Làn khói shisha mang theo mùi thuốc lá ngòn ngọt đang ngày càng được nhiều người ưa chuộng ở nhiều nơi trên thế giới. Điều đáng nói là, hầu hết những người hút shisha đều không ý thức được hết những nguy hại họ có thể gặp phải từ loại thuốc này.
Shisha là gì?
Một loại thuốc hút được gọi là shisha ở Ai Cập và Sudan, ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria gọi là nargile, còn ở Ấn Độ gọi là hookah. Dụng cụ hút thường là bộ bình làm bằng gốm hay bằng kim loại chạm trổ công phu, hoặc bằng nhựa. Cách hút ở mọi nơi đều giống nhau: người hút châm thuốc trên những bộ ống hút có bình nước phía dưới, rồi rít khói qua bình nước này phát ra âm thanh lụp bụp bong bóng khí. Loại thuốc này hiện nay đang ngày càng phổ biến trở lại ở Ấn Độ và Trung Đông, nơi được cho là xuất xứ của nó.
Tại Trung Đông, việc hút shisha giờ còn phổ biến cả ở lứa tuổi teen và cả ở phụ nữ, là những nhóm người vốn không mấy khi hút thuốc lá. Trào lưu mở quán shisha cũng đã lan tới châu Âu, Brazil và Mỹ. Tại Thủ đô London, có những con phố đầy các quán cà phê đông người chìm trong làn khói thuốc shisha thơm ngọt mùi mật ong.
Ở Mỹ, có nhiều quán hookah xuất hiện tại các thị trấn đại học. Một nghiên cứu năm 2012 cho thấy có tới 1/5 sinh viên Mỹ đã thử hút shisha. Trong khi đó, ở một số nước shisha được coi là đủ an toàn, được phép hút ở những nơi công cộng. Điều cần nói là nếu chúng ta nghĩ những bộ ống hút này là vô hại thì hoàn toàn sai lầm.
Khói thuốc đã lọc qua nước có còn độc hại?
Một nhận thức sai lầm là người ta cho rằng các tác hại như khi hút thuốc lá đã được giảm thiểu nhờ việc khói thuốc được lọc qua bình nước. Thế nhưng người ta đã hoàn toàn phớt lờ đi lượng khói bạn hít vào miệng.
Thuốc được châm trên điếu. Người hút rít làn khói từ đoạn tẩu nối với bầu nước nằm ở phía dưới bộ bình. Trong lúc người hút rít vào, khói được cuốn từ điếu đốt thuốc xuống bầu nước rồi cuốn vào miệng. Do lá thuốc được tẩm ngọt bằng chất glycerine nên khá ẩm ướt. Vì vậy, người ta phải trộn thêm than vào thì khi châm lửa, thuốc mới cháy. Điều này cũng có nghĩa là khói mà bạn hít vào gồm cả khói than, tức là gồm cả một số chất độc hại như carbon monoxide, kim loại nặng và hắc ín.
Tuy có những bộ ống hút được bán ra với phần tẩu ngậm miệng có lót đầu lọc cotton hoặc lưới nhựa giúp tạo bong bóng nhỏ hơn trong bầu nước, nhưng một bản phúc trình của Tổ chức Y tế Thế giới nói rằng không có bằng chứng nào cho thấy các phần bổ sung này giúp giảm bớt độc hại.
Độc hại do nicotine và CO
Người ta cho rằng, nước làm cho làn khói nguội đi sẽ khiến nó bớt tai hại hơn so với hút thuốc lá? Chính xác là như thế nếu như ta tính độ tai hại của mỗi lần rít thuốc. Nhưng thực tế chúng ta cần tính đến số lượt rít vào của người hút shisha. Một lần hút shisha kéo dài ít nhất là 20 phút, mà thường là cả tiếng đồng hồ. Trong thời gian đó, người hút shisha sẽ rít từ 50-200 lần, nhiều hơn so với khi hút một điếu thuốc lá bình thường chỉ rít 8-12 hơi. Điều này giống như việc hút thuốc lá liên tục. Trong một lần hút kéo dài 1 tiếng thì người hút shisha sẽ hít vào người lượng khói tương đương với từ 100-200 lần một điếu thuốc lá thường, nhưng điều này ít ai nhận ra.
Khảo sát được Quỹ Nghiên cứu Tim của Anh thực hiện trong năm 2012 cho thấy, có 84% người trả lời nghĩ rằng lượng khói hít vào trong một lần hút shisha chỉ bằng tối đa là 10 điếu thuốc lá. Một nghiên cứu được thực hiện tại Florida, Mỹ về lượng carbon monoxide trong các khách hàng được xét nghiệm vào lúc họ rời khỏi các quán hút shisha. Kết quả, những người vừa hút hookah có lượng carbon monoxide cao gấp 3 trong cơ thể. Một số người nói rằng họ cảm thấy “phê”, mà theo các tác giả của nghiên cứu này thì đó là do tác động của chất carbon monoxide gây tác hại trong giai đoạn đầu.
Các nhà nghiên cứu thừa nhận rằng, cho đến nay các bằng chứng thu thập được vẫn còn khá sơ sài, nhưng cho rằng, những người hút shisha sẽ dễ bị nghiện chất nicotine, nguy cơ bị bệnh tim mạch và thậm chí mắc ung thư.
GS. Hani Najm, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật Tim tại Viện Bảo vệ Sức khỏe quốc gia ở Ả rập Saudi nói rằng: Ông sợ là việc hút thuốc bằng bộ ống shisha sẽ làm gia tăng các chứng bệnh về tim tại các quốc gia vùng Vịnh.
Vì vậy các bạn cần lưu ý, dù bạn gọi đó là shisha, nargile, hookah hay huble buble, cho dù nó có mùi dễ chịu đi chăng nữa, thì đó vẫn là thứ có hại cho sức khỏe.
(Theo BBC Future)
BS. Hồng Ninh
