Ngày 8/11,cử tri Myanmar đã đi bỏ phiếu bầu chọn ra hơn 1000 nghị sĩ tại Thượng viện, Hạ viện và hội đồng địa phương các cấp. Tiếp nối cuộc bầu cử đa đảng đầu tiên sau 20 năm diễn ra hồi tháng 11/2010, cuộc tổng tuyển lần này được xem là sự kiện cực kỳ quan trọng, quyết định tiến trình dân chủ hóa, cũng như sự ổn định và phát triển của Myanmar trong giai đoạn tới. Chiều 9/11, kết quả bầu cử sơ bộ sẽ được công bố.
Sự kiện này tại Myanmar được ví là cuộc tổng tuyển cử lịch sử tại quốc gia Đông Nam Á này kể từ khi đảng Liên minh Đoàn kết và Phát triển (USDP) do quân đội hậu thuẫn lên nắm quyền vào năm 2011. Đây cũng là lần đầu tiên đảng cầm quyền dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Thein Sein bắt đầu đưa ra những cải cách chính trị với mục đích xây dựng một nền dân chủ “có kỷ luật”. Trước đó, chiến dịch vận động tranh cử ở Myanmar đã chính thức bắt đầu từ tháng 9 khi các chính đảng cùng các ứng cử viên có 60 ngày để thuyết phục cử tri.
Trong cuộc tổng tuyển cử này có hơn 6 nghìn ứng cử viên thuộc 91 đảng phái chính trị và 310 ứng cử viên độc lập sẽ chạy đua vào hơn 1000 ghế tại các cơ quan lập pháp các cấp. Trong số 1 nghìn 163 đơn vị bầu cử, 330 đơn vị sẽ bầu Hạ viện liên bang, 168 đơn vị bầu Thượng viện liên bang, 636 đơn vị bầu nghị viện bang hoặc cấp vùng, và 29 đơn vị bầu nghị viện bang hoặc khu vực của các sắc tộc.Tổng thống Myanmar Thein Sein cam kết sẽ chấp nhận kết quả cuộc tổng tuyển cử và chính phủ mới được thành lập theo hiến pháp. “Tôi muốn khẳng định một lần nữa rằng, chính phủ và quân đội sẽ chấp nhận kết quả”. Ông Thein Sein nhấn mạnh. “Chỉ khi chúng ta tổ chức được một cuộc bầu cử công bằng và tự do thì chúng ta mới có thể tiếp tục thay đổi. Chúng ta có thể xây dựng một hệ thống chính trị mới ổn định.”
Tổng thống Myanmar Thein Sein trong chiến dịch vận động tranh cử hồi năm 2011.
Cuộc tổng tuyển cử diễn ra trong thời điểm các căng thẳng vốn có đang dâng cao, cùng với đó là những thách thức về tham nhũng, thiên tai và xung đột sắc tộc. Chỉ vài tháng trước bầu cử, đảng USDP cầm quyền của Tổng thống U Thein Sein đã tiến hành cải tổ nhằm củng cố nội bộ, đẩy mạnh hợp tác với các chính đảng khác cũng như các nhóm sắc tộc vì lợi ích của đất nước và nhân dân.
Gần 1 tháng trước khi diễn ra tổng tuyển cử, chính quyền của Tổng thống U Thein Sein đã ký kết thoả thuận đình chiến toàn quốc với hơn 10 nhóm sắc tộc chính ở Myanmar. Sự kiện này là một chiến thắng về mặt chính trị của ông Thein Sein.Tuy nhiên chiến sự vẫn diễn ra giữa quân đội chính phủ và một số nhóm khác lại là điều bất lợi đối với USDP.
Trong khi đó, Liên minh NLD đối lậpdo bà Aung San Suu Kyi lãnh đạo được dự đoán sẽ giành nhiều phiếu nhất. Tuy nhiên, các nguồn tin Myanmar cho biết hiện chưa rõ đảng của bà Aung San Suu Kyi có giành đủ số ghế tại Quốc hội để giành quyền thành lập chính phủ hay không. Tuy nhiên, dù NLD đối lập có thể giành thắng lợi nhưng theo quy định của Hiến pháp Myanmar, bà Aung San Suu Kyi sẽ không thể làm Tổng thống vì bà có chồng và con mang quốc tịch Anh.
Người dân Myanmar xếp hàng đi bầu cử ngày 8/11.
Do đó, điểm mấu chốt của cuộc bầu cử lần này có thể sẽ nằm trong tay các đảng nhỏ. Theo thống kê, hàng chục chính đảng sắc tộc lớn nhỏ ở Myanamar tuy chưa đủ sức gây ảnh hưởng trên toàn quốc, nhưng có ưu thế nhất định tại các địa phương. Việc tranh thủ giành được ghế tại các khu vực dân tộc là cực kỳ quan trọng đối với cả USDP và NLD.
Tuy nhiên, dù đảng nào giành thắng lợi cũng sẽ phải đối mặt với 3 thách thức lớn. Đó là nguy cơ bế tắc chính trị nếu như NLD đối lập giành thắng lợi. Thứ hai, là giải quyết là xung đột dai dẳng giữa các nhóm sắc tộc thiểu số ở khu vực biên giới với nhóm người Hồi giáo Rohingya ở bang miền Tây Rakhine. Thứ ba là vực dậy nền kinh tế vốn đang ì trệ của Myanmar. Đây là những khó khăn không dễ giải quyết trong tương lai đối với thể chế chính trị nắm quyền của quốc gia này. Dự kiến, chiều nay (9/11), Uỷ ban Bầu cử quốc gia Myanmar sẽ công bố kết qủa sơ bộ và 2 tuần tới sẽ công bố kết quả chính thức của cuộc tổng tuyển cử .
N.Quang (Theo BBC, CNN, AP)
