Chưa bao giờ nghề người mẫu được xã hội nhắc đến nhiều và quan tâm như hiện nay. Nhưng điều trớ trêu là sự quan tâm đó không dành cho những khám phá, sáng tạo trong lĩnh vực thiết kế mà là những thị phi, những scandal trong giới người mẫu Việt.
Thiếu chuyên nghiệp “toàn tập”
Một trong những biểu hiện của sự thiếu chuyên nghiệp trong làng thời trang Việt là sự loạn về cách gọi, về danh xưng siêu mẫu. Số lượng những người được gọi là “siêu mẫu” ở nước ta có thể còn nhiều hơn tất cả siêu mẫu của thế giới cộng lại. Ngay cả những người mẫu tuổi teen cũng được người ta gọi là siêu mẫu. Rõ ràng những người hoạt động trong lĩnh vực thời trang và ngay cả báo giới cũng chưa có sự hiểu biết một cách thấu đáo về danh xưng này.
Theo cách hiểu thông thường thì “siêu mẫu” dùng để chỉ những người mẫu thời trang cao cấp được trả lương cao, thường nổi danh trên khắp thế giới và thường có kinh nghiệm về thời trang cao cấp và làm người mẫu thương mại. Theo bà Thúy Nga - Giám đốc Công ty Elite, với cách hiểu trên, ở Việt Nam chưa ai xứng đáng là siêu mẫu. Tuy vậy, chỉ cần qua một cuộc thi, những cô gái chân ướt chân ráo vào nghề nghiễm nhiên trở thành siêu mẫu. Đây không chỉ là sự dễ dàng trong cách gọi mà nó cho thấy sự thiếu chuyên nghiệp của ngành thời trang Việt.
Khi đã trở thành người mẫu, nhiều người cố tình tạo ra quanh mình những tin đồn, những vụ scandal tai tiếng để được mọi người nhắc đến. Sự lẫn lộn giữa nổi tiếng và tai tiếng đang trở thành một căn bệnh trầm kha của giới người mẫu Việt nói riêng và showbiz Việt nói chung. Càng nhiều tin đồn, càng nhiều scandal thì càng được báo chí nhắc đến; mà càng được báo chí nhắc đến nhiều thì càng đắt show, cát-sê càng cao. Đây là một thực tế đáng buồn của làng giải trí Việt.
Sự lẫn lộn giữa những scandal với những giá trị nghệ thuật, giá trị nhân văn đích thực đang làm cho nghề người mẫu trở nên loạn và xuống cấp trầm trọng. Nhiều người mẫu như Ngọc T., Ngọc Q., Tiến Đ... sẵn sàng khoe những bức ảnh khỏa thân lên mặt báo với những lý do rất “chính đáng”. Ham muốn nổi tiếng bằng bất cứ giá nào làm những giá trị truyền thống bị đảo lộn và hậu trường của nghề người mẫu càng trở nên phản cảm và bê bối hơn.
Người mẫu Việt lên sân khấu không phải để thể hiện vẻ đẹp của những bộ đồ thời trang mà để thể hiện hình thể của mình. Các người mẫu Việt thường uốn éo, khoe những phần gợi cảm của cơ thể trước người xem và ống kính phóng viên để được mọi người chú ý. Nó làm cho việc đi xem biểu diễn thời trang trở thành xem người mẫu là chính còn trang phục chỉ là phụ. Bà Thúy Nga cũng bức xúc cho rằng: “Họ không hiểu một điều cơ bản nhất của nghề người mẫu: người mẫu là người trình diễn bộ đồ mình mặc trên người một cách đẹp nhất, hấp dẫn nhất và làm cho người xem phải xuýt xoa thán phục sản phẩm và móc ví ra mua sản phẩm đó. Họ chỉ nhăm nhăm vào việc làm mình nổi bật nhiều khi lố lăng không thể tưởng tượng được. Đã có một nhiếp ảnh thời trang người Đức sang xem một chương trình thời trang với mong muốn chọn được một vài người mẫu để giới thiệu với khách hàng bên Đức, nhưng tiếc rằng xem mới được 1/3 chương trình thì anh ấy không chịu nổi và hỏi tôi rằng đây là chương trình thời trang hay hoa hậu vì cô nào cũng mắt xanh, môi đỏ, trình diễn hình thể trên sân khấu không hề liên quan đến thời trang”.
Chính mong muốn được thể hiện mình, được mọi người chú ý nên các người mẫu Việt khi lên sàn luôn tìm cách khoe sự gợi cảm quá mức của ba vòng. Càng có “ngực khủng” càng được mọi người chú ý. Rất nhiều người mẫu như Ngọc O; Ngọc Tr; Elly Tr, Thủy T... chỉ nổi tiếng nhờ số đo vòng một quá cỡ của mình. Có lẽ vì vậy, dù không nhiều người dám thừa nhận nhưng một thực tế là việc phẫu thuật thẩm mỹ đang trở thành một nhu cầu thiết yếu của nghề người mẫu Việt.
Với vẻ đẹp của cừu “Dolly” không biết đến khi nào người mẫu Việt nói riêng và ngành thời trang Việt nói chung có thể vươn ra được đến tầm thế giới?!
 Người mẫu trên sân khấu bị cho là thích “khoe thân” hơn khoe trang phục. Ảnh: VT |
Làm gì để hòa nhập với thế giới?
Những thị phi và thực trạng của giới người mẫu khiến nhiều người ngờ rằng: thị trường người mẫu Việt vẫn còn rất... nghiệp dư! Và với sự nghiệp dư đó, khi nào người mẫu Việt mới có thể sải bước trên sàn diễn thời trang quốc tế?
Bà Thúy Nga cho rằng: “Công ty cung cấp người mẫu là đơn vị cung cấp người mẫu cho thị trường, thị trường không chuyên nghiệp thì chúng tôi sẽ chuyên nghiệp với ai? Trong một thị trường chuyên nghiệp thì tự khắc anh phải chuyên nghiệp theo, nếu không là tự anh đào thải chính mình”. Để xây dựng thị trường người mẫu chuyên nghiệp, trước hết, chúng ta cần chuyên nghiệp ngay từ cách gọi tên. Việc lạm dụng một cách thái quá danh xưng “siêu mẫu” cần phải được chấn chỉnh và lên án. Làm được điều này, cần có sự vào cuộc của toàn xã hội, đặc biệt là những người làm công tác truyền thông báo chí. Bởi không có một người mẫu nào có thể bắt phóng viên bắt anh ta viết rằng mình là siêu mẫu. Người mẫu được gọi tên tương xứng với vị trí và khả năng của họ chính là cách chúng ta đánh giá chính xác về thực trạng của giới người mẫu. Chỉ khi biết mình đang đứng ở đâu, chúng ta mới có thể bước đi một cách vững chắc.
Một nghịch lý đang diễn ra khá phổ biến là người mẫu Việt vào nghề rất muộn và kết thúc sự nghiệp lại rất sớm. Trong làng thời trang thế giới, các người mẫu bắt đầu bước chân trên sàn catwalk từ 16 - 17 tuổi và họ vẫn tự tin trình diễn thời trang khi đã ngoài tứ tuần, thậm chí đã ngoài ngũ tuần. Thời gian trong nghề lâu như vậy sẽ giúp họ có nhiều thời gian hơn để trưởng thành. Còn ở Việt Nam, sự nghiệp người mẫu chỉ bắt đầu khi họ chớm tuổi hai mươi và kết thúc khi mới ngoài 30 tuổi. Tuổi nghề ngắn đồng nghĩa với việc họ không có đủ thời gian để tích lũy kinh nghiệm và thể hiện mình. Khi đến độ chín của nghề cũng là thời điểm họ rời sàn diễn. Chỉ khi tuổi nghề được kéo dài, thời trang Việt mới có đủ thời gian và kinh nghiệm để tỏa sáng.
Theo quan niệm của đa số người Việt, người mẫu chỉ cần có chiều cao và nhan sắc ưa nhìn. Điều đáng buồn là quan niệm đó tồn tại ngay cả ở một số người làm nghề người mẫu. Có lẽ vì vậy mà sự hiểu biết của đa số người mẫu Việt về thời trang rất hạn chế. Sự thiếu hiểu biết về xu hướng thời trang, kỹ năng biểu diễn và vai trò của người mẫu trên sàn diễn làm cho người mẫu Việt lên sàn để khoe thân nhiều hơn là khoe vẻ đẹp của trang phục họ mặc. Trình độ thẩm mỹ và hiểu biết về ngành thời trang là yếu tố then chốt góp phần chuyên nghiệp hóa nghề người mẫu. Chỉ khi trở nên chuyên nghiệp, người mẫu Việt nói riêng và thời trang Việt nói chung mới đủ sức vươn ra thế giới.
Không chỉ nâng cao trình độ thời trang của người mẫu, mà việc giáo dục kiến thức về xu hướng thời trang cho khán giả cũng là một yếu tố không thể thiếu để chuyên nghiệp hóa nghề người mẫu. Chúng tôi xin mượn lời của bà Thúy Nga để kết thúc bài viết này: “Khán giả, khách hàng cũng là những yếu tố rất quan trọng trong việc chuyên nghiệp hóa người mẫu. Trong một thị trường mà khi đi xem thời trang người ta mặc đồ ở nhà, quần short, nói cười như nơi không người, chuông điện thoại reo inh ỏi thì làm sao đòi hỏi có được người mẫu chuyên nghiệp và có đạo đức biểu diễn”.
Quốc Khánh