Ngày xuân, bên những dự cảm, mong muốn trong tương lai hầu như ai cũng nghĩ về những điều tốt đẹp đã có trong quá khứ và hình ảnh Hồ Chủ tịch hiện ra rõ nét nhất. Lãnh tụ Hồ Chí Minh sống mãi trong tim các thế hệ trước hết là Người luôn coi mình là một người dân và sống như dân.
Đến với dân, Bác không hề báo trước và càng không thích những cuộc tiếp đón linh đình. Một lần đến tỉnh nọ, thấy có khẩu hiệu “nhiệt liệt chào mừng”, Bác bảo tỉnh này cách chức Bác. Lý do rất giản dị là Bác sang Liên Xô, làm khách người ta mới nhiệt liệt chào mừng còn Bác ăn lương của dân đi làm việc sao lại phải chào mừng. Vài năm gần đây, “nhiệt liệt chào mừng” đã bỏ nhưng vẫn còn khẩu hiệu “đồng chí (tên và chức vụ) về thăm và làm việc”. Cứ theo logic phân tích của Bác thì có lẽ tỉnh đánh giá đồng chí lãnh đạo từ Trung ương về quá xa dân đến nỗi cán bộ trong hội trường không biết nên phải có khẩu hiệu, biển đề để giới thiệu chăng!
“Khổ” nhất là đơn vị bảo vệ Bác bởi làm sao Bác được an toàn nhưng vẫn đến được với dân với tư cách một người dân. Bác an ủi anh em bằng cách hỏi nước mình có bao nhiêu thành lũy và chỉ ra mọi thành lũy đều bị công phá trừ một thành lũy là lòng dân. Tư tưởng trọng dân của Bác khiến Người ghét nhất thói giả dối và cụm từ “quan cách mạng” xuất hiện đầu tiên trong bài báo của Người đăng trên báo Nhân Dân năm 1959. Bác còn “nhờ” anh em cảnh vệ sưu tầm ca dao thành ngữ hiện đại dạng như “Đầy túi quần báo cáo, đầy túi áo công văn”, “Mỗi người làm việc bằng hai/để ông chủ nhiệm (HTX) mua đài mua xe” để nhắc nhở cung cách làm việc, chống tham nhũng bởi đó là thái độ và phản ảnh của dân.
Chính vì gần dân, sống như dân nên Bác luôn phân biệt được thật giả. Đến thăm một trại chăn nuôi, Bác đùa rằng phải đưa Bác thăm nơi khác ngay kẻo không có tiền đền dân. Thì ra thấy lợn trong chuồng cắn nhau, Bác biết ngay là mượn lợn béo trong dân thả vào vì bệnh thành tích. Rất nhân hậu, Bác khuyên: “Các cô chú muốn làm Bác vui, Bác khen thôi nhưng tai hại là dân không còn tin các cô chú nữa, mà dân chê đáng sợ hơn là Bác chê chứ!”.
Những vụ xử đại án tham nhũng với những bản án nghiêm khắc gần đây hoặc chuyện Bộ trưởng GTVT, Giám đốc Công an Hà Nội cách chức cán bộ lơ là, không hoàn thành nhiệm vụ được dư luận đồng tình và hoan nghênh bởi mang tư tưởng tác phong Hồ Chí Minh “ai làm được thì khen nhưng thấy ai làm sai thì có thái độ rõ ràng, làm không được thì cách chức ngay”. Rất tiếc là hiện nay, không ít vụ việc có khuyết điểm cũng phải trải qua “quy trình” kiểm điểm lòng vòng, thậm chí cơ quan chủ quản vẫn chờ “kết luận của cơ quan điều tra, xử lý nghiêm” như vụ ma túy trong thùng loa lọt qua cửa khẩu Tân Sơn Nhất.
Với cán bộ, Bác nghiêm khắc nhưng với người dân bình thường, Bác thật độ lượng. Gần ngày giỗ thân mẫu, dù Văn phòng đã chuẩn bị nhưng Bác muốn tự tay đi mua thịt và hoa huệ để thắp hương tạ ơn bậc sinh thành. Bác ra chợ Ngọc Hà mua thịt, nào ngờ gặp cô mậu dịch viên có phần đanh đá, Người đã ghi vào sổ góp ý. Góp ý cho dân nhưng Bác vẫn không quên và khi biết tin cô mậu dịch viên bị buộc thôi việc, Bác đã gọi lãnh đạo Ty Thương nghiệp lên trách: “Bác ghi góp ý là để cô ấy sửa chữa, chú đuổi việc thì cô ấy biết sửa chữa thế nào? Nếu người dân khác góp ý thì chú có xử lý thế không?”.
Còn biết bao câu chuyện về Bác. Ngày xuân ngẫm ngợi, có lúc nào chúng ta thấy có lỗi với Người...?
Lê Quý