Gần đây, các chuyên gia về y tế đã cảnh báo các bệnh viện cần phải theo dõi chặt chẽ một loại vi khuẩn kháng thuốc, đó là vi khuẩn Acinebacter baumannii. Loại vi khuẩn này là một trong những vi khuẩn hay gặp nhất trong các bệnh nhiễm khuẩn bệnh viện nặng và nguy hiểm hơn chúng có khả năng kháng lại nhiều thuốc kháng sinh (gọi là đa đề kháng kháng sinh).
Tại Việt Nam vào những năm cuối của thế kỷ trước, một số tác giả đã nghiên cứu tại Bệnh viện Bạch Mai cho thấy vi khuẩn Acinebacter baumannii đã bắt đầu kháng lại một số thuốc kháng sinh với tỷ lệ khá cao.
Mối nguy hiểm của vi khuẩn Acinebacter baumannii
Sau sự kiện vi khuẩn New Dehli metallo - beta-lactamase (NDM-1) xuất hiện ở một số nước như Anh, Hoa Kỳ, Australia, Hà Lan rồi lan sang Ấn Độ - đây là loại vi khuẩn kháng lại hầu hết các loại kháng sinh, kể cả kháng sinh thế hệ mới nhất và đặc biệt hơn là loại kháng sinh mạnh như Cacbapenem dùng để điều trị các bệnh nặng do vi khuẩn gram âm gây ra thì chúng cũng có khả năng đề kháng. Theo thông báo của Đại học Teikyo (Nhật Bản) thì trong vòng 10 tháng kể từ tháng 8/2009 - tháng 9/2010 đã có 46 người mắc bệnh do vi khuẩn Acinebacter baumannii, trong số đó đã có tới 27 bệnh nhân tử vong. Vi khuẩn Acinebacter baumannii là loại vi khuẩn gram âm, có thể sống ký sinh trên cơ thể của một số người khoẻ mạnh (họng, da, dịch tiết) nhưng khi gặp điều kiện thuận lợi (sức đề kháng của cơ thể người bị suy giảm) thì chúng trở nên gây bệnh. Acinebacter baumannii lại có khả năng sống rất lâu ở môi trường bên ngoài và đặc biệt hơn là chúng có khả năng chống lại với các thuốc dùng để tẩy uế giống như một số vi khuẩn tụ cầu vàng kháng methicilin (MRSA) và C.dificin. Những tính chất này của vi khuẩn Acinebacter baumannii càng làm cho việc tẩy uế trong bệnh viện gặp khó khăn hơn và chính vì lẽ đó mà chúng có thể dễ lây lan trong bệnh viện hơn. Các nhà nghiên cứu cũng cảnh báo rằng với tính chất dễ sống sót trong môi trường bệnh viện nên vi khuẩn này cũng rất có khả năng lây lan ra môi trường ngoài bệnh viện. Việc vi khuẩn Acinebacter baumannii kháng lại nhiều loại kháng sinh cũng là một điều khá đặc biệt vì chúng có mang gien kháng thuốc kháng sinh, gien kháng thuốc của vi khuẩn này lại rất đa dạng. Loại gien kháng thuốc của chúng rất dễ phát tán và dễ trao đổi từ vi khuẩn này sang vi khuẩn khác nhờ một hệ thống đặc biệt (intergrons). Hệ thống này chứa các loại gien có cấu trúc mang tính chất sao chép và gắn (dán) các gien. Ngoài ra, người ta thấy tùy theo từng loại kháng sinh mà vi khuẩn Acinebacter baumannii có cơ chế kháng lại kháng sinh khác nhau, ví dụ như men bêtalactamase của chúng có tác dụng kháng lại kháng sinh họ bêta lactam hoặc men làm thay đổi các aminoglycoside hoặc đột biến gien gyrA hoặc parC làm tăng hoạt động của hệ thống bơm ngược AdeABC và AbeM trong việc chúng kháng lại kháng sinh họ Fluoroquinolon… Người ta cũng đã nghiên cứu cho thấy các loại men của vi khuẩn này được sản xuất ra sẽ kết hợp với các gien kháng thuốc làm gia tăng sự kháng thuốc của chúng. Tuy vậy các nhà nghiên cứu cũng cho biết rằng vấn đề kháng thuốc kháng sinh của vi khuẩn Acinebacter baumannii cũng còn nhiều điều bí ẩn đang cần được khám phá trong tương lai và các tác giả cũng nhấn mạnh rằng chúng ta đủ khả năng để ngăn chặn việc mắc các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Acinebacter baumannii và đủ khả năng để ngăn chặn sự kháng thuốc của chúng. Việc làm cũng tương tự như đối với các vi khuẩn gây bệnh nhiễm trùng và đề kháng kháng sinh khác.
 vi khuẩn Acinebacter baumannii |
Một số biện pháp nhằm ngăn chặn nhiễm trùng bởi vi khuẩn Acinebacter và sự kháng thuốc của chúng