Dư luận chưa dứt chuyện “lấp sông Đồng Nai” và hiện tượng nơi này nơi kia xả thẳng chất độc hại ra sông hồ thì Hà Nội đang trong mùa xuân bỗng nổi lên cơn bão. Cơn bão không phải thiên tai mà do chính con người gây ra khiến hàng loạt cây xanh lâu năm như lá phổi của thành phố bị đốn hạ như một công trường khai thác gỗ. Cơn bão tiếp theo là cơn bão lòng của những người yêu Hà Nội trên cả nước trước dự án đốn hạ 6.700 cây xanh trong thành phố.
Nước mắt đã rơi cùng sự phẫn nộ khi hàng cây xanh Hà Nội trải qua bao biến cố của lịch sử, vượt qua mưa bom bão đạn thời chiến tranh đã bị bức tử một cách tức tưởi. Không ai phản đối chuyện tỉa cành hay đốn bỏ những cây mục ruỗng để đảm bảo an toàn cho dân nhưng hình ảnh hàng loạt cây to, chắc khỏe bị cưa ngang đã thành lưỡi dao cứa vào khát khao môi trường sống của người dân Hà Nội.
Không ai tin cả một dãy đường Nguyễn Chí Thanh đẹp như thế, hay dãy cổ thụ trên đường Nguyễn Trãi toàn là cây mục ruỗng. Bảo là thay cây cho phù hợp với đô thị thì hàng cây cũ ở đường Nguyễn Chí Thanh cũng theo quy hoạch đô thị được trồng cách đây mới khoảng chục năm. Không lẽ ngày ấy lớp trước tính sai? Bảo là hàng cây cổ thụ này ảnh hưởng tới tuyến đường sắt trên cao thì chính chủ công trình đường sắt này khẳng định không hề ảnh hưởng vì cả vòm tán còn cách xa đường. Đau xót hơn là những con đường xưa rợp bóng cây xanh nay ”trơ bê tông, như bị vặt lông”! (lời bài hát nhái). Rõ ràng môi trường đã bị hủy hoại và nét đặc trưng quý hiếm của Thủ đô là cây xanh đã bị tàn phá.
Một khía cạnh khác của sức khỏe thể chất, tinh thần và xã hội là được sống trong môi trường tin cậy và trung thực. Có tin được không khi chiến dịch thảm sát cây xanh là một “chủ trương đúng” nhưng cấp dưới thực hiện sai do nóng vội? Làm sao có thể có một chủ trương chung chung mà trong đó không có những biện pháp cụ thể với nhiều phương án thực hiện khác nhau để lựa chọn xét duyệt, chấp thuận. Môi trường bị hủy hoại, dư luận lên án và ba ông trưởng, phó phòng, nhân viên thuộc Sở Xây dựng bị đình chỉ công tác để kiểm điểm rút kinh nghiệm!? Ba ông cỡ “phòng” này dám lạm quyền vượt mặt Sở Xây dựng và Thành phố “nóng vội” mà không ai biết đến thế kia ư? Mà “nóng vội” vì mục đích gì phải cấp tập đốn hạ đến vậy?
Rồi chuyện hạ một cây xà cừ hết 36 triệu đồng, đánh dấu cây bị hạ chi phí là 700 ngàn đồng được các báo chính thống đưa tin! Rồi các nhà khoa học và dân vùng Yên Bái cũng nói trên báo chí chính thống rằng cây mới trồng thay cây bóng mát có hàng chục đến trăm năm chỉ là cây gỗ mỡ tán nhỏ, lắm sâu khiến người yêu môi trường không có thần kinh thép cũng rất dễ bị rối loạn tâm thần!
Chuyện môi trường trong sạch để giữ gìn sức khỏe là khát vọng của muôn người nhưng từng cá nhân không thể làm nổi ngoài những nhà quản lý với những hoạch định, quy định, chế tài rõ ràng theo quy định của pháp luật.
Những hàng cây cổ thụ bị chết oan uổng có thể có lại sau vài chục năm nữa. Những gốc cây bị đào bới tạo thành hố sâu có thể được san lấp; hè đường, công trình ngầm bị xới lên dứt khoát được lát lại như cũ nhưng vết thương tổn trong lòng người trước môi trường ô nhiễm, trước mất mát của những hàng cây lịch sử mang nét riêng của Thủ đô ngàn năm văn hiến biết bao giờ mới nguôi ngoai...
Lê Quý Hiền
