Tại Cần Thơ, Chương trình điều trị nghiện thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng chất thay thế methadone bắt đầu được triển khai trên địa bàn quận Ninh Kiều từ tháng 6/2010. Đến nay, sau 2 năm triển khai, chương trình đã đạt được những kết quả tích cực, mang lại niềm vui, tiếng cười và góp phần ổn định cuộc sống cho người nghiện cũng như gia đình họ…
Lấy lại niềm vui…
Mới 28 tuổi nhưng Bùi Thị Ngọc Thu đã có “thâm niên” nghiện ma túy tới gần 10 năm. Đã rất nhiều lần cai nghiện ở trung tâm rồi tại nhà nhưng rồi vẫn “chứng nào tật ấy”. Thu cho biết, lần cai được nhiều nhất chỉ được 1 tháng, có lần cai được 1 tuần đã nghiện lại rồi. Có bao nhiêu tiền đều nướng vào ma túy, ngày ít thì 100.000 đồng, ngày nhiều lên đến 300-500.000 đồng. Không có tiền phải tìm mọi cách cho có. Thu vô cảm trên sự khổ tâm của gia đình… Thế rồi, đến giữa năm 2010, quận Ninh Kiều bắt đầu triển khai chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế methadone, Thu là một trong những người đầu tiên tham gia điều trị.
Giờ không giấu nổi niềm vui, Thu chia sẻ: “Điều trị được hơn một tháng thì em không sử dụng heroin nữa. Em và cả nhà đều mừng lắm. Sức khỏe, tinh thần em tốt lên trông thấy. Và cũng từ bấy cho đến nay hơn 2 năm rồi, em chỉ lo làm ăn, kiếm tiền giúp đỡ cho gia đình”. Cứ mỗi sáng, Thu tranh thủ đến cơ sở điều trị uống methadon rồi về bán cà phê phụ gia đình. Tiền lời bán cà phê không nhiều nhưng cũng đủ để Thu lo tiền chợ búa cho cả nhà. Thu đã biết thương bố mẹ. Vừa rồi mẹ ốm, một tay Thu chăm sóc…
Đến cơ sở điều trị methadon quận Ninh Kiều, chúng tôi còn được gặp ba cha con anh Nguyễn Văn Hùng, năm nay, anh gần 60 tuổi. Anh cho biết, trong nhà cả ba cha con đều vướng vào ma túy. Riêng anh “thâm niên” nghiện cỡ chừng ba, bốn chục năm nay và không thể nhớ nổi mình đã bao nhiêu lần đi cai nghiện. Chi phí để mua ma túy mỗi ngày của cả ba bố con lên đến trên 2 triệu đồng. Kinh tế khó khăn nên nhà cửa lúc nào cũng lục đục. Gia đình ngập trong nợ nần chồng chất. Các bác sĩ tại sơ sở điều trị methadone quận Ninh Kiều cho biết, lúc đầu vào đây điều trị, thân thể anh Hùng tiều tụy, sức khỏe suy kiệt trầm trọng, đầu óc lúc tỉnh lúc mê, nói năng lảm nhảm nhưng chỉ sau 3 tháng theo dõi và điều trị methadone, sức khỏe của ông Hùng đã dần hồi phục. Với công việc hiện nay, vợ chồng ông không những có tiền cho sinh hoạt hằng ngày mà còn có tiền cho các cháu đi học. Các con ông đều có việc làm ổn định, anh con trai cả mới xây được căn nhà ba tầng tương đối khang trang. Gia đình lúc nào cũng có tiếng cười…
Và những nỗ lực
Chương trình Điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadone bắt đầu được triển khai trên địa bàn quận Ninh Kiều từ tháng 6/2010. Đến nay, sau 2 năm triển khai, chương trình đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần kéo giảm số người sử dụng ma túy, giảm hành vi tội phạm hình sự liên quan đến ma túy, hạn chế ảnh hưởng của đại dịch HIV/AIDS do tiêm chích ma túy gây nên.
BS. Trương Kim Hui, Cơ sở điều trị methadone quận Ninh Kiều (TP. Cần Thơ) cho biết, hiện nay, cơ sở đang tiếp nhận điều trị cho hơn 240 bệnh nhân. Đa số bệnh nhân là người nghiện ma túy lâu năm, từng cai nghiện ma túy nhiều lần mà không thành công. Sau giai đoạn dò liều, bác sĩ sẽ chuyển bệnh nhân sang giai đoạn điều trị duy trì. Kết quả, đến nay nhiều người đã từ bỏ được ma túy. Đến tháng 10/2012, qua kiểm tra cho thấy, 89% bệnh nhân âm tính với ma túy. 76% trong số đó có việc làm (trước khi điều trị chỉ 30% có việc làm). Bệnh nhân hồi phục sức khỏe và tinh thần, tăng cân và có nhiều cải thiện trong các mối quan hệ gia đình và xã hội.
Anh Tạ Phương Nam, một bệnh nhân đang điều trị ở đây chia sẻ, trước kia anh không thấy niềm vui cuộc sống và không biết đem tiền về nhà bao giờ. Một ngày anh dùng ma túy tới cả nửa triệu đồng. Có lúc “bí” lấy cả sữa của con đi bán để lấy tiền mua ma túy. Nhưng bây giờ nhờ có methadone anh không còn dùng ma túy nữa, có việc làm. Kinh tế gia đình dư dả, sắm được đồ trong nhà và mua được sữa cho con. Anh vui lắm vì lấy lại được hạnh phúc gia đình.
Bên cạnh đó, với chương trình methadone, tỷ lệ bệnh nhân có việc làm rất cao, đặc biệt là với những người đã chuyển sang giai đoạn duy trì. BS. Hui cho biết, tỷ lệ bệnh nhân có việc làm ổn định chiếm trên 80% trong tổng số bệnh nhân tham gia điều trị.
Theo BS. Hui, khó khăn hiện nay đối với cơ sở là thuốc methadone chỉ có tác dụng điều trị nghiện heroin chứ không túy tổng hợp. Bên cạnh đó, việc uống thuốc tại một điểm quy định cũng khiến nhiều người gặp khó. Có trường hợp bệnh nhân bỏ điều trị hoặc tái nghiện do yêu cầu công việc phải rời địa phương, không thể đến cơ sở uống thuốc…
BS. Nguyễn Danh Lam, Phó Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS TP. Cần Thơ cho biết, trên địa bàn thành phố hiện có 3 cơ sở điều trị bằng methadone tại quận Ninh Kiều, Cái Răng, Ô Môn với trên 600 bệnh nhân. Phát huy kết quả đã đạt được, thành phố đã có kế hoạch mở rộng độ bao phủ của chương trình này. Dự kiến ngay trong những tháng cuối năm 2012, TP. Cần Thơ sẽ triển khai thêm cơ sở điều trị methadone tại quận Thốt Nốt và cơ sở điều trị xã hội hóa tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS vào quý I năm 2013.
Bài, ảnh: Thu Hương