Thông tin về ca khúc Chắc ai đó sẽ về - sáng tác mới nhất của “hiện tượng âm nhạc” Sơn Tùng M-TP bị “tố” đạo nhạc đang gây “bão” trong cộng đồng trẻ. Trên fanpage quốc tế của nhóm nhạc Hàn Quốc CNBlue đình đám còn đăng ảnh cùng với dòng chữ đề nghị tẩy chay những sản phẩm âm nhạc của Sơn Tùng. Thực hư câu chuyện ra sao chưa có kết luận cuối cùng nhưng một thực tế không thể phủ nhận là có rất nhiều vấn đề đặt ra trong sáng tác của nhạc sĩ trẻ hiện nay.
“Hiện tượng” thích... bắt chước
Không thể phủ nhận tài năng và sức hút của Sơn Tùng với giới trẻ. Những ca khúc của chàng trai này khi xuất hiện luôn tạo nên hiệu ứng đặc biệt và liên tiếp xác lập nên kỷ lục mới về số lượng người nghe. Ưu điểm nổi bật trong những sáng tác của Sơn Tùng là giai điệu vui nhộn, trẻ trung trên nền tiết tấu nhanh và phần lời độc đáo. Nhiều chuyên gia âm nhạc nhận định, Sơn Tùng là một “hiện tượng” của nhạc Việt những năm gần đây.
Sơn Tùng M-TP được đánh giá là “hiện tượng” đáng chú ý trên sân khấu ca nhạc những năm gần đây. Tuy nhiên ca sĩ này liên tiếp “dính” scandal đạo nhạc. Trong ảnh: một màn trình diễn của Sơn Tùng trên sân khấu Bài hát yêu thích
Ca khúc Chắc ai đó sẽ về ra mắt hôm 24/10 vừa qua cũng nhanh chóng đạt đến ngưỡng gần chục triệu lượt nghe sau vài ngày phát hành trên trang nghe nhạc trực tuyến Zing MP3 và trở thành “tâm bão” của dư luận với những lời khen, chê, phân tích của cộng đồng mạng. Nhiều fan của nhạc Hàn đã “phát hiện” ra rằng, Chàng trai năm ấy có phần nhạc beat và cách xử lý khá giống với ca khúc Because I miss you do Yong Hwa - Trưởng nhóm CN Blue của Hàn Quốc thể hiện trong bộ phim truyền hình Heartrings phát sóng vào năm 2011. Trên fanpage của sao Hàn, nhiều bình luận chỉ trích Sơn Tùng là kẻ bắt chước, thậm chí còn “nặng lời” nói Sơn Tùng là “kẻ ăn cắp âm nhạc chuyên nghiệp”. Trước những “cáo buộc” của cộng đồng mạng, Sơn Tùng khẳng định rằng, bài hát do chính anh sáng tác, không phải “bản sao” của bất kỳ ai. Sơn Tùng có đạo nhạc hay không, cần có sự “vào cuộc” của các chuyên gia âm nhạc nhưng “sự ảnh hưởng” là điều không thể phủ nhận.
Đây không phải là lần đầu tiên Sơn Tùng dính “lùm xùm” liên quan đến vấn đề đạo nhạc. Ba ca khúc từng “làm mưa, làm gió” trên sân khấu Bài hát yêu thích do Sơn Tùng sáng tác là Em đừng đi, Em của ngày hôm qua, Cơn mưa ngang qua cũng từng bị phát hiện có phần nhạc beat giống một số ca khúc nhạc Hàn Quốc và Nhật Bản. Câu chuyện đã trở thành đề tài bàn cãi không chỉ trên mạng xã hội mà còn thu hút đông đảo sự quan tâm của giới chuyên môn như nhạc sĩ Nguyễn Cường, Dương Khắc Linh, Nguyễn Hải Phong, Lưu Thiên Hương… Phần lớn các nhạc sĩ đều cho rằng, sử dụng âm nhạc của người khác, không xin phép dưới bất kỳ hình thức nào đều không thể chấp nhận.
Và vô tư sử dụng “hàng chùa”
Không chỉ có Sơn Tùng, Phạm Hồng Phước, thí sinh bước ra từ cuộc thi Việt Nam Idol 2013 cũng không ít lần bị tố đạo nhạc và cả việc “ngang nhiên” sử dụng thơ của người khác làm lời ca khúc mà không xin phép. Ra mắt vào dịp Lễ Tình nhân 14/2, ca khúc Khi chúng ta già của Phạm Hồng Phước và Hương Giang Idol nhận được sự chú ý vì ca từ hay, xúc động, lạ, giai điệu dễ nghe và đặc biệt là đúng thời điểm. Tuy nhiên, tác giả của ca khúc Khi chúng ta già bị tố là “vô tư” sử dụng thơ kiểu “hàng chùa”. Trên facebook cá nhân của mình, tác giả Nguyễn Thị Việt Hà khẳng định Khi chúng ta già là bài thơ do chị sáng tác vào ngày 11/4/2013 dành tặng cho một người đặc biệt, được đăng trên Blog Yume. Phạm Hồng Phước đã vô tư sử dụng thơ của chị, phổ nhạc mà không có bất cứ động thái nào với chủ nhân của nó. Trước đó, ca khúc Khi người lớn cô đơn do Hồng Phước sáng tác cũng bị nghi ngờ là “đạo” một bài hát Nhật có tên Sayonara no natsu của ca sĩ Kokuriko Zaka Kara.
Ngoài Hồng Phước, một số ca khúc hit của ca sĩ trẻ ra mắt thời gian gần đây cũng bị cho là na ná ca khúc nước ngoài. Ca khúc Chàng trai tháng 12 của ca sĩ Thủy Tiên dính nghi án “đạo nhạc”. Ca khúc mà Thủy Tiên viết riêng tặng Công Vinh bị cho là có phần beat và nhịp trống giống với ca khúc Sexy back của chàng ca sĩ điển trai Justin Timberlake và ca khúc Strong Baby của Seungri - BigBang. Ca khúc Đơn giản ta yêu nhau của nhạc sĩ trẻ Khắc Việt phát hành trong album Hứa vậy thôi của ca sĩ Khang Duy năm 2012 bị đánh giá là giống với ca khúc When you say nothing at all. Tiếp đó, một số ca khúc trong album Mất cảm giác yêu – Anh khác hay em khác của Khắc Việt cũng đối mặt với nghi án đạo nhạc. Những “cáo buộc” này khiến Khắc Việt phải “trao thưởng” 500 triệu đồng cho ai phát hiện được những chi tiết đạo nhạc trong những ca khúc này. Chưa hết, vào tháng 4/2013, ca khúc Anh muốn quay lại của Khắc Việt một lần nữa bị so sánh với Bức thư tình đầu tiên của nhạc sĩ Đỗ Bảo. Ca khúc Mùa thu vắng em trong album Con đường mưa của ca sĩ Cao Thái Sơn làm người ta “liên tưởng” đến ca khúc Marionette của ca sĩ tài danh xứ sở mặt trời mọc Ayumi Hamasaki… “Công chúa bong bóng” Bảo Thy cũng liên tiếp dính tới những vụ ồn ào liên quan đến “đạo” ca khúc nước ngoài, đặc biệt là những ca khúc của Lee Hyori và Lenka của xứ sở kim chi… Rõ ràng, đảo qua một vòng nhạc Việt trẻ, dễ dàng chỉ ra rất nhiều ca khúc bị tố đạo nhạc, bị ảnh hưởng hay “na ná” ca khúc nước ngoài.
Cần “chuyên nghiệp hóa” nhạc Việt
Không thể phủ nhận những đóng góp của “lớp” nhạc sĩ trẻ. Họ là những người làm nhạc “đa-zi-năng” theo xu hướng phát triển của thế giới là vừa có thể sáng tác và tự hát những ca khúc của mình. Một làn gió mới trẻ trung từ âm nhạc của những người trẻ đã và đang góp phần tạo dựng hình ảnh âm nhạc mới cho nhạc Việt. Nhạc sĩ, ca sĩ Vũ Cát Tường đã chứng tỏ được tài năng của mình khi xuất hiện trên sân khấu Giọng hát Việt dự thi với ca khúc “Đông” do mình sáng tác. Những sáng tác của Cát Tường sâu lắng, cá tính nhưng cũng rất nữ tính. Tài năng của nhạc sĩ Phạm Toàn Thắng đã được minh chứng qua Dấu mưa, Lạc, Uống trà, Tìm… Những nhạc sĩ, ca sĩ khác như Đinh Mạnh Ninh, Tạ Quang Thắng… cũng đang định hình và khẳng định cá tính riêng trong sáng tác. Tuy nhiên, số lượng những nhạc sĩ trẻ nghiêm túc trong sáng tạo nghệ thuật và khẳng định được bản sắc riêng trong âm nhạc vẫn còn rất “khiêm tốn” trong bức tranh nhạc trẻ Việt hiện nay.
Chặng đường “chuyên nghiệp hóa” nhạc Việt, đưa nhạc Việt từng bước vươn ra thị trường khu vực có lẽ vẫn là chặng đường dài ở phía trước. Điều quan trọng bây giờ là làm sao để có được một lớp nhạc sĩ trẻ có tài năng, tri thức, lao động nghệ thuật nghiêm túc và khẳng định được cá tính riêng trong sáng tác; những ca khúc nhạc trẻ “văn minh” cần được tôn vinh và lan tỏa, từng bước “dẹp bỏ” những ca khúc “rác”, đồng thời xây dựng “văn hóa nghe” lành mạnh cho giới trẻ.
Phạm Giang Thiên
