Mấy ngày nay, câu chuyện bệnh nhân nữ bị cắt chân sau bó bột chiếm lĩnh nhiều trang báo. Rất nhiều ý kiến lên án bệnh viện không chịu chuyển viện, có người còn phân tích cả việc nếu chuyển đi thì bệnh viện sẽ bị thiệt hại về kinh tế như thế nào.
Theo tôi, vấn đề của bệnh nhân này không liên quan đến chuyện chuyển viện khi bệnh nặng, vượt quá khả năng điều trị. Đây là lỗi nhận định. Bác sĩ điều trị đã không nhận định được khi bệnh diễn tiến nặng và những nguy cơ của nó. Khi nhận biết được, họ đã chuyển bệnh nhân lên tuyến trên, nhưng quá muộn.
Trong câu chuyện này, tôi cho rằng có một phần nguyên nhân từ tình trạng yếu kém chuyên môn của một số bác sĩ. Tuy nhiên, những giải pháp để khắc phục tình trạng này mang tính vĩ mô, nếu thực hiện thì phải có một khoảng thời gian khá dài. Vấn đề bây giờ là chúng ta phải nhìn nhận vào tình hình thực tế.
Hôm nay tôi mới tiếp một bác sĩ. Anh ấy đã được nhận vào một bệnh viện công tự chủ tài chính tại TP.HCM, ngay sau khi nộp đơn, mà không cần phải “chi” bất cứ khoản nào. Tại phòng khám của tôi, việc tìm ra được một bác sĩ thuộc vài chuyên khoa về làm việc là rất khó khăn. Tại TP.HCM mà nhân sự bác sĩ thiếu đến như vậy, thì thử hỏi ở vùng sâu vùng xa, lấy đâu ra nhân sự bác sĩ để làm việc?
Những chính sách đào tạo như ưu tiên theo khu vực, chuyên tu, cử tuyển, đào tạo theo nhu cầu… đều là những biện pháp để giải quyết bài toán nhân sự. Đó là những biện pháp đúng, mở rộng đầu vào, đặc biệt là đầu vào mà những người được tuyển sẽ chấp nhận về vùng sâu, vùng xa làm việc. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ chuẩn đầu ra.
Huyện Lắc là một trong những huyện nghèo nhất của Tây Nguyên. Chúng tôi đến Đắc Phơi, một xã nghèo của huyện Lắc, cùng khu vực với cái bệnh viện, nơi xảy ra câu chuyện đáng tiếc với bệnh nhân nữ nói trên. Phải nói là chính quyền đã rất quan tâm đến khu vực nhiều người nghèo này. Trạm y tế được trang bị máy đo điện tim, máy siêu âm, máy xét nghiệm huyết học, kính hiển vi… Các bác sĩ và kĩ thuật viên cũng được đưa đi học và đủ khả năng vận hành tất cả các máy đó.
Nhưng sự quan tâm chưa đồng bộ, và trở nên chưa đủ mức. Cho dù chính quyền đã bỏ ra một số tiền lớn để mua BHYT cho tất cả người nghèo, nhưng BHYT với chính sách giá trần đã không tính đến tình hình thực tế tại những nơi này. Chính vì vậy, mỗi bệnh nhân đi khám, tiền BHYT chỉ đủ trả cho tiền khám và một số thuốc rất giới hạn. Thế là những cái máy phải tốn rất nhiều tiền để trang bị kia được… “trùm mền”.
Văn ôn võ luyện. Bác sĩ, kĩ thuật viên không được cọ xát, thì làm sao mà tiến bộ. Khi chúng tôi hỗ trợ một số tiền. Đối với cá nhân, đó là một số lớn, nhưng đối với một xã, một huyện, số tiền đó rất nhỏ. Vậy mà bệnh nhân ở các xã khác đến khám rất đông, một phần vì được làm các biện pháp cận lâm sàng miễn phí, phần khác, họ tin tưởng các thầy thuốc ở đây hơn.
Trở lại chuyện không chịu chuyển viện. Theo tôi biết, ngay cả ở những nước tiên tiến, khi đã sử dụng BHYT, thì phải tuân theo qui định chuyển viện, chuyển tuyến của BHYT. Vấn đề chỉ là khi nào thì bác sĩ thấy rằng tình trạng bệnh vượt quá khả năng của mình và quyết định chuyển. Thật không may, trong trường hợp này, bác sĩ đã không nhận định đúng.
Cùng với việc chính thức xin lỗi người bệnh và gia đình, Sở Y tế Đắc Lắc đã đình chỉ công tác 4 người liên quan để xem xét. Bộ trưởng Bộ Y tế cũng chỉ đạo: ngành y tế sẽ miễn toàn bộ viện phí các hoạt động chăm sóc sức khỏe cho người bệnh kém may mắn kia trong suốt quá trình điều trị, hỗ trợ toàn bộ kinh phí để làm chân giả và phục hồi chức năng cho bênh nhân. Nếu Vi (tên người bệnh) có nguyện vọng thì ngành Y tế sẽ tạo điều kiện để Vi theo học tại một cơ sở đào tạo chuyên môn y khoa phù hợp với khả năng và tạo điều kiện để Vi có việc làm trong lĩnh vực y tế.
Đây là một lời xin lỗi rất chân thành của ngành y với người bệnh không may. Đã đến lúc để cho người bệnh và gia đình cô ấy bình tâm, cùng ngành y tế khắc phục hậu quả của sai sót không đáng có kia.