Là công trình thủy lợi có vai trò quan trọng trong việc cung cấp cho hàng trăm hecta rau màu, tuy nhiên từ nhiều năm trở lại đây, ngòi Giành chảy qua địa bàn xã Ngô Xá và xã Tiên Lương, huyện Cẩm Khê (tỉnh Phú Thọ) hiện đang bị xâm hại nghiêm trọng. Bất kể ngày hay đêm, dọc theo hai bờ ngòi Giành thuộc khu vực này thường có hàng chục thuyền hút cát túc trực leo đậu chỉ để đợi khi có thời cơ đưa những “vòi rồng” hút cát, sỏi lên thuyền. Theo chân một người dân nhằm “mục sở thị” nạn khai thác cát trái phép đã diễn ra nhức nhối tại đây, khi trời còn tinh mơ sáng, đứng nhìn từ phía xa xa chúng tôi đã nghe thấy những tiếng nổ giòn giã của những máy hút và một không khí đang diễn ra thật khẩn trương nhưng cũng đầy cảnh giác với hàng trăm người đang tất bật vận chuyển cát sỏi khiến hai bên bờ sông chẳng khác gì công trường ngày “hội”. Sau khoảng 2 tiếng bị đục khoét, khi đồng hồ vừa điểm 6 giờ sáng, các chủ thuyền bắt đầu thu quân về bến để lại phía sau dòng nước đục ngàu cùng những lớp bọt cát lập lờ trắng xóa. Là người nắm khá rõ mọi hoạt động và để giúp chúng tôi hiểu hơn về “lịch” làm việc của cát tặc đã diễn ra suốt nhiều năm qua, anh Phạm Văn Hiên cho biết: “Thời gian hoạt động của cát tặc thường là vào sáng sớm và chiều tối khi vắng người qua lại. Càng vào những dịp cuối năm vì nhu cầu xây dựng lớn thì số lượng thuyền cát hoạt động càng nhiều và đi kèm với nó là nhiều diện tích trồng cây hoa màu như lạc, ngô dọc theo hai bên bờ của người dân chúng tôi cũng vì thế mà đang bị thu hẹp nghiêm trọng”. Để ra tay ngăn chặn nạn khai thác trái phép này, được biết lãnh đạo xã Ngô Xá và Tiên Lương cùng huyện Cẩm Khê cũng đã có một số lần nhắc nhở và xử lý, tuy nhiên các biện pháp còn quá nhẹ thiếu sức răn đe. Chính vì thế do nguồn lợi thu được khá lớn từ kinh doanh cát đá mang lại khiến cho các chủ cát vẫn ngang nhiên hoạt động. Việc xử phạt “giơ cao đánh khẽ” chẳng khác nào “bắt cóc bỏ đĩa” vì thế dẫn đến ngòi Giành vẫn đang từng ngày bị “xẻ thịt” và đục khoét không thương tiếc. Đồng nghĩa với việc làm vi phạm đó là hàng chục hecta đất nông nghiệp đã bị sạt lở cuốn trôi theo dòng nước làm ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống của người dân nơi đây khi cuộc sống vốn đã quá nhiều khó khăn của họ hàng ngày vẫn chỉ trông chờ chủ yếu vào những cây ngô, sắn. Đặc biệt, nó còn có nguy cơ đe dọa trực tiếp tới hệ thống đê Tả, Hữu ngòi Giành khiến mỗi khi mưa bão về nước lũ dâng cao ẩn chứa những hiểm họa khôn lường về tài sản cũng như tính mạng của người dân. Đề nghị chính quyền sở tại cùng các ngành chức năng cần sớm có biện pháp xử lý chấm dứt tình trạng trên để cứu lấy ngòi Giành trước khi quá muộn.
Lại Văn Đăng