Tuy nhiên, hoạt động của mạng lưới y tế cơ sở đặc biệt là hệ thống y tế tuyến xã đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức về nguồn nhân lực cũng như cơ sở vật chất. Ghi nhận của phóng viên tại tỉnh Cao Bằng.
Thiếu nhân lực trầm trọng
Theo thống kê của Sở Y tế Cao Bằng, trên địa bàn tỉnh Cao Bằng hiện nay, 100% bệnh viện đa khoa tuyến huyện thiếu bác sĩ, đặc biệt là bác sĩ có trình độ chuyên môn kỹ thuật; 40/199 trạm y tế xã, phường, thị trấn thiếu bác sĩ, nhiều trạm y tế không có bác sĩ. Và dù đã có 90 trong tổng số 199 trạm y tế xã, phường được đầu tư xây dựng đạt Chuẩn quốc gia nhưng mới có 11 trạm được đầu tư xây dựng theo mô hình mới. Còn lại hầu hết được xây dựng từ khá lâu cho nên đã xuống cấp, diện tích sử dụng chật hẹp và trang thiết bị y tế cũng chưa đáp ứng nhu cầu thực tế. Cơ sở vật chất của một số trạm y tế hư hỏng, xuống cấp hoặc quy mô không đáp ứng yêu cầu của Chuẩn quốc gia. Công tác bảo quản, bảo dưỡng các trang thiết bị vẫn còn bộc lộ một số hạn chế do thiếu cán bộ có chuyên môn…
BS. Hoàng Thị Lai, Trạm trưởng Trạm y tế xã Dân Chủ, huyện Hòa An cho biết, cả xã có 10 bản, có những bản cách trung tâm xã hơn 15km đường đi lại rất khó khăn, có những bản không thể đi xe máy, xe đạp và phải đi bộ đến trạm mất 2 giờ đồng hồ... Do địa hình cách trở lại đồng thời với việc trạm đang thiếu cán bộ y tế nên công tác chăm sóc sức khỏe, vận động khám chữa bệnh gặp rất nhiều khó khăn. Cả trạm hiện có 6 cán bộ nhân viên trong đó quản lý 10 bản, trạm không có cô đỡ thôn bản nên các cán bộ phải làm hết các việc từ khám chữa bệnh đến phòng dịch, tiêm chủng, chăm sóc sức khỏe sinh sản… “Vì thế, bây giờ mà có kiến nghị thì tôi chỉ mong có thêm được bác sĩ về để phục vụ khám chữa bệnh cho nhân dân được tốt hơn”, BS. Lai chia sẻ.
Không được thuận lợi như ở Trạm y tế xã Dân Chủ, huyện Hòa An, y sĩ Đinh Ngọc Thức, Trạm trưởng Trạm y tế xã Minh Thanh, huyện Nguyên Bình cho biết, từ năm 2008, Trạm y tế đã đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất nhưng không có bác sĩ nên dẫu có máy móc cũng không thực hiện được khám chữa bệnh cho nhân dân trong vùng. “Không có bác sĩ nào chịu về xã công tác, vì mọi thứ đều khó khăn…”, y sĩ Thức chia sẻ.
Một ca xử trí vết thương tại Trạm y tế xã Dân Chủ, Hòa An, Cao Bằng.
Chỉ còn chờ vào đào tạo
BS. Lục Văn Đại, Giám đốc Sở Y tế Cao Bằng cho biết, thời gian qua, tỉnh đã cử đi đào tạo hơn 100 bác sĩ theo địa chỉ, 118 bác sĩ tuyến xã; cử nhiều kíp bác sĩ tuyến tỉnh đi hỗ trợ chuyên môn cho tuyến huyện và cử bác sĩ của bệnh viện đa khoa huyện đi hỗ trợ chuyên môn cho tuyến xã. Tuy nhiên, ngành y tế tỉnh hiện còn thiếu nhân lực, nhất là thiếu bác sĩ chuyên khoa sâu ở tuyến cơ sở, các trạm y tế xã thiếu cơ sở vật chất khám, chữa bệnh...
Thời gian tới, Sở Y tế Cao Bằng sẽ tăng cường công tác đào tạo cán bộ, nâng cao trình độ và chất lượng chuyên môn theo nhiều hình thức: đào tạo liên tục, đào tạo dài hạn tại các trường đại học, đào tạo theo hình thức “cầm tay chỉ việc”; đào tạo và triển khai thực hiện mô hình bác sĩ gia đình, mô hình quản lý các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường...
Trước những khó khăn của y tế cơ sở, để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho nhân dân tại tuyến cơ sở, nhiều chuyên gia trong lĩnh vực này cho rằng, Nhà nước và ngành y tế cần có các giải pháp đột phá, khả thi và hiệu quả cho y tế tuyến xã cả về nhân lực, cơ sở hạ tầng, cơ chế tài chính... Việc đầu tư cho y tế cơ sở không chỉ là giải pháp hữu hiệu nhất, tiết kiệm nhất mà là việc làm nhân văn trong chăm sóc sức khỏe nhân dân. Theo đó, tỉnh Cao Bằng khuyến nghị Bộ Y tế hỗ trợ đào tạo, đầu tư để nâng cao năng lực phòng, chống dịch bệnh lây truyền từ động vật sang người và các dịch bệnh mới phát sinh; bố trí kinh phí đào tạo, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn của cán bộ ngành y tế tỉnh; đầu tư kinh phí cho y tế cơ sở, đặc biệt là y tế tuyến xã...