Cây cà hôi chữa đau đầu do thay đổi thời tiết
Cây cà hôi mọc nhiều ở miền núi và trung du nước ta, tên khác là cây la rừng. Trong thành phần của loại dược liệu này chứa nhiều solasonin, solasodin, solaverin..., có tác dụng an thần, giảm đau, giảm căng thẳng, hạ huyết áp... Theo dược học cổ truyền, cà hôi vị cay, tính bình, có công dụng sát trùng, tiêu thũng, cầm máu, chỉ thống. Để chữa chứng đau đầu do thay đổi thời tiết có thể lấy 1 nắm lá cà hôi giã nát rồi đắp lên hai bên thái dường, dùng băng dán cố định, giữ trong 2 giờ mỗi ngày, làm liên tục 5-7 ngày. Theo kinh nghiệm dân gian Malaysia, người ta cũng dùng lá cà hôi giã nát nhưng đắp lên toàn bộ trán, lưu 1-2 giờ. Cà hôi chỉ được dùng ngoài da, chưa có kinh nghiệm nào dùng đường uống.
Đơn tướng quân kháng khuẩn, tiêu viêm
Đơn tướng quâncó chứa flavonoid, saponin, curmarin... có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm, giải độc và chống dị ứng. Đơn tướng quân còn gọi là cây đơn đỏ. Theo dược học cổ truyền, đơn đỏ vị cay đắng, tính bình, có công dụng khu phong, thanh nhiệt, thông kinh hoạt lạc và chỉ thống, là vị thuốc nam thường dùng để chữa mẩn ngứa, mày đay, mụn nhọt từ rất lâu đời ở nước ta. Có thể dùng bằng một trong số những bài thuốc sau:
Đơn đỏ, ké đầu ngựa, kim ngân hoa, mã đề mỗi vị 12g, sắc uống.
Đơn đỏ100g, tầm phỏng 100g nấu lấy nước tắm ngâm.
Đơn đỏ 30g sắc với 400 ml nước cô còn 100 ml chia uống 3 lần trong ngày.
Đơn đỏ 100g băm nhỏ, sắc kỹ với 1.000 ml nước, sau đó bỏ bã cô thành dạng cao đặc rồi hòa với bột gạo nếp rang thơm và mật ong làm thành 20 viên, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 1 viên.
Đơn tướng quân.
Cỏ cú điều hòa kinh nguyệt
Cỏ cú chứa cyperen, cyperol...và một chất có tác dụng tương tự oestrogen, có tác dụng giảm co thắt cơ trơn, giảm đau, chống viêm, điều hòa kinh nguyệt. Tên khác gọi là hương phụ. Theo dược học cổ truyền, hương phụ vị cay đắng, tính bình, có công dụng điều kinh, thư can, chỉ thống, thường được dùng để chữa nhiều bệnh lý, trong đó có tất cả các căn bệnh liên quan đến kinh nguyệt. Để chữa kinh nguyệt không đều có thể dùng một trong số những bài thuốc sau:
Hương phụ, ích mẫu, ngải cứu, bạch đồng nữ mỗi vị 5g, sắc uống trong ngày.
Hương phụ sao thơm, tán bột, uống 10g/ngày với nước ấm, tốt nhất là uống đón kinh trước 10 ngày.
Hương phụ 5g, đương quy 10g, bạch thược 10g, xuyên khung 5g, ô dược 5g, ngải diệp 3g, sắc uống.
Hương phụ 1.000g, chia làm 4 phần, mỗi phần ngâm tẩm với một trong 3 thứ là nước muối, rượu trắng và giấm chua, nếu mùa xuân để 3 ngày, mùa hè để 1 ngày, mùa thu để 5 ngày và mùa đông để 7 ngày, sau đó đem sấy khô, tán bột, trộn đều, làm thành viên hoàn to bằng hạt ngô, mỗi ngày uống 10-12g, chia 2 lần sáng chiều. Thứ dược liệu này được gọi là hương phụ tứ chế.
Hoa bí ngô giải độc, kháng viêm
Hoa bí ngô là một vị thuốc nam độc đáo. Một số nghiên cứu hiện đại cho thấy, loại thảo dược này rất giàu chất dinh dưỡng, trong đó đặc biệt là có hàm lượng caroten rất cao. Theo dược học cổ truyền, hoa bí ngô vị ngọt, tính mát, có công dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu sưng, cầm máu, thường được dùng để chữa viêm kết mạc, viêm tuyến vú, ho, viêm gan vàng da, viêm họng, ung thư vú... Để giúp thanh nhiệt kháng viêm có thể dùng một trong số những bài thuốc sau:
Hoa bí ngô 30-50g, đường phèn, sắc uống chữa ho có đờm, viêm họng, viêm phế quản.
Hoa bí ngô 30-50g, kim ngân hoa 15g, long đởm thảo 20-30g, sắc uống chữa viêm gan, đau mắt đỏ, gan nhiễm mỡ.
Hoa bí ngô 30-50g, rau sam 20-30g, sắc uống chữa viêm đường tiết niệu, viêm ruột, lỵ, mẩn ngứa.
Hoa bí ngô 50g, gan lợn 200-300g, xào ăn hàng ngày.
Hoa bí ngô 30g, kim ngân hoa 25g, trần bì 15g, bồ công anh 30g, sắc uống chữa viêm tuyến vú, viêm đường tiết niệu, mày đay.
Dây móc câu trị hạ sốt, an thần, chống loạn nhịp tim
Dây móc câu, tên khác câu đằng, thành phần chính là alkaloid, được sắp xếp thành 3 nhóm: oxindol, corynan và oxayohimban, có tác dụng hạ huyết áp, an thần, chống co giật, giải nhiệt, chống loạn nhịp tim. Theo dược học cổ truyền, câu đằng vị ngọt, tính mát, có công dụng thanh nhiệt, bình can, tức phong, định kinh. Để hỗ trợ trị liệu sốt cao, an thần, định kinh có thể dùng một trong số những bài thuốc sau:
Câu đằng 9g sắc uống hoặc tán bột uống.
Câu đằng 3g, sài hồ 2g, xuyên khung 3g, đương quy 3g, bạch truật 4g, bạch linh 4g, sấy khô, tán bột chia uống 4 lần trong ngày, dùng chữa trẻ em sốt cao, co giật.
Câu đằng 15g, thiên ma 10g, thảo quyết minh 12g, sắc uống.
Câu đằng 12g, tang diệp 12g, cúc hoa 12g, hạ khô thảo 12g, sắc uống.
Câu đằng 16g, thiên ma 12g, sừng trâu nước 20g, cam thảo 4g, bọ cạp 6g, mộc hương 3g, sắc uống, chữa sốt cao, co giật.
Câu đằng 20-30g, thạch cao 12g, bạch phụ tử 12g, xác ve sầu 6g, bọ cạp 12g, ngô công 5 con, hoàng cầm 12g, lá dâu 20g, nam tinh 8g, sắc uống.