Kỳ I: Thiếu hiểu biết về pháp luật
Gần 20 hộ dân xã Cần Kiệm, huyện Thạch Thất, Hà Nội đứng trước nguy cơ mất trắng căn nhà mà mình đang sở hữu, sinh sống ổn định hàng chục năm nay. Lý do chỉ vì cần vốn làm ăn và do thiếu hiểu biết về pháp luật mà các hộ dân đang đứng trước nguy cơ… không nơi trú thân.
Vay tiền lãi suất thấp, bị “ăn quả lừa”
Tìm về xã Cần Kiệm, huyện Thạch Thất, TP. Hà Nội thời điểm này, chúng tôi chứng kiến cảnh ảm đạm, não nề nơi đây. Đa số người dân có liên quan tới việc vay tiền từ những năm 2007, 2008 đều trong tâm trạng rối bời. Tất cả họ đều không hình dung được chỉ vì sự thiếu hiểu biết về pháp luật của mình cùng với tâm lý muốn vay tiền làm ăn nhanh, không phải trải qua các thủ tục rườm rà từ phía ngân hàng đã vô tình trở thành “con mồi” béo bở cho một nhóm đối tượng rắp tâm thực hiện hành vi lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản. Anh Kiều Văn Trường trú tại thôn Yên Lạc, xã Cần Kiệm cho biết: Khoảng tháng 7/2007, do gia đình cần tiền để mở xưởng sản xuất gỗ, bố anh Trường là ông Kiều Văn Chiểu có nhờ anh Nguyễn Văn Hiệp (người cùng thôn) đứng ra môi giới, vay giúp gia đình khoảng 25 triệu đồng từ phía Công ty Thanh An có địa chỉ tại đường Láng, Hà Nội. Để vay được tiền, phía công ty yêu cầu ký vào Hợp đồng vay tiền trong đó có điều khoản bảo lãnh thế chấp bằng quyền sử dụng mảnh đất hơn 500m2 của gia đình. Sau này anh Hiệp có đưa ông Chiểu ra trụ sở Công ty TNHH Nghiên cứu thị trường Việt Nam (sau đổi tên thành Cty TNHH Thương mại dịch vụ tổng hợp điện máy Thanh An, trụ sở Cầu Diễn, Từ Liêm, Hà Nội) hoàn tất một số thủ tục còn lại và nhận khoản tiền vay trên với thời hạn 5 năm, lãi suất 1%, 1 quý trả lãi một lần với số tiền là 2 triệu đồng. Những tưởng vay được tiền rồi thì gia đình anh được yên ổn làm ăn, sinh sống, ai ngờ hơn 1 năm sau, ông Chiểu nhận được thông báo của phía ngân hàng cho biết những sổ đỏ bảo lãnh thế chấp đó đã bị phía Công ty Thanh An mang đến ngân hàng thế chấp vay tiền với số tiền vay lên đến hàng tỷ đồng. Quá lo lắng về “đường đi nước bước của sổ đỏ” nhà mình, anh Trường đã tìm đến trụ sở Công ty Thanh An ở khu vực huyện Thanh Trì thì mới tá hoả công ty này đã bị “bốc hơi”. Cũng theo anh Trường, trong đợt vay đó còn có 4 hộ dân khác cũng vay tiền của Công ty Thanh An, người vay ít thì 20 triệu đồng, người vay nhiều là 50 triệu đồng. Cá biệt có ông Kiều Văn Thống (chú họ của anh Trường) vay 100 triệu đồng, sau đó 2 ngày, ông Thống có đủ tiền mang trả để lấy lại sổ đỏ nhưng phía Công ty Thanh An trả lời cứ về nhà, 2-3 hôm nữa sẽ có người mang sổ đỏ đến trả nhưng từ đó đến nay họ cũng lặn mất tăm…
Anh Phí Văn Tính (trú cùng thôn) cho biết thêm: Năm 2007, do gia đình đông con, không có vốn làm ăn nên anh có nhờ anh Hiệp ở cùng thôn vay hộ 20 triệu đồng từ phía Công ty Thanh An. Anh Hiệp cũng là người trực tiếp cầm sổ đỏ mảnh đất 360m2 của anh Tính đi vay và lấy tiền về. Mấy tháng sau, phía Công ty Thanh An có thông báo nộp lãi suất tiền vay, khi ra đối chiếu anh Tính mới giật mình bởi số tiền vay không phải là 20 triệu đồng như anh Hiệp đã đưa mà thực tế lên tới 30 triệu đồng. Có thắc mắc, phía Thanh An cho biết anh Hiệp vay như vậy, còn tiền môi giới thì công ty này đã trả cho anh Hiệp rồi? Tương tự, anh Chu Văn Tảo cho biết, gia đình anh cũng nhờ anh Hiệp vay hộ 100 triệu đồng nhưng chỉ vay được 50 triệu đồng. Sau khi trừ 2 triệu tiền môi giới của anh Hiệp, gia đình chỉ nhận vỏn vẹn có 48 triệu đồng. Mặc dù sổ đỏ mảnh đất 540m2 đứng tên anh Tảo, anh cũng không tham gia ký giấy tờ gì khác nhưng không hiểu sao phía Công ty Thanh An vẫn “phù phép” để dùng sổ đỏ của anh Tảo để thế chấp vay vốn ngân hàng được?!
Bế tắc...
Tiếp tục tìm hiểu, chúng tôi được biết, lợi dụng nhu cầu cần vốn kinh doanh nhưng do thiếu hiểu biết của người dân nên một số đối tượng đã lập công ty “ma” rồi tận dụng các chân rết để môi giới người dân cho vay tiền. Với mức lãi suất hấp dẫn, thậm chí là thấp hơn mức vay của ngân hàng, các đối tượng đã cho người dân vay những món nhỏ, nhưng thực chất chỉ là mồi nhử, rồi lừa họ ký vào các hợp đồng bán nhà hoặc thế chấp nhà để chiếm đoạt tài sản. Hiện nay, nhiều người dân đang rất lo lắng không biết hoàn cảnh mình sẽ ra sao, từ món nợ có vài ba chục triệu đồng mà bây giờ hậu quả phải gánh chịu quá lớn. Đề cập tới vấn đề này, ông Kiều Văn Lương - Chủ tịch UBND xã Cần Kiệm cho biết: Hiện trên địa bàn có 15 hộ dân với khoảng 23 sổ đỏ được mang ra thế chấp tại các ngân hàng khác nhau. Trong số đó có 15 sổ đỏ đang bị phát mại do Công ty Thanh An thế chấp vay tiền của ngân hàng lên đến hàng tỷ đồng, trong khi thực tế người dân chỉ vay của Công ty Thanh An khoảng 500 triệu đồng. Ngoài ra, không thể không nhắc đến do tình làng nghĩa xóm nên tin tưởng nhau, thêm nữa do thiếu hiểu biết pháp luật nên người dân mới bị lợi dụng và bị lừa như vậy. Được biết, để giải quyết vụ việc, phía Cục Thi hành án dân sự Hà Nội cũng đã tổ chức họp bàn với dân đồng thời cho biết tổng số tiền vay từ 15 sổ đỏ vào khoảng 1,8 tỷ đồng, muốn lấy được sổ, người dân phải gom đủ tiền nộp cho cơ quan này. Tuy nhiên, trên thực tế, với những hộ dân nghèo như vậy cùng với việc họ vay chỉ rơi vào một vài chục triệu đồng mà nay phải gánh chịu khoản tiền chênh lệch lên đến hàng trăm triệu đồng quả là điều quá khó và không thể!
Bài và ảnh: Anh Chí