Con người gây ra những thách thức trực tiếp nhất đối với môi trường tự nhiên như bùng nổ dân số, phá hủy rừng đầu nguồn, sự cố tràn dầu phá hủy hệ sinh thái biển, khí thải giao thông, khói của các nhà máy, khu công nghiệp... nhưng con người không phải là nhân tố duy nhất đang từng ngày làm môi trường xấu đi. Đôi khi những mối đe dọa cực kỳ nguy hiểm với môi trường lại đến từ động vật.
Chuột, rừng phân mảnh và bệnh Lyme
Một trong những hành động tàn phá môi trường tự nhiên nặng nề mà con người gây ra là chặt phá rừng đầu nguồn, rừng nguyên sinh bừa bãi dẫn đến việc rừng phân tán mảnh thành từng khu vực nhỏ. Điều này ảnh hưởng trực tiếp và đáng báo động đến môi trường sống của các loài động vật hoang dã. Một loạt nghiên cứu được tiến hành cho thấy bọ ve gây bệnh Lyme phát triển nhanh chóng và với số lượng cực lớn ở các khu rừng nhỏ và chúng ký sinh chủ yếu trên chuột. Bệnh Lyme là căn bệnh do vi khuẩn Borrelia burgdorferi gây ra với triệu chứng viêm khớp và rối loạn tâm thần. Ở Mỹ có tới 300.000 người được chẩn đoán mắc căn bệnh này mỗi năm. Và theo một nghiên cứu mới đây được tiến hành ở Anh, việc lây nhiễm bệnh Lyme đã tăng gấp 5 lần đối với những người sống gần các khu rừng nhỏ. Tại sao lại có hiện trạng này? Theo lý giải của các chuyên gia: Việc gia tăng nhanh số lượng chuột có chứa bọ ve Lyme ký sinh là do các loài gặm nhấm hoang dã khác như sóc, động vật ăn thịt chuột như diều hâu và chồn bị phá hủy môi trường sống.
Ngỗng gây ô nhiễm
Những con ngỗng không còn là biểu tượng yêu dấu và đặc trưng của vùng hoang dã Bắc Canada nữa vì số lượng quá lớn của loài ngỗng này ngập tràn các mặt hồ, ao nuôi trong công viên khiến chúng thải ra lượng phân gây ô nhiễm nặng nề đến môi trường sống. Mỗi một con ngỗng thải 1 pound chất thải mỗi ngày và đây cũng chính là nguồn lây lan các bệnh truyền nhiễm của các loài chim. Vi khuẩn E.coli và thậm chí cả vi khuẩn Chlamydia cũng được phát hiện có khả năng cao lây nhiễm sang con người do tiếp xúc với chất thải của ngỗng. Thậm chí, chúng phát triển phức tạp và kháng thuốc kháng sinh vẫn dùng để điều trị bệnh. Đặc biệt thói tập trung đông đúc tại nơi xử lý chất thải gần trang trại cũng góp phần vào việc phân tán các vi khuẩn gây bệnh.
Cuộc xâm lược của ốc sên châu Phi khổng lồ
Loài ốc sên đất khổng lồ của châu Phi có thể sống tới 9 năm và sinh sản rất mạnh, chúng đẻ tới 1.200 quả trứng mỗi năm và khi cuộc xâm lược của loài nhuyễn thể này diễn ra nó sẽ có sức tàn phá rất lớn. Một con ốc sên có thể tạo ra một số lượng ốc con đủ để xâm lấn toàn bộ một khu phố. Ốc sên có khả năng ăn hơn 500 loài thực vật gồm cả lạc, dưa hấu và dần dần xâm nhập vào các bãi cỏ, lùm cây ở công viên và món ăn ưa thích của chúng là vôi vữa trên các tường nhà để tăng cường canxi cho vỏ cứng của chúng. Điều đáng quan tâm ở loài ốc sên này không chỉ đơn giản về hình dáng gớm guốc của chúng mà chất nhầy của ốc sên có thể chứa một loại ký sinh trùng có thể gây ra dạng thức của bệnh viêm màng não, không gây tử vong nhưng gây đau đớn. Florida, một bang của nước Mỹ đã phải gánh chịu hậu quả từ hai cuộc xâm lấn của loài ốc sên này từ năm 1966 đến nay. Nguyên nhân do ốc sên được nuôi làm vật cảnh trong nhà nhưng sau đó được thả ra ngoài tự nhiên và tạo ra số lượng ốc sên lên đến 18.000 con. Hiện nay, Ủy ban Nông nghiệp của tiểu bang Floria đang đặt việc tiêu diệt ốc sên là mục tiêu hàng đầu để cải tạo môi trường sống.
Cuộc xâm lược của ễnh ương Bullfrog
Những con ễnh ương Mỹ tính đến nay là loài ếch lớn nhất ở khu vực Bắc Mỹ. Có nguồn gốc từ Đông Bắc Mỹ, những con ếch khổng lồ này có thể nặng tới 1,5kg. Chúng tiêu diệt rất nhiều loài động vật hoang dã và cả nền nông nghiệp ở các quốc gia này. Tại Bắc Mỹ, các nhà khoa học môi trường đã phải dùng từ “tàn phá” để mô tả những gì loài này gây ra ở phía Tây của lục địa. Một nghiên cứu được tiến hành tại phần phía Nam của đảo Vancouver, các nhà khoa học đã tìm thấy xác của 18.814 loài đồng vật bao gồm tôm, ếch, cá, kỳ nhông, thằn lằn và rắn, thậm chí cả các loài chim cũng là nạn nhân của loài động vật này.
Vẹt đuôi dài xâm lấn Vương quốc Anh
Vẹt là loài động vật đặc trưng của các khu rừng nhiệt đới, cũng là chim nuôi được rất nhiều người ưa chuộng nhưng nguy cơ xâm lấn của loài vẹt đuôi dài ngày càng trở thành vấn đề nghiêm trọng. Ở Anh, số lượng lớn loài vẹt đuôi dài màu xanh lá cây của Ấn Độ là mối đe dọa đối với các loài chim bản địa cũng như gây những thiệt hại đối vối cây trồng, thực vật bản địa và môi trường ngoại thành. Loài vẹt này có khả năng tấn công mạnh mẽ các loài chim khác cùng sinh sống trong môi trường tự nhiên của chúng và cạnh tranh cả việc làm tổ. Có khoảng 30.000 con vẹt đuôi dài ở Anh hiện nay.
Sự đe dọa của cá chép châu Á
Số lượng lớn cá chép châu Á đã tràn ngập các lưu vực thoát nước và các nhánh sông dẫn đến các hồ nước lớn ở nhiều nơi trên thế giới, bắt đầu từ những năm 1960 và 1970. Loại cá chép đầu to, bạc, đen và cá chép cỏ có thể tiêu thụ thức ăn hàng ngày bằng 20% trọng lượng cơ thể. Chúng làm ảnh hưởng và gây xáo trộn đến môi trường sống của 50% các loài cá bản địa. Cảnh báo về sự lây lan của loài cá này đem lại đã khiến các nhà khoa học môi trường thực sự quan tâm trong những năm gần đây.
Sự khủng hoảng của loài chuột túi Úc
Loài thú có túi là một biểu tượng đặc trưng của đất nước Australia tươi đẹp, nhưng loài thú có túi không bản địa được coi là mối đe dọa lớn đối với môi trường ở New Zealand. Loài này được chứng minh là một thảm họa đối với môi trường tự nhiên, chúng giết chết hàng triệu loài chim rừng và phá hủy vô số tổ hàng năm. Đồng thời loại chuột túi không bản địa này cũng là nguyên nhân lây truyền bệnh lao bò - mối đe dọa giết chết vật nuôi ở New Zealand. Các loài thú có túi hiện nay chiếm tới 90% hệ động vật ở New Zealand khiến kế hoạch hành động và các đề xuất phương hướng kiểm soát chi phí đến 111 triệu USD mỗi năm. Thiệt hại trong ngành sản xuất chăn nuôi do loài chuột túi này gây ra có thể đạt đến 40 triệu USD mỗi năm.
(Theo TTz)
Minh Huệ
