Sau khi thông tin bị báo chí tiết lộ, ngày 20/03/2013, nhiều viên chức Mỹ cao cấp đã xác nhận nguồn tin Washington và Tokyo đang thảo luận về các phương án dự phòng trường hợp xấu nhất về cuộc tranh chấp hải đảo hiện nay giữa Nhật Bản và Trung Quốc. Trong các kế hoạch, có cả việc tái chiếm lại các hòn đảo ngoài biển Hoa Đông trong trường hợp Bắc Kinh có hành động lấn chiếm.
Trả lời hãng tin Pháp AFP, một quan chức Mỹ xin giấu tên xác nhận: “Chúng tôi có các kế hoạch dự phòng các tình huống và đang thảo luận với các đồng minh”. Theo nhân vật này, việc hai Chính phủ hội ý với nhau bàn đến các kịch bản trong tình hình căng thẳng gần đây là điều "tự nhiên". Một viên chức Bộ Quốc phòng Mỹ (cũng xin giấu tên) đã xác nhận thông tin về các cuộc thảo luận Mỹ - Nhật.
Tuy nhiên, cả hai nguồn tin trên đều khẳng định rằng chính quyền Mỹ không muốn làm tình hình căng thẳng thêm và việc thảo luận về kế hoạch chỉ là một trong nhiều chủ đề của chương trình nghị sự cuộc gặp giữa các sĩ quan cao cấp Mỹ và Nhật họp tại Hawaii tuần này. Đô đốc Samuel Locklear - Tư lệnh lực lượng Thái Bình Dương của Mỹ có cuộc thảo luận với Tướng Shigeru Iwasaki - Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ (tức quân đội) Nhật Bản.
Trên bình diện chính thức, Bộ Quốc phòng Mỹ không xác nhận cũng không phủ nhận sự kiện là kế hoạch đang được thảo luận. Trung tá Catherine Wilkinson giải thích: “Trên nguyên tắc, chúng tôi không bình luận về các kế hoạch quân sự của chúng tôi”. Tuy nhiên, phát ngôn viên này nhắc lại: “Chính sách của Mỹ về Senkaku đã rõ từ lâu. Chúng tôi khuyến khích các bên giải quyết tranh chấp bằng những biện pháp hoà bình”.
Tuy nhiên, Mỹ đã từng cho biết rõ ràng là liên minh quân sự với Tokyo cũng áp dụng cho các đảo và gợi lên khả năng Mỹ hành động quân sự để trợ giúp Nhật Bản trong trường hợp Trung Quốc chiếm lấy đảo.
Cuộc tranh chấp trên các đảo mà Nhật gọi là Senkaku và Trung Quốc gọi là Điếu Ngư đã leo thang trong thời gian gần đây: Trung Quốc đã liên tục cho tàu vào vùng biển xung quanh đảo, vào tháng Giêng, Nhật tố cáo chiến hạm Trung Quốc sử dụng radar định vị tàu chiến Nhật.
Ngay sau khi tờ báo tài chính uy tín của Nhật Bản, Nikkei, tiết lộ thông tin về việc Washington và Tokyo xét duyệt các phương án quân sự nhằm bảo vệ quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã có phản ứng tức thời. Theo Bộ Quốc phòng Trung Quốc, quần đảo Điếu Ngư là lãnh thổ Trung Quốc, quân đội nước này quyết tâm bảo vệ chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc vẫn vững chắc. Trung Quốc chống lại mọi hành động làm tình hình phức tạp thêm. Tân Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã mong muốn đấu tranh cho "sự hồi sinh của đất nước Trung Hoa". Ông Tập Cận Bình có quan hệ mật thiết với quân đội và đã kêu gọi quân đội Trung Quốc tăng cường khả năng "giành chiến thắng".
Với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, cũng có lập luận dân tộc chủ nghĩa. Đảng Dân chủ Tự do của ông trong cuộc họp Đại hội thường niên đã cam kết đẩy nhanh việc sửa đổi Hiến pháp và thành lập một quân đội thực thụ.
(Theo AFP)
Hương Linh
Hòa bình và an ninh tại châu Âu và Thái Bình Dương vẫn luôn dựa trên thế cân bằng quyền lực. Sự hiện diện của Mỹ tại cả hai khu vực trên là rất cần thiết. Tuy nhiên, sự có mặt này sẽ giảm rất nhiều trong cuối thập kỷ này nếu nền kinh tế Mỹ không trở nên năng động và không giảm bớt gánh nặng nợ nần. Sẽ không có xung đột nào giữa Mỹ và Trung Quốc trong 20-30 năm tới. Washington sẽ không thể từ bỏ Nhật trừ khi nước này sẵn sàng mạo hiểm việc đánh mất ảnh hưởng với cả Tokyo lẫn Bắc Kinh. Cho dù đã có một Hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật, song thế cân bằng trên chỉ có thể được duy trì khi một bên là Mỹ và Nhật, bên còn lại là Trung Quốc. Ðó là điều không thể tránh khỏi vì tiềm lực của Trung Quốc vượt xa hơn tiềm lực của Mỹ và Nhật cộng lại. |