Trả lời chất vấn liên quan đến “lạm phát cấp phó” tại Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thái Bình đã nói: “Có một số cơ quan có nhiều cấp phó không thực sự xuất sắc, thậm chí bổ nhiệm bởi lý do nào đó”. Vậy “lý do nào đó” là lý do nào mà chúng ta phải chấp nhận khi đã biết “nhiều cấp phó không thực sự xuất sắc”?
Trước hết, những quy định về số lượng cấp phó tại các cơ quan, tổ chức đã bị thực hiện không nghiêm gây ra “lạm phát” khiến nhiều ĐBQH bức xúc. Vì bất cứ lý do gì, sự “không nghiêm” này đã gây ảnh hưởng đến tính nghiêm minh của những quy định đã đề ra.
Một trong những “lý do nào đó” đã được chính Bộ trưởng Nội vụ nói tại Hội trường Quốc hội rằng: “Họp hành quá nhiều. Có những đồng chí khó tính, nếu không phân công, cấp phó đi thì không cho dự”. Nhớ có lần báo chí đăng chuyện một thứ trưởng bộ nọ đi họp thay đã đưa ra một số liệu trên trời! Sau đồng chí thứ trưởng phân bua mới đi chữa bệnh về và số liệu đó do một vụ phó tuồn giấy lên! Và rồi đồng chí vụ phó cũng vô can khi tung ra một con số không chính xác giữa một cuộc họp rất quan trọng.
Nhiều cấp phó phải chăng để cấp trưởng dễ phó thác công việc cho người khác và tránh được trách nhiệm bởi mỗi lĩnh vực đều có một cấp phó đảm trách! Ông Giám đốc Sở sao không thể nắm trực tiếp các trưởng phòng chức năng mà lại phải có thêm cấp PGĐ phụ trách công việc đã có trưởng phòng đảm trách. Khi nhiệm vụ chức năng chồng chéo, dẫm lên nhau sẽ sinh ỷ lại, trì trệ và sự cố xảy ra rất dễ “hòa cả làng” ngoài chuyện “rút kinh nghiệm sâu sắc”! Từ chuyện phó thác cho cấp dưới rồi phó thác cho cả… cấp trên! Đọc báo thấy không ít tin tức với dòng “xin ý kiến Thủ tướng chỉ đạo” kể cả việc thuộc chức năng của tỉnh ví dụ như việc cấp phép hay không cho nước ngoài đâu tư xây dựng trên đèo Hải Vân của Thừa Thiên Huế…
Có lý do khác mà các ĐBQB đã nói thẳng là việc bổ nhiệm, bày thêm ghế nhiều khi do “hậu duệ”, “quan hệ”, “tiền tệ” có phải là “lý do nào đó” rất khó nói ra? Chuyện chạy chức, chạy quyền trong dân gian không phải chỉ là tin đồn, mà nó được các ĐBQH, báo chí nói ra là sự thật. Khi vấn đề này tồn tại trong nền hành chính công của bộ máy nhà nước ắt sẽ xảy ra mua bán, nể nang, trao đổi và cấp trưởng chỉ có một nên cấp phó bị lạm phát cũng là điều tất nhiên. Và rồi những bộ phận trong bộ máy tiếp tục được sinh ra thay vì thu gọn càng làm công việc dẫm chân lên nhau, trì trệ.
Thật buồn là ai cũng biết công chức ở ta 30% là vô tích sự, nếu giảm biên chế không những không sao mà còn làm guồng máy chạy tốt hơn nhưng trong báo cáo vẫn là “99% công chức hoàn thành nhiệm vụ”.
Với tinh thần thượng tôn pháp luật, khách quan vô tư, công chức thi tuyển công bằng, minh bạch, bổ nhiệm đúng người có khả năng thì chắc hẳn sẽ không còn “lý do nào đó” để băn khoăn!
Lê Quý Hiền