(SKDS) - Biết rằng không ai tránh khỏi cái chết song ở những người đứng đầu quốc gia thì sự ra đi của họ lại có ảnh hưởng rất lớn đến sự tồn vong của đất nước, trong đó châu Phi là nơi có nhiều nguyên thủ qua đời trong khi đang tại vị, chỉ trong vòng 4 năm gần đây, khu vực này đã có 10 vị ra đi “không kỳ trở lại”.
“Hai tháng một nguyên thủ ra đi”
Trung tuần tháng 8 vừa qua, người dân Ethiopia đã ngậm ngùi tiễn đưa vị thủ tướng của mình đến nơi an nghỉ cuối cùng. Ông Meles Zenawi qua đời sau nhiều tháng nằm viện vì bị nhiễm trùng đột ngột, hưởng thọ 57 tuổi. Trước đó nhiều tháng, ông Meles Zenawi đã phải nghỉ tham dự rất nhiều cuộc họp quan trọng để đi trị bệnh cả trong và ngoài nước. Thủ tướng Meles Zenawi được coi là người có tính kỷ luật cao, hiếm khi cười, là người có công giúp Ethiopia phát triển ổn định, thoát khỏi tình trạng đói nghèo sau thời gian dài nội chiến triền miên và được xem là đồng minh, đối tác tin cậy của Mỹ và phương Tây tại khu vực này.
 4 vị lãnh đạo châu Phi qua đời năm 2012 : Meles Zenawi, John Atta Mills, Bingu Wa Muthrika và M.B Sanha. |
Vị tổng thống thứ 4 của châu lục đen này qua đời đầu năm 2012 là Tổng thống Guinea Bissau, Malam Bacai Sanha tại một bệnh viện ở Pari Pháp ngày 9/1/2012 thọ 64 tuổi. Dư luận không biết ông chết vì bệnh gì mặc dù ông Sanha mắc bệnh tiểu đường mạn tính. Hãng Reuters của Anh cho biết, kể từ khi lên nắm quyền năm 2009, ông Malam Bacai Sanha đã bắt đầu suy sụp, thường xuyên phải ra nước ngoài trị bệnh, trước khi qua đời, ông Malam Bacai Sanha đã bị hôn mê trong thời gian khá dài.
Ngoài 4 vị nguyên thủ quốc gia ra đi trong 8 tháng đầu năm nay, từ năm 2008 đến nay, châu Phi có tới 6 vị nguyên thủ khác “băng hà” trong khi đang tại vị. Những người còn lại gồm Tổng thống Libia Muammar Gaddafi (69 tuổi) bị giết hại tháng 10/2011, Tổng thống Nigeria Umaru YarAdua (58 tuổi) chết vì bệnh tim tháng 5/2010, Tổng thống Gabon Omar Bongo (73 tuổi) chết vì bệnh tim tháng 6/2009, Tổng thống Gunea Bissau J. B Vieira (69 tuổi) bị giết hại tháng 3/2009, Tổng thống Guinea Bissau Lansana Conte (74 tuổi) chết năm 2008 không rõ nguyên nhân và Tổng thống Zambia Levi Mwanawasa (59 tuổi) chết vì đột quỵ tháng 8/2008.
Thử tìm nguyên nhân của “lời nguyền”
Một lý do khác có ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe khi con người ta về già đó là tuổi thơ của trẻ em châu Phi vô cùng khó khăn, phải vật lộn với miếng cơm manh áo ngay từ khi còn nhỏ nên vào cuối đời bệnh tật mới phát mạnh, làm cho nhiều người phải bỏ cuộc, thậm chí bị đột tử, nhất là khi công việc quá tải. Đây là một quá trình “tích bệnh” lâu dài mà đôi khi người trong cuộc lại không lường hết. Làm việc quá tải, ăn uống vô độ nên phải trả giá bằng tính mệnh là điều khó tránh.
Theo Dr. George Leeson, chuyên gia lão khoa ở ĐH Oxford (Anh) thì phần lớn các nguyên thủ quốc gia châu Phi trước khi được bầu chọn thường có cuộc sống khó khăn, lối sống bất lợi, ảnh hưởng đến tuổi thọ sau này. Nhiều người lại cho rằng, họ càng bồi bổ, càng ăn nhiều lại càng có lợi cho sức khỏe, nhưng việc làm này lại quá muộn, bởi nó mang tính nhân quả và phải trải qua một quá trình nhất định thậm chí qua nhiều thế hệ. Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới, tuổi thọ dự kiến của nhóm người lãnh đạo khi đã bước vào tuổi 60 (năm 2009) sẽ đạt mức cao. Ví dụ, châu Mỹ có thể đạt 82, Đông Nam Á 77, châu Âu 81, châu Đại Dương 80, vùng Đông Nam Địa Trung Hải 77 thì ở châu Phi chỉ đạt 75.
Một yếu tố khác đó là yếu tố chính trị - châu Phi vốn được cho là “cái nôi đảo chính”. Các cuộc đảo chính giành quyền bính giữa các phe phái mà hậu quả tất yếu là cái chết của người đứng đầu Chính phủ.
Nguyễn Duy Hùng (Theo Net/ BBC, 11/2012)