Nhân vật là lính cứu hỏa tình nguyện can đảm. Mark Twain cảm mến và kết bạn với anh lính cứu hỏa đầu những năm 1860 tại San Francisco.
Người hùng có thân hình thể thao chắc nịch, gương mặt tròn và tên là... Thomas Sawyer. Lần gặp đầu tiên tại phòng tắm hơi năm 1863, Sawyer người còn phủ đầy muội than, bồ hóng (nhân vật xuất hiện sau một ca chữa cháy) và đã kể những câu chuyện hết sức ly kỳ. Đó là trường hợp anh đã cứu hàng chục người ngấp nghé đuối nước - nạn nhân chiếc tàu thủy chạy hơi nước không may bị nổ. Nhờ thể lực và sức bền một đô vật, cùng đồng đội, Sawyer bơi từ bờ đến con tàu cứu vớt đám đông gặp nạn. Gộp lại, 90 người đã được cứu sống, trong đó Sawyer trực tiếp cứu 26 người.
Thomas Sawyer với trang phục lính cứu hỏa (ảnh nhỏ, phía dưới) và nhiều năm sau tại quán rượu của mình (người tóc bạc thứ nhất, bên trái).
Bản thân vốn từ lâu đã bị ám ảnh bởi tai họa nổ tàu thủy chạy hơi nước, mỗi khi sử dụng phương tiện giao thông này, Mark Twain vô cùng xúc động sau khi nghe chuyện thật từ bạn mới quen. 5 năm trước, Henry - em trai Mark Twain từng qua đời trong một tai nạn tương tự.
Sau lần đầu quen biết tại phòng tắm hơi, họ thường xuyên gặp gỡ, thưởng thức rượu mạnh và đánh bài. Trong chuyến ghé thăm nhà văn ở Virginia City, anh lính cứu hỏa can đảm đã mời Twain cùng vài người bạn ra quán nhậu gần nhà. Cuộc vui với ma men kéo dài hơn 4 tiếng. Sawyer hào phóng đãi bạn đến độ cháy túi. Chân thành xin lỗi bạn vì tửu lượng và tốc độ nốc rượu của bản thân quá khủng, Twain đã đưa 50 USD cho Sawyer để bạn có tiền bắt taxi trở về nhà.
Sawyer sau đó kể lại sự kiện này: “Twain có tửu lượng cao hơn và trò chuyện nhiều hơn tất cả những người bạn của tôi. Nhà văn ngồi vào ghế, nhâm nhi ly rượu mạnh và bắt đầu kể cho chúng tôi những câu chuyện tiếu lâm hoặc vô số chuyện vui khác. Một khi đã bắt đầu nâng ly, đến trắng đêm, Mark Twain không rời khỏi bàn rượu”.
Một sáng tinh mơ nọ, sau cuộc nhậu xuyên đêm tiếp theo, Twain thủ thỉ với bạn: “Thomas này, tớ có ý định sẽ viết cuốn truyện về chàng trai trẻ, đó là chàng trai cứng rắn nhất thế gian. Và cậu thời thơ ấu chính là nhân vật đó!”.
Chia tay Twain, Sawyer không để tâm đến ý tưởng của nhà văn. Đơn giản, đệ tử ma men còn vội đi tìm nhà trọ để nhanh có một giấc ngủ vùi sau cả đêm thức trắng.
Năm 1866, nhà văn rời thành phố San Francisco và hai bạn rượu vĩnh viễn xa nhau.
10 năm sau, tiểu thuyết Những cuộc phiêu lưu của Tom Sawyer chào đời. Không hiểu sau đó trong quan hệ giữa nhà văn và Sawyer xảy ra điều gì mà Twain phớt lờ sự thật về nguyên mẫu của mình. Một lần trả lời phỏng vấn, tác giả khẳng định, hình tượng nhân vật chính Sawyer được xây dựng dựa trên nguyên mẫu 3 cậu bé (?).
Tuy nhiên gần đây, phóng viên tạp chí Smithsonian Magazine đã tìm thấy trong kho lưu trữ số báo từ năm 1898, trong đó có bài Thomas Sawyer nói về ảnh hưởng của ông với tiểu thuyết của Twain.
Sawyer tường thuật: “Thời còn là bạn rượu, cả hai chúng tôi đều thích kể những câu chuyện bản thân đã trải nghiệm. Bản thân Mark Twain đặc biệt đam mê những hành động của trẻ thơ. Có lần tình cờ gặp cảnh trẻ em xích mích, đánh nhau trên đường phố, Twain lập tức dừng lại và chăm chú quan sát. Sau đó, nhà văn rảo bước đến quán rượu Blue Wing và tường thuật lại sự kiện, trong khi với bản tính thích bông đùa, lần nào tôi cũng chê bai với lập luận: “Thời tuổi chúng nó, tớ còn quậy phá hơn chúng hàng trăm lần!” và tôi liệt kê hàng loạt hành động phi thường. Twain há hốc mồm lắng nghe những việc làm tưởng tượng của tôi, đôi lúc thậm chí còn ghi chép vào sổ tay.
Có bận nhà văn nói với tôi: “Thomas này, sẽ có ngày tớ đưa những câu chuyện của cậu vào tiểu thuyết”. “Cứ việc, nhưng đừng làm xấu cái tên của tớ”, Thomas Sawyer kết thúc câu chuyện.
Sawyer qua đời năm 1906. Cáo phó trên báo viết “đã ra đi con người từng tạo nguồn cảm hứng sáng tác cho Mark Twain”, còn tên của ông “có thể tìm thấy trong tất cả thư viện trên đất Mỹ”.