Trong thời đại kỷ nguyên số, công nghệ lên ngôi, người ta truyền đạt tin tức không theo lối truyền thống, giờ đây, người ta truyền và nhận thông tin qua mạng với những cách nhanh chóng và trực tiếp hơn. Loại hình báo chí trong tương lai không phải là báo in, tivi hay báo điện tử mà là media trên điện thoại. Và nghề báo cũng phát triển phù hợp với xu hướng mới của xã hội, làm nảy sinh một thế hệ làm báo mới, tác nghiệp trên chính những chiếc điện thoại thông minh - họ là những mojo (mobile journalist - phóng viên mobile).
Ðiện thoại - Vũ khí bí mật của nhà báo thời công nghệ
Không phải là giấy, bút hay máy tính mà chính là chiếc điện thoại đã và đang trở thành vũ khí tác nghiệp của nhà báo thời đại mới. Chỉ cần một chiếc điện thoại, người làm báo thời nay có thể cập nhật cùng lúc, thậm chí trở thành một phần của sự kiện đang diễn ra, để truyền tải đến người đọc những cảm xúc chân thật và sống động nhất. Năm 2016 sẽ là năm đánh dấu xu hướng làm báo mới. Điểm đặc biệt là tin tức do các mojo cung cấp sẽ ngay lập tức đến với bạn đọc hoặc người xem và thậm chí kết nối, trao đổi với họ, làm cho thế giới trở nên phẳng hơn qua internet.
Media trên điện thoại ngày càng phát triển.
Với sự phát triển như vũ bão của công nghệ, báo chí trên điện thoại cũng đã có những bước đi thần tốc. Giờ đây, khi người người làm báo, nhà nhà làm báo, ai cũng có thể trở thành phóng viên chỉ cần một chiếc điện thoại. Trong cuộc khủng hoảng người tị nạn vừa rồi, tờ Spiegel online của Đức đã có nhiều loạt bài đậm chất chân thực nhờ mạng lưới phóng viên là các mojo. Và cũng chính nhờ các mojo nghiệp dư này mà người dùng có thể được “mục sở thị” tin về một đứa trẻ rơi vào khu nhốt khỉ đột hay một vụ tai nạn máy bay hoặc tham gia vào các cuộc biểu tình... Những tin tức gắn với video thuyết phục và thu hút người xem hơn rất nhiều so với tin chỉ có hình ảnh và những con chữ.
Thậm chí để đáp ứng nhu cầu khổng lồ của thị trường media trên điện thoại ở Mỹ đã có những trường học đào tạo báo chí truyền thông trên điện thoại. Ở đây, những mojo này được trang bị các kỹ năng cơ bản của nhà báo và làm việc trên điện thoại, họ quay phim, chụp ảnh và chỉnh sửa các video, đoạn ghi âm, vẽ đồ họa... trên điện thoại hoặc máy tính xách tay. Tất cả các mojo chỉ cần ra khỏi nhà là có thể sẵn sàng cung cấp thông tin. Chủ sở hữu Trung tâm đào tạo truyền thông qua điện thoại Geoffrey Roth cho biết, các mojo sẽ giúp cơ quan báo chí có được những câu chuyện hay nhất mà đối thủ cạnh tranh của họ không có được với chi phí về tiền bạc và thời gian thấp nhất.
Người dùng mạng đang có xu hướng tìm kiếm và cập nhật thông tin qua điện thoại nhiều hơn là máy tính. Nhiều chuyên gia nhận định, thế giới sẽ chấm dứt kỷ nguyên sử dụng trình duyệt web trên máy tính, thay vào đó là media trên di động. Còn nhớ trước đây, khi báo điện tử ra đời, báo giấy đã phải tháo lui, giờ đây, với điện thoại thông minh, việc đọc báo trên web sẽ dần nhường bước trước điện thoại thông minh.
Mạng xã hội soán ngôi các loại hình báo chí
Theo nghiên cứu, thế giới có hơn 3,3 tỷ người dùng internet, chiếm hơn 46% dân số thế giới, tiềm năng phát triển của lĩnh vực truyền thông mạng là rất lớn. Viện Nghiên cứu báo chí của Reuters (RISJ) vừa công bố, các trang mạng xã hội đã trở thành nguồn cung cấp tin tức chủ yếu cho những người dùng trực tuyến. Hơn một nửa số người dùng mạng đọc tin tức qua facebook và các trang mạng xã hội khác, họ từ chối trả tiền để đọc báo chính thống. Điều này đã đặt ra thách thức không nhỏ đối với các nhà xuất bản, cơ quan báo chí trước loại hình truyền thông miễn phí và có tốc độ nhanh như vũ bão này. Điển hình là đế chế facebook, 44% người khảo sát cho biết họ cập nhật tin tức qua facebook, 19% qua youtube và 10% sử dụng twitter.
Không chỉ báo giấy, truyền hình cũng đang đối mặt với một sự cạnh tranh khốc liệt của mạng xã hội và báo qua internet. Lần đầu tiên các mạng xã hội đã vượt qua truyền hình về số người sử dụng để cập nhật tin tức, số người dùng mạng xã hội đạt 28% trong khi chỉ có 24% nói rằng họ xem tin tức trên truyền hình. Cuộc khảo sát được thực hiện trực tuyến ở 26 quốc gia trên thế giới.
Hiện nay, báo chí truyền thống hay báo mạng đang có những bước thay đổi cho phù hợp với thời đại và không mất đi lợi thế là những người tạo ra nội dung. Các trang báo, phương tiện truyền thông đều đang hướng tới lấy nội dung là tôn chỉ - “Content is King”. Câu nói này của huyền thoại công nghệ Bill Gates là bài học vỡ lòng cho bất cứ người làm SEO (những người tối ưu hóa các công cụ tìm kiếm trên internet) nào trên thế giới. Đó là cho dù sự phát triển của khoa học công nghệ có tiến đến đâu thì “Nội dung là Vua”, là chất lượng đảm bảo cho sự tồn tại của bất cứ điều gì được đưa lên mạng. Đó mới chính là đích đến của báo chí hiện đại và của cả những phóng viên mobile.
(Theo internetwordstats.com, reuters.com, journalism.co.uk)