã ở ngày thứ 3 sau sốt, đã có dấu hiệu li bì, tri giác bị liệt.
Tại Khoa Nhi - Bệnh viện Bạch Mai cũng tiếp nhận rải rác các ca viêm màng não, có bé bị viêm màng não mủ rất nặng.
Tại phía Nam, mặc dù mới đầu tháng 6, chưa bước vào thời gian đỉnh điểm của các bệnh viêm não nhưng lượng bệnh nhân nhập viện điều trị viêm não tại khoa Nhiễm – Bệnh viện Nhi đồng 1 đã trong tình trạng quá tải, tất cả các máy thở trong khoa đều đã được sử dụng hết.
Theo BS Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 1, mùa của viêm não thông thường là mùa hè, bắt đầu từ tháng 6 và kết thúc vào cuối tháng 10. Tuy nhiên, tới thời điểm hiện tại, trung bình hai tuần khoa tiếp nhận 5-6 trẻ mắc mới viêm não.
Hầu hết các ca viêm não tại khoa Nhiễm đều là những ca nặng, trong đó có vài ca viêm não Nhật Bản, chủ yếu tập trung ở trẻ 6-7 tuổi. Các ca này từ triệu chứng nhức đầu, nôn ói đến hôn mê chỉ trong 24 – 48 tiếng.
Những lưu ý từ bác sĩ
Các bác sĩ khuyến cáo, viêm não do virus là bệnh nguy hiểm do nhiều loại virus gây nên, trong đó có virus viêm não Nhật Bản. Các căn nguyên gây viêm não là virus arbo (trong đó có virus viêm não Nhật Bản), virus herpes, virus đường ruột (như EV71 gây bệnh tay chân miệng)... Bệnh xuất hiện quanh năm và mùa dịch vào các tháng hè, đỉnh điểm là tháng 6-8. Trẻ thường sốt cao, đau đầu, nôn, ngủ li bì, mệt lả…
Bệnh có thể bị lây nhiễm qua côn trùng đốt, đường tiêu hóa hoặc đường hô hấp. Trẻ dưới 15 tuổi có nguy cơ cao mắc bệnh. Biểu hiện chính của bệnh là sốt cao và kèm theo các triệu chứng liên quan đến tổn thương hệ thần kinh trung ương. Nếu phát hiện sớm chữa kịp thời thì hiệu quả điều trị bệnh cao hơn. Ngược lại bệnh sẽ dẫn đến nhiều di chứng nặng nề như bại não, liệt chân, liệt tay, bị động kinh, điếc, trí nhớ kém, ảnh hưởng đến kết quả học tập…
Do đó các chuyên gia khuyến cáo, trong mùa dịch viêm não các gia đình cũng cần chú ý đến những bé sốt, đau đầu nhiều, nôn, buồn nôn mà việc dùng thuốc hạ sốt không mang nhiều hiệu quả giảm sốt, giảm đau; triệu chứng buồn nôn, nôn không liên quan đến bữa ăn thì cha mẹ cần đưa trẻ tới bệnh viện sớm nhất để được theo dõi, chẩn đoán và điều trị sớm, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm cho bé. Bác sĩ cần theo dõi bệnh nhi, khám thực thể xem trẻ có bị cứng cổ, cứng gáy, cứng cơ toàn thân không… để quyết định chọc dịch não tủy chẩn đoán xác định kịp thời điều trị. Việc điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ di chứng để lại cho não bộ là vĩnh viễn, suốt đời.
Tiêm vắc xin để phòng bệnh viêm não cho trẻ
Các bác sĩ cũng cho biết thêm, so với các thể viêm não khác, bệnh nhi viêm não Nhật Bản rất nguy kịch, nặng nề, nguy cơ để lại di chứng thần kinh sau này là khó tránh khỏi. Đặc biệt, do diễn tiến của bệnh viêm não nói chung và viêm não Nhật Bản nói riêng thường phức tạp và dễ nhầm lẫn với các bệnh khác nên việc bệnh nhân đến viện khi đã có biến chứng vẫn thường xảy ra.
Viêm não Nhật Bản thường thời gian ủ bệnh từ 5-15 ngày. Khoảng thời gian từ 1-6 ngày sau khi bị vi rút xâm nhập, bệnh nhân có sốt kèm theo ớn lạnh, mệt mỏi, đau đầu dữ dội, buồn nôn, nôn khan.
Ở giai đoạn đầu này người bệnh thường dễ bị bỏ qua do người nhà chủ quan, nghĩ con bị sốt, viêm đường hô hấp thông thường. Trong khi đó, khi được phát hiện sớm, não chưa bị tổn thương tỉ lệ điều trị thành công sẽ cao hơn, ít di chứng thần kinh hơn.
Tiếp đến bệnh nhi có các biểu hiện sốt cao liên tục 38-40 độ C, đau đầu, cứng gáy, có dấu hiệu thần kinh trung ương bị thương tổn như co giật, run giật tự nhiên ở ngón tay, mi mắt. Sau điều trị, bệnh nhân có thể hồi phục nhưng tỷ lệ có di chứng rất cao. Với các ca mắc viêm não thông thường, nếu không được điều trị kịp thời cũng có thể gây tổn thương não... khiến việc điều trị vô cùng khó khăn.
Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân: thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, súc miệng, họng bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường.
Thực hiện tốt vệ sinh nơi ở, thông thoáng nơi ở, nơi làm việc.
Chủ động tiêm phòng vắc xin phòng bệnh cho trẻ, vắc xin được tiêm tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ.
Khi có biểu hiện sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn, cổ cứng, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
