Đây là thông tin được đưa ra tại hội thảo Tăng cường sự tham gia và hiệu quả hoạt động của các Tổ chức xã hội trong việc thực hiện Chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS (diễn ra từ 24-25/9) với sự tham gia của Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch UBQG phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm; Lãnh đạo các cơ quan Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc, các Bộ, Ban, Ngành TƯ và địa phương, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam, đại diện nhà tài trợ, tổ chức phi chính phủ trong nước và hơn 100 đại diện các nhóm dựa vào cộng đồng của người sống chung với HIV và những người có nguy cơ lây nhiễm cao.
Năm 2012 là năm thứ 22 kể từ khi phát hiện người nhiễm HIV đầu tiên tại Việt Nam. Theo báo cáo của Cục phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế), đến nay, có 213.413 người nhiễm HIV còn sống, trong đó có 63.373 người đang ở giai đoạn AIDS, lũy tích tử vong do HIV/AIDS là 65.133 người. 5 tháng đầu năm 2013, số trường hợp nhiễm HIV, bệnh nhân AIDS và tử vong do AIDS được phát hiện tiếp tục giảm so với cùng kỳ năm 2012, HIV giảm 32% (2.050 trường hợp), số bệnh nhân AIDS giảm 50% (1.994 trường hợp), số người tử vong do AIDS giảm 49% (708 trường hợp). Trung bình 5 tháng đầu năm 2013, mỗi ngày cả nước phát hiện 29 người nhiễm HIV.
 Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo tại hội nghị. |
Tuy nhiên, dịch HIV tiếp tục lan rộng về địa bàn. Năm 2013 tăng thêm 14 số xã/ phường mới phát hiện có người nhiễm HIV. Tỷ lệ người nhiễm HIV là nữ giới đang có xu hướng gia tăng qua các năm. Tỷ lệ người nhiễm HIV lây truyền qua đường tình dục đang ngày càng gia tăng, bắt đầu cao hơn lây truyền qua đường máu năm 2012 và 2013. Sử dụng chung bơm kim tiêm là nguyên nhân chính của các trường hợp nhiễm mới HIV (năm 1999, ước tính 71% trường hợp nhiễm mới là do tiêm chích ma túy; năm 2010, ước tính là 32%). Dịch tập trung trong nhóm nguy cơ cao, đặc biệt là nhóm nghiện chích ma túy….
Do đó, cuộc chiến phòng chống HIV/AIDS vẫn còn nhiều thách thức mới đòi hỏi sự chung tay của các tổ chức xã hội. GS. TSKH. Đặng Vũ Minh, Chủ tịch Liên hiệp Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cho biết, Dự án Quỹ Toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS thành phần Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) do các tổ chức xã hội triển khai từ năm 2011 đến nay đã hỗ trợ cho 76 tổ chức dựa vào cộng đồng ở 10 tỉnh/thành phố hình thành và phát triển, hiện tại đang cung cấp dich vụ dự phòng HIV và chăm sóc liên tục cho 1.514 người lớn và trẻ em nhiễm HIV, 5.618 người là vợ hoặc ban tình âm tính của người nhiễm HIV và người tiêm chích ma túy, 7.374 người trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới và một số nhóm đối tượng khác. Các tổ chức xã hội và cộng đồng đã và đang tham gia ngày càng sâu rộng vào các chương trình can thiệp phòng, chống HIV/AIDS tại các địa phương trong cả nước và chứng tỏ năng lực và kinh nghiệm của mình trong việc tiếp cận và cung cấp dịch vụ cho các đối tượng nguy cơ cao (vợ/bạn tình của người nhiễm HIV và người tiêm chích ma túy, phụ nữ lao động tình dục, người tiêm chích ma túy, nam quan hệ tình dục đồng giới).
 Đoàn Chủ tịch hội nghị. |
Đánh giá cao sự vào cuộc của các tổ chức xã hội vào công cuộc phòng chống HIV/AIDS, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định, đó chính là mấu chốt quan trọng để triển khai chương trình phòng, chống HIV/AIDS thành công.
Bà Kristan Schoultz, Giám đốc UNAIDS tại Việt Nam cho hay, các nhà tài trợ quốc tế, khối hiện đóng góp hơn 70% tổng chi tiêu cho phòng, chống HIV ở Việt Nam và hiện đang giảm dần hỗ trợ tài chính của họ cho HIV. Vì vậy, đại diện UNAIDS cũng đề xuất với Chính phủ Việt Nam, các tổ chức xã hội, các tổ chức phi chính phủ và các nhóm cộng đồng một số hành động ưu tiên, trong đó có việc "đảm bảo cơ chế rõ ràng để các tổ chức xã hội và các nhóm cộng đồng có thể tiếp nhận các nguồn lực tài chính trong nước, giúp khu vực này tiếp tục cung cấp dịch vụ hỗ trợ về HIV khi nguồn lực quốc tế ngày càng ít đi và không còn nữa”.
Tổ chức xã hội là đối tác quan trọng trong phòng, chống HIV/AIDS Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh và biểu dương những kết quả đáng khích lệ của các tổ chức xã hội trong phòng, chống HIV/AIDS. Các tổ chức xã hội là những đối tác quan trọng đồng hành cùng Chính phủ trong công cuộc chống lại căn bệnh hiểm nghèo này, vì tương lai và vì hạnh phúc của mọi người. Trong những năm qua, nước ta đã đạt được nhiều kết quả như: kiểm soát tỷ lệ nhiễm HIV/AIDS trong cộng đồng dân cư dưới 0,3%, giảm liên tiếp trong 3 năm liền về số người nhiễm mới, triển khai Chương trình Methadone một cách có hiệu quả... Tuy nhiên, chúng ta cũng đang đứng trước những thách thức không nhỏ như dịch có nguy cơ lan rộng sang cộng đồng những người ít có nguy cơ hoặc nguy cơ thấp, nguồn lực cho phòng chống HIV/AIDS ngày càng cao cho cả dự phòng, chăm sóc và điều trị cũng như giảm thiểu tác động tiêu cực của HIV/AIDS đến phát triển xã hội, trong khi đó nguồn lực quốc tế có chiều hướng suy giảm. Phó Thủ tướng bày tỏ mong muốn các tổ chức xã hội cũng sẽ có những đóng góp tích cực trong phòng, chống tệ nạn ma túy và mại dâm đẩy mạnh Chương trình methadone với mục tiêu cung cấp điều trị cho 80.000 người lệ thuộc vào ma túy dạng heroin, thực hiện các chương trình cung cấp các dịch vụ y tế và xã hội cho phụ nữ hành nghề mại dâm… tiến tới thực hiện mục tiệu "ba không: không người nhiễm mới, không người chết vì AIDS, không kỳ thị và phân biệt đối xử" mà Việt Nam đã cam kết với nhân dân và cộng đồng quốc tế. |
Dương Hải