Những vụ việc trộm tiền, đánh cắp thông tin từ thẻ ngân hàng (NH) không còn mới, tuy nhiên thủ đoạn của kẻ xấu luôn thay đổi, không chỉ tinh vi mà còn cả “cùn” lẫn “thả mồi” lôi kéo người khác tham gia. Vấn đề trở nên nghiêm trọng đến mức mới đây NH Nhà nước đã phải có văn bản yêu cầu các NH phải tăng cường biện pháp phòng chống tội phạm thẻ. Với tội phạm móc túi “ngoài đường ngoài chợ” phòng tránh còn dễ, nhưng “móc ví ảo” thì nhiều người mất tiền đã lâu còn chưa kịp biết, vậy người sử dụng phải làm gì để chủ động tránh các rủi ro?
Thủ đoạn cả tinh vi lẫn... “cùn”
Theo báo cáo của Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (C50), từ năm 2010-2015, cơ quan này đã phát hiện, điều tra và chỉ đạo lực lượng địa phương điều tra gần 1.400 vụ việc liên quan đến công nghệ cao.
Tang vật một vụ trộm cắp tiền từ thẻ tín dụng.
Đầu tháng 7/2015, Cơ quan An ninh điều tra tỉnh Khánh Hòa đã bắt nghi can Yang Qing (43 tuổi, quốc tịch Mỹ) về hành vi sử dụng thông tin tài khoản, thẻ NH để chiếm đoạt tài sản. Thủ đoạn của Yang Qing vờ ăn cơm hết vài trăm ngàn, sau đó cấu kết với nhà hàng cà 42 lần bằng các thẻ tín dụng giả để thanh toán 1,554 tỷ đồng, rồi “chia hoa hồng” cho chủ nhà hàng hơn 700 triệu đồng.
Cũng trong tháng 7 vừa qua, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PC50) Hà Nội đã bắt giữ Zeng Xiao Tian (quốc tịch Trung Quốc, trú tại Hà Nội) và Đinh Văn Chính (Phú Xuyên, Hà Nội) - Giám đốc Công ty TNHH Ninh Cát - cũng về hành vi sử dụng thông tin tài khoản và thẻ NH để chiếm đoạt tài sản. Cụ thể, các nghi phạm đã sử dụng pháp nhân của 4 công ty giao dịch 333 lần tại NH Đại Dương (OceanBank) với số tiền hơn 1,1 tỷ đồng. Toàn bộ số thẻ giao dịch này do nước ngoài phát hành.
Ngoài ra tội phạm thẻ còn sử dụng cả chiêu cùn. Báo cáo của Hội Thẻ Việt Nam cho biết có tình trạng một nhóm chủ thẻ mở nhiều tài khoản tại nhiều NH khác nhau, đưa thẻ cho một cá nhân khác để rút tiền tại ATM, sau đó... khiếu nại rằng không thực hiện giao dịch mà... mất tiền. Khi cùng nhận được thông tin giống nhau về việc các chủ thẻ này bị mất tiền trong tài khoản, các NH lo ngại ảnh hưởng uy tín của mình nên hoàn trả tiền cho chủ thẻ.
Đặc biệt, nhiều đối tượng cả trong và ngoài nước xâm nhập bất hợp pháp vào các website bán hàng, thanh toán trực tuyến để trộm cắp thông tin thẻ tín dụng, sau đó đặt mua hàng hóa trực tuyến có giá trị cao (iPhone, iPad, laptop, máy ảnh...) chuyển về tiêu thụ. Tình trạng này diễn ra nghiêm trọng đến mức nhiều nước không chấp nhận giao dịch qua mạng internet có địa chỉ IP xuất phát từ Việt Nam.
Cẩn trọng là hàng đầu
Sau hàng loạt vụ sử dụng thẻ tín dụng để chiếm đoạt tiền bị phát hiện, mới đây NH Nhà nước đã có Văn bản số 5147/NHNN-TT về việc tăng cường các biện pháp phòng, chống tội phạm thẻ.Đặc biệt, khi ký kết hợp đồng với đơn vị chấp nhận thẻ, các NH phải kiểm tra kỹ thông tin và năng lực của đơn vị chấp nhận thẻ, bổ sung các điều kiện ràng buộc, xây dựng hạn mức thanh toán trong ngày phù hợp với mức độ tin cậy và loại hình kinh doanh của từng đơn vị chấp nhận thẻ.
Hiện nay, không chỉ ở Việt Nam, mà trên toàn thế giới, tội phạm thẻ nói riêng và tội phạm sử dụng công nghệ cao trong lĩnh vực tài chính, tiền tệ được xếp vào nhóm những nguy cơ đe dọa an ninh lớn nhất đối với nền tài chính và cả nền kinh tế của một quốc gia. Điều đáng lo ngại là tội phạm trong lĩnh vực này không giảm, mà dự báo sẽ còn tăng với nhiều chiêu thức, thủ đoạn tinh vi hơn, bởi đương nhiên càng ngày số lượng người sử dụng thẻ càng nhiều hơn.
Giám đốc một trung tâm thẻ cho biết: “Kẻ gian làm phôi giả thẻ tín dụng là việc không quá khó khăn. Quan trọng là làm sao dữ liệu trên thẻ đó khớp với các dữ liệu của một khách hàng cụ thể tại nhà băng. Do đó, một trong những nguyên nhân chính vẫn là khách hàng đã thiếu cẩn trọng, để lộ thông tin cá nhân nên bị lợi dụng. Cũng phải nói tới một số vụ do nhân viên NH biến chất làm lộ thông tin một loạt khách hàng để tội phạm thẻ trục lợi”.
Để ngăn chặn hiệu quả tội phạm thẻ, các chuyên gia ngân hàng khuyến cáo, với trường hợp thanh toán thông qua quẹt thẻ ở máy POS cũng cần phải theo sát chiếc thẻ của mình nhằm hạn chế tối đa tình trạng ăn cắp thông tin, không chủ quan đưa thẻ và đọc cả mật khẩu cho nhân viên phục vụ để tự quẹt cho mình. Ngoài ra, nếu mua bán trực tuyến, chỉ giao dịch với các trang thanh toán uy tín hoặc có liên kết với NH. Trường hợp được yêu cầu cung cấp những thông tin mật, chủ thẻ phải liên hệ với NH phát hành thẻ để kiểm tra.
Mạnh Tân
