Con người có nhiều khả năng kỳ lạ mà khoa học chưa thể lý giải hết. Tuy nhiên, khả năng phát hiện bệnh tật thông qua khứu giác thì quả thực là một khả năng kỳ diệu có thể giúp mở ra những ứng dụng tuyệt vời trong chẩn đoán và phát hiện sớm các căn bệnh.
Khả năng khứu giác lạ kỳ
Người sở hữu khả năng khứu giác siêu nhạy này là cô Jo Malone (53 tuổi) - một chuyên gia trong lĩnh vực nước hoa. Cô có một chiếc mũi siêu nhạy cảm, có thể phân biệt nhiều loại mùi hương, nhưng đặc biệt hơn là nó còn có thể giúp cô phát hiện ra bệnh ung thư. Khả năng khứu giác này của Jo Malone ngay lập tức đã thu hút các nhà khoa học Anh. Họ kết luận khứu giác của Malone tương đương khứu giác nhạy bén của một số con chó tại Trung tâm Phát hiện chó y khoa ở Milton Keynes, Anh. Jo Malone đã trải qua các bài kiểm tra tại trung tâm này, một trung tâm chuyên kiểm tra khả năng phát hiện mùi bệnh tật của các con chó có khứu giác đặc biệt nhạy cảm.
Tại đây, Malone đã cho thấy cô có thể xác định sự có mặt của thành phần amyl acetate trong dầu dù chỉ là tỉ lệ rất nhỏ khoảng 1/1 triệu. Đây là tỉ lệ mà hầu hết khứu giác hay các giác quan khác của người bình thường không thể xác định được. Thậm chí khi thành phần amyl acetase chỉ chiếm khoảng 1/1.000 trong dầu, người bình thường cũng khó mà phát hiện được.
Phát hiện bệnh qua khứu giác mở ra ứng dụng tuyệt vời trong chẩn đoán bệnh.
Với tư cách là người sáng lập đế chế nước hoa trị giá nhiều triệu bảng Anh, Jo Malone là một nhà kinh doanh xuất sắc nhờ vào khứu giác tuyệt vời và nhạy cảm với mùi hương của mình.
Tuy nhiên, nhà kinh doanh nước hoa đã phát hiện ra khả năng ngửi mùi của cô còn giá trị hơn nhiều việc giúp cô sáng tạo ra mùi hương mới, đó là việc có thể giúp phát hiện sớm một số căn bệnh, trong đó có bệnh ung thư vú.
Theo nghiên cứu và lý giải của các nhà khoa học Anh, khả năng khứu giác kỳ lạ của Malone có thể xuất hiện sau khi cô bị mắc ung thư vú năm 2003 và quá trình chiến đấu chống lại căn bệnh này.
Được sinh ra và lớn lên ở thị trấn Kent nước Anh trong một gia đình bình dân, Malone từng được phát hiện mắc chứng khó đọc. Cô phải bỏ học lúc 13 tuổi để chăm sóc cho mẹ cô sau khi bà bị đột quỵ. Cô cho biết, thời trẻ cô gần như bị mất thị lực, song điều đó lại khiến cho Malone có những cảm giác kỳ lạ, một tình trạng thần kinh trong đó các giác quan chồng lên nhau khiến cho người bệnh có thể cảm nhận âm thanh và màu sắc giống như cách cảm nhận mùi vị. Ví dụ, khi nhìn thấy màu trắng và tím, cô cảm thấy có mùi bạch đàn. Cô cũng nghe nhạc jazz và giải thích nó thông qua mùi.
Sau khi điều trị khỏi bệnh ung thư, Malone đã thành lập công ty cùng tên - Jo Malone London, năm 1983 và 16 năm sau đó, năm 1999, cô bán nó cho Estee Lauder. Nhãn hiệu nước hoa, nến và dầu tắm nổi tiếng này đã được bán tại các cửa hàng bách hóa trên khắp thế giới.
Và hỗ trợ chẩn đoán bệnh
Tại Trung tâm Phát hiện chó y khoa, Malone đã tham gia các cuộc kiểm tra năng lực khứu giác và đã vượt qua gần hết các bài kiểm tra. Trong cuộc kiểm tra đó, Malone được đưa cho 5 khay đựng hóa chất và được yêu cầu xác định xem khay hóa chất nào có chứa một liều amyl acetate nhỏ được pha loãng trong dầu khoáng. Khứu giác đặc biệt của cô đã nhanh chóng giúp cô xác định chính xác khay hóa chất, dù trong đó chỉ chứa 1/1000.000 amyl acetate. Khả năng này của Malone chưa thể đánh bại khứu giác của những con chó tốt nhất trong trung tâm - những chú chó chỉ có thể phát hiện khi pha với hàm lượng 1/1000.000.000.000 - tương đương với 1 thìa đường trong hai bể bơi có kích cỡ Olympic, song nó đã cho thấy một khứu giác siêu nhạy hiếm thấy ở con người bình thường.
Trước đó, Malone đã từng ngửi mùi của chồng mình và phát hiện ra rằng: Có một dải da ở bên phải của cổ anh ấy dường như có gì đó khác thường. Và đó là dấu hiệu của một bệnh lý mà chồng cô đã mắc phải.
Malone nói rằng cô đã không nhận ra được làm cách nào để tinh luyện kỹ năng khứu giác nhạy bén của cô cho đến khi cô viếng thăm Trung tâm Phát hiện chó y khoa - tổ chức có trụ sở tại Milton Keynes, Buckinghamshire, Anh. Đây cũng là trung tâm huấn luyện các chú chó hỗ trợ cảnh báo y tế, giúp phát hiện sớm những người có các tình trạng nguy hiểm đến tính mạng như bệnh tiểu đường, chứng động kinh và các vấn đề về tim. Một số chú chó được đào tạo để dùng khứu giác nhận biết căn bệnh Addison - một dạng bệnh về tuyến thượng thận giống như chồng của Malone đã mắc phải. Các nhà khoa học ở trung tâm hiện đang cố gắng nghiên cứu xem những con chó đáng tin cậy có thể phát hiện ra những căn bệnh như ung thư vú, phổi và tuyến tiền liệt hay không.
Trước khi phát hiện trường hợp khứu giác siêu nhạy của Malone, các nhà khoa học tại Đại học Edinburgh (Anh) đã từng nghiên cứu khả năng tương tự của một phụ nữ tên là Joy Milne đến từ Perth, Scotland, người được phát hiện có khả năng tuyệt vời trong việc chẩn đoán bệnh Parkinson thông qua khứu giác nhạy bén.