Xuất thân là một nhà báo trong kháng chiến chống Pháp, rồi trở thành nhà giáo, nhà khoa học, một phẫu thuật viên trực tiếp điều trị cho bệnh nhân, tôi cũng là một đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, tuổi đảng còn lớn hơn tuổi nghề, nên tôi hiểu rõ cho dù cá nhân nhân viên y tế có thuộc về tổ chức nào, thì ngành Y vẫn là nhân đạo, là phục vụ, phục vụ mọi đối tượng.
Câu chuyện gây ấn tượng nhất đối với tôi về chủ đề này là trường hợp của ông M.V.H, ông đã bị bắt vì tội làm gián điệp, bị kết án tử hình với tội danh phản quốc. Do thành khẩn khai báo và nhận tội, ông đã được chính phủ ta giảm án xuống tù chung thân. Trong thời gian thụ án, ông bị xuất huyết tiêu hóa rất nặng. Trước đó, ông cũng bị xuất huyết tiêu hóa và đã được một giáo sư người Đan Mạch mổ, vị bác sĩ này cảnh báo rằng nếu bệnh tái phát và phải mổ lại thì nguy cơ tử vong sẽ rất cao. Chính vì thế, khi biết bệnh mình phải mổ cấp cứu, bố và con gái ông đang ở Pháp đã yêu cầu chính phủ Pháp xin cho sang Việt Nam để gặp mặt lần cuối nói lời từ biệt. Trong khi nguyện vọng của thân nhân bệnh nhân chưa kịp giải quyết thì diễn biến bệnh ngày càng nặng, không thể trì hoãn cuộc mổ - trước hết phải cứu sống bệnh nhân đã!
Tôi được đồng chí Bảy Hồng và đồng chí Sáu Học giao nhiệm vụ: “Bằng bất cứ giá nào, đồng chí cũng phải cứu cho được M.V.H, nếu không, cả thế giới sẽ lên án Đảng và chính phủ ta thay án tử hình bằng con dao mổ!”.
Là người thầy thuốc, đừng để đồng tiền ám ảnh mình, trước hết hãy làm tốt, hãy cứu sống cho được nhiều người
Tôi rất bàng hoàng và lo lắng khi nhận được lệnh này và tôi coi đây là chỉ thị của Đảng. Cùng với BS. Nguyễn Thế Hiệp, PTS. Phan Thị Hồ Hải, chúng tôi lập tức tiến hành ca mổ và thành công thật ngoạn mục: sau khi giải quyết nhanh chóng các ổ loét đang chảy máu ồ ạt ở ba vị trí: tâm vị (cửa vào dạ dày), bờ cong nhỏ thân dạ dày, môn vị (cửa ra khỏi dạ dày), bệnh nhân được nối vị - tràng vì môn vị bị hẹp khít. Rất may cho ông M.V.H là kết quả xét nghiệm không phát hiện ung thư dạ dày.
Sau mổ, ông được chuyển ngay sang bệnh viện Công an 30/4 để chăm sóc hậu phẫu. Một tháng sau mổ, sức khỏe phục hồi nhanh, ông lên được gần 10kg.
Ông được chính phủ Việt Nam ân xá và được trở về Pháp với gia đình. Thời gian này, tôi được cử làm trưởng đoàn y tế Việt Nam đi cứu trợ nạn nhân trong trận động đất lớn ở Acmenia, Liên Xô cũ, tại ba thành phố: Leninakan, Spitak và Stevanakan. Trở lại Việt Nam, tôi được đồng chí Sáu Học thông báo: khi về tới Paris, ngay tại sân bay, M.V.H đã phát biểu trước các nhà báo và phóng viên truyền hình: “Tôi đã được cứu sống hai lần ở Việt Nam, quê hương tôi. Lần thứ nhất, nhờ chính sách khoan hồng nhân đạo của chính phủ Việt Nam. Lần thứ hai, nhờ tài năng của nhà phẫu thuật Việt Nam cùng với cộng sự của ông đã cứu sống tôi. Tôi được cứu cả thể xác lẫn tâm hồn, tâm hồn tôi thoải mái khi nhận ra sự thật, lẽ phải của cuộc đời”.
Trong chuyện này, có người hỏi tôi: “Tại sao lưỡi dao của GS lại cứu cả những kẻ phạm tội?”. Tôi trả lời một cách tự nhiên: “Là thầy thuốc, tôi có trách nhiệm cứu sống mạng người, cũng như các cơ quan pháp luật có trách nhiệm trừng trị kẻ phạm tội!”.
Trong những buổi giảng trên đại giảng đường Đại học Y dược TP.HCM, tôi vẫn thường nhắc nhở sinh viên: “Là người thầy thuốc, đừng để đồng tiền ám ảnh mình, trước hết hãy làm tốt, hãy cứu sống cho được nhiều người, các em sẽ cảm thấy rất hạnh phúc và thoải mái trong tâm hồn!”.
GS.TSKH. NGUYỄN KHÁNH DƯ
