Nhiều năm về trước, khi mạng internet chưa phát triển như hiện tại và các loại hình giải trí nghe - nhìn chưa nở rộ thì sách in là nguồn cung cấp thông tin, là những kênh thiết yếu chúng ta phải tìm đến. Nhưng nay, những yếu tố thời cuộc trên đã thâm nhập sâu vào đời sống tinh thần con người đã góp phần làm cho văn hóa đọc, đặc biệt là của không ít bạn trẻ có phảng phất mảng màu vui, buồn lẫn lộn...
Với một bộ phận giới trẻ ngày nay, việc đọc sách đã và đang là một kênh thông tin bổ ích, một nguồn cung cấp những kiến thức sâu rộng mà họ thường xuyên tìm đến. Thế nhưng, không ít bạn trẻ ở nước ta hiện nay, do thời buổi internet phát triển, mạng xã hội bùng nổ... nên đang có dấu hiệu xa rời việc đọc sách. Có bạn trẻ lên mạng xem ca nhạc, xem phim, chơi game hoặc “chém gió” trên facebook mà để cho những cuốn sách in trên giá sách phủ đầy bụi thời gian, bên trong thì những con chữ vẫn còn thơm mùi mực.
Nhiều bạn trẻ vẫn đến với các hội sách để đọc và tìm mua cuốn sách mình yêu mến.
Bên cạnh đó, không ít bạn trẻ hiện nay nếu có đọc sách thì lại chạy theo phong trào. Từng có thời điểm những cuốn sách như “Mãi mãi tuổi 20”, “Đắc nhân tâm”, “Nhật kí Đặng Thùy Trâm” tạo nên cơn sốt với công chúng; nhiều bạn trẻ vì nghe “tiếng” của các cuốn sách này được mọi người bàn tán liền vội vàng đi mua để đọc chứ không phải tự tìm đến các cuốn sách đó. Hơn thế, cũng có không ít bạn trẻ nước ta đã và đang tìm đến dòng sách ngôn tình, đam mỹ của nước ngoài tại các nhà sách để đọc. Nhưng không ít người biết được, nhiều tác phẩm dòng sách này có chứa nội dung thiếu văn hóa với lời thoại, chi tiết dung tục, kích động bạo lực và cổ súy cho lối sống trụy lạc. Chẳng thế, cơ quan quản lý cấp Nhà nước từng yêu cầu tạm dừng in ấn dòng sách ngôn tình, đam mỹ “có vấn đề” ảnh hưởng đến lối sống không lành mạnh của người tiếp nhận, đặc biệt là giới trẻ.
Ở nước ta, hầu hết các trường học, nhất là bậc trung học phổ thông đều có thư viện sách. Thư viện sách ở trường học chính là phục vụ cho thế hệ học sinh trong việc tìm hiểu, mở rộng vốn hiểu biết, kiến thức. Nhưng rất ít khi các thư viện ở trường học được học sinh ngó ngàng. Một giáo viên tại Trường THPT Văn Giang (Hưng Yên) từng tâm sự: “Thư viện trường rất nhiều sách, báo đọc miễn phí, nhưng hiếm khi thấy các em ghé đến. Có lẽ đây là nguyên nhân dẫn đến vốn từ trong các bài viết văn của các em rất hạn chế. Đặc biệt, nhiều em do sử dụng mạng xã hội quá nhiều, đến nỗi mà các chữ viết bị thay đổi, viết tắt không thể dịch được”.
Một số bạn sinh viên cũng cho biết, khi có máy tính cá nhân thì hiếm khi mua sách, đọc sách. Thỉnh thoảng thấy bạn bè đồn có cuốn sách hay, thì các bạn mới tìm đọc, còn thời gian rảnh nhiều khi đi làm việc khác hoặc “lượn” web xem hài, phim kiếm hiệp... Trường hợp bạn trẻ khác có hẳn một kệ sách nhưng lại chỉ để làm oai. Khi bạn bè đến chơi, hỏi “chủ nhân” kệ sách cuốn sách đang cầm trên tay đã đọc tác phẩm chưa thì người bạn hồn nhiên trả lời: “chưa đọc”.
Tuy vậy, không ít bạn trẻ vẫn còn mặn mà và ham đọc sách. Bởi nhiều hội sách được tổ chức ở các địa phương nước ta cho thấy, một lượng lớn người trẻ đã tham gia nồng nhiệt. Không khó để bắt gặp ở các hội sách, các bạn trẻ đọc sách tại chỗ, mua sách nhét đầy balo, túi xách... Vì thế mới có chuyện hàng vạn đầu sách được bán hết chỉ trong vài ngày mà người mua không ai khác chính là bạn đọc trẻ tuổi. Đồng thời, không hẳn bạn trẻ nào có máy tính rồi lên mạng cũng chỉ để xem phim, nghe nhạc... như nhiều người nghĩ. Công nghệ thông tin phát triển như hiện nay đã cho ra đời dạng sách điện tử (ebook) và nhiều bạn trẻ lên mạng là để đọc loại sách này nhằm giải trí hoặc phục vụ việc học tập, nghiên cứu. Dẫu vậy, cũng có bạn trẻ đọc sách điện tử với những câu chuyện tình yêu “mộng rớt”, thậm chí là cả tác phẩm không phù hợp với lứa tuổi, với văn hóa chuẩn mực...
Để văn hóa đọc trong toàn dân nói chung, giới trẻ nói riêng có những chuyển biến tích cực, nhiều chuyên gia cho rằng điều quan trọng nhất là ở ý thức của mỗi người. Nếu các bạn trẻ có ý thức lựa chọn cuốn sách, cách thức đọc và tiếp thu kiến thức từ các cuốn sách đó, có định hướng và rèn luyện việc đọc sách thì điều hiển nhiên, văn hóa đọc trong giới trẻ sẽ ở một diện mạo khác tốt đẹp hơn.
Bài, ảnh: Khôi Nguyên
