Sắc lệnh cắt giảm ngân sách Mỹ có hiệu lực kể từ ngày 1/3/2013 vì hai phe Dân chủ và Cộng hòa kiên định lập đường đối nghịch. Lầu Năm Góc bị mất 46 tỷ USD, có thể làm giảm phần nào hoạt động quân sự tại châu Á - Thái Bình Dương vào lúc Washington cần trấn an các đồng minh trước đe dọa của Bắc Kinh.
Là một vị tổng thống lúc nào cũng tìm giải pháp cân bằng thỏa hiệp với đối thủ Cộng hòa khi bị cản trở trong suốt nhiệm kỳ một, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã dứt khoát thay đổi chiến thuật trong nhiệm kỳ hai. Do đối thủ không nhượng bộ tăng thuế người giàu, ông ký sắc lệnh cắt giảm ngân sách với lời cảnh cáo về hệ lụy cho kinh tế quốc gia và công ăn việc làm cho dân chúng.
Con số 85 tỷ USD cắt giảm, Bộ Quốc phòng bị thiệt thòi nhất với 46 tỷ USD tương đương với 8% của ngân sách 2012-2013 được dự trù là 614 tỷ USD. Do đã được chuẩn bị tinh thần từ trước, Lầu Năm Góc vẫn duy trì được sức mạnh cốt lõi gồm toàn bộ quân nhân dưới cờ, lương bổng... Tuy nhiên, do thiếu ngân sách, Bộ Quốc phòng cắt giảm chi phí nơi khác: một là giảm chương trình thực tập tác chiến, giảm ngân sách bảo trì vũ khí, quân cụ nhất là kể từ tháng 4 tới, 800.000 nhân viên dân sự sẽ bị thất nghiệp bán phần. Đối với không quân, 200 ngàn giờ bay tan theo mây khói. Đối với lục quân, 80% đơn vị tác chiến mất phần lớn chương trình huấn luyện thường niên. Về phần hải quân, số ngày hoạt động trên biển giảm ít nhất 30% và trên tổng số 285 chiến hạm, khoảng 30 chiếc không có ngân sách bảo trì. Tân Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel cảnh báo, “tình trạng bấp bênh này đe dọa hiệu năng thi hành nhiệm vụ của quân đội”. Tuy nhiên, ông hy vọng hành pháp và lập pháp sẽ không để xảy ra “tai họa” cho an ninh quốc gia.
Trong bối cảnh Hoa Kỳ cần trấn an các quốc gia đồng minh trong vùng châu Á - Thái Bình Dương trước mối đe dọa của Trung Quốc, thông tin ngân sách quốc phòng Mỹ bị cắt giảm rơi xuống không đúng lúc. Tuy nhiên, hãng AP xác định sẽ không có tác hại “nặng nề và rõ nét” đến chính sách “xoay trục” của Mỹ tại châu Á: Quân đội Mỹ sẽ không rút khỏi Nhật Bản và Hàn Quốc. Ngân sách quốc phòng vẫn duy trì ở mức trên 500 tỷ USD mỗi năm từ nay đến năm 2020, cao gấp ba lần hơn nỗ lực tài chính được thẩm định của Trung Quốc, trong khuôn khổ chiến lược “tái định vị” hiện vẫn còn ở giai đoạn khiêm tốn. Washington vẫn tiến hành chiến lược thắt chặt quan hệ ngoại giao, kinh tế, thương mại với châu Á song song với hợp tác quân sự. Kế hoạch đưa Thủy quân lục chiến sang Australia sẽ tiếp diễn. Kể từ tháng 4 tới, Singapore sẽ tiếp đón lực lượng hải thuyền tác chiến cận duyên của Hoa Kỳ và càng ngày sẽ có nhiều đơn vị Mỹ luân chuyển đến Philippines. Tuy vậy, theo AP, quân đội Mỹ có thể sẽ phải giảm bớt chương trình tập trận chung, các phi vụ và hải vụ trong vùng châu Á dù cho giải kết một phần lớn phương tiện và nhân lực ở Afghanistan.
Vấn đề còn lại là hệ quả chính trị. Những xung khắc không vượt qua nổi trong nội bộ Hoa Kỳ đưa đến “vực thẳm ngân sách” sẽ làm uy tín của Washington tại châu Á thiệt hại đến mức độ nào?
(Theo AP, Le Monde)
Hương Trà
Với ngân sách bị cắt giảm như vậy, khoảng 800 ngàn nhân viên dân sự trong ngành quốc phòng sẽ phải nghỉ việc mỗi tuần một ngày, tức là lương sẽ bị giảm 20% kể từ tháng 4. Trong ngành giáo dục, hàng chục ngàn giáo sư, giáo viên sẽ bị cho nghỉ việc, do Nhà nước liên bang cắt giảm các khoản trợ cấp cho một số chương trình. Tại các sân bay lớn, thời gian hành khách chờ làm thủ tục nhập cảnh vào Hoa Kỳ sẽ tăng thêm và vào giờ cao điểm có thể lên tới hơn 4 tiếng đồng hồ. Thời gian chờ kiểm tra về an ninh ở sân bay cũng sẽ tăng đáng kể. Lực lượng cảnh sát tại các cửa khẩu cũng sẽ giảm bớt giờ làm việc. Cơ quan di trú đã phải thả những người nhập cư trái phép bị bắt. Cục Ðiều tra liên bang Mỹ FBI cũng mất tương đương 1.000 nhân viên. Nhiều dự án nghiên cứu sẽ bị đình chỉ hoặc hủy bỏ, thanh tra y tế sẽ giảm bớt các cuộc thanh tra an toàn thực phẩm, với hậu quả các bệnh nhiễm độc thực phẩm ở Mỹ sẽ gia tăng. |