Trao đổi với báo chí ngày 20/3, Ths Trịnh Hồng Sơn- giám đốc trung tâm truyền thông dinh dưỡng- Viện Dinh dưỡng quốc gia bày tỏ lo ngại của một chuyên gia dinh dưỡng về chất lượng cũng như vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm của bữa ăn nhà trường hiện nay…
Trẻ em học đường: Chỗ thì thừa cân- nơi lại suy dinh dưỡng
Theo ThS Trịnh Hồng Sơn, trẻ em tuổi học đường là giai đoạn cực kỳ quan trọng trong chăm sóc dinh dưỡng theo chu kỳ vòng đời, ở giai đoạn này, nếu trẻ được chăm sóc dinh dưỡng tốt, cùng với một chế độ luyện tập thể lực phù hợp, trẻ sẽ phát triển một cách toàn diện cả về thể lực và trí lực. Mặt khác, những kiến thức và thực hành dinh dưỡng đúng được hình thành trong giai đoạn này sẽ được duy trì bền vững, ảnh hưởng đến cả cuộc đời của trẻ sau này.
Thế nhưng theo Viện Dinh Dưỡng quốc gia, trẻ em Việt Nam đang phải đối mặt với một số vấn đề dinh dưỡng quan trọng: trên 50% trẻ em ở độ tuổi học đường có khẩu phần ăn không đủ mức năng lượng dẫn tới tình trạng thấp còi; thậm chí có một số em gái đang ở tuổi dậy thì do thiếu hiểu biết về dinh dưỡng nên đã nhịn ăn, ăn ít để mong có thân hình chuẩn đã làm cho thiếu chất dinh dưỡng… đã dẫn đến tình trạng thiếu máu, thiếu cân trầm trọng. Bên cạnh đó, tại một số thành phố lớn như Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh tỷ lệ thừa cân béo phì gia tăng nhanh và đạt tỷ lệ báo động 10-15%; có khoảng 40-60% trẻ bị thiếu các vi chất cần thiết, giúp cho phát triển tối ưu về thể chất lẫn tinh thần. “Nguyên nhân chủ yếu là do các em, và người chăm sóc chưa được trang bị đầy đủ kiến thức khoa học về dinh dưỡng hợp lý, về rèn luyện thể lực”- ông Sơn nhấn mạnh.
Khẩu phần ăn nhà trường: Trẻ lớp 5 cũng giống lớp 1
ThS Trịnh Hồng Sơn cho biết, hiện nay bữa ăn nhà trường đang có một số mô hình như: Một số nhà trường “giao phó” cho các công ty cung cấp suất ăn sẵn thông qua các hợp đồng cung cấp khẩu phần ăn cho học sinh theo hình thức cơm hộp; hoặc một số trường có tổ chức bếp ăn học đường nhưng lại không có cán bộ có chuyên môn về dinh dưỡng để tính toán khẩu phần ăn phù hợp cho từng đối tượng lứa tuổi mà giao cho các đầu bếp tự mua thực phẩm, chế biến, phân chia khẩu phần ăn. Như hiện nay, mỗi trường có một thực đơn và thực đơn đó không dựa trên bất cứ tiêu chí nào về năng lượng, mà chỉ là có cái để ăn. Những đứa trẻ đang ở độ tuổi tốt nhất cho phát triển thể lực cần ưu tiên đặc biệt về dinh dưỡng hiện đang bị "đói" năng lượng và không ít trẻ cận kề với nguy cơ suy dinh dưỡng. Có trường ở nông thôn thì đóng 10.000/bữa ăn cho trẻ ở trường, có trường ở vùng thuận lợi thì đóng 20.000-30.000đ/bữa. Thực trạng này đã khiến cho các chuyên gia về dinh dưỡng lo ngại. Bữa ăn ở trường bán trú đang thật sự bị thả nổi về chất lượng dinh dưỡng.
Chất lượng bữa ăn học đường đang khiến các chuyên gia dinh dưỡng lo ngại. Ảnh CTN
Qua khảo sát thực tế của các bữa ăn học đường tại nhiều trường học của nhiều địa phương, có một thực trạng đáng lo ngại mà ông Sơn đưa ra là hầu như khẩu phần ăn của học sinh các lớp học trong nhà trường tiểu học hay THCS đều như nhau, không hề có sự khác biệt trong thực đơn cũng như tổng khối lượng khẩu phần ăn nhằm phù hợp với nhu cầu năng lượng của từng lứa tuổi- từng lớp học. Ông Sơn ví von thực trạng này như kiểu “học sinh lớp 1 bằng vai phải lứa với học sinh lớp 5 trong nhu cầu tiếp nhận dinh dưỡng”! Theo khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng, mỗi suất ăn như hiện nay của học sinh chỉ cung cấp từ 800-1.000kcal, trong khi nhu cầu năng lượng của trẻ trai từ 13-15 tuổi là 2.500kcal và 16-18 tuổi là 2.700kcal, trong khi nhu cầu năng lượng của người trưởng thành lao động nhẹ chỉ là 2.200kcal. Với bữa ăn như thế thì khó lòng có thể gọi đó là bữa ăn đủ chất, đủ năng lượng.
Không chỉ lo ngại về vấn đề dinh dưỡng trong bữa ăn học đường, các chuyên gia dinh dưỡng còn bày tỏ mối lo ngại về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm khi hiện nay hầu như bếp ăn nhà trường chưa được quan tâm đầu tư thích đáng về cơ sở vật chất để đảm bảo đúng các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Đối với các cơ sở cung cấp suất ăn sẵn cho các nhà trường, việc họ sử dụng thực phẩm có đảm bảo chất lượng, quy trình chế biến rồi đồ dùng đựng thức ăn có sạch hay không vẫn là vấn đề khiến chúng ta lo ngại bởi trên thực tế đã có nhiều vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra trong các nhà trường bán trú…
Box: Nhằm trang bị thêm cho các thầy cô cũng như học sinh trong các nhà trường kiến thức về dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng quốc gia đã triển khai chương trình “Giáo dục dinh dưỡng học đường - Nestlé Healthy Kids” dành cho 13 trường tiểu học tại các tỉnh Bắc Ninh, Hải Dương, Ninh Bình, Cần Thơ. Đây là một chương trình mang ý nghĩa thiết thực, hữu ích cho trẻ em từ 6-12 tuổi tại Việt Nam. Điểm nổi bật của chương trình là việc nâng cao kiến thức và thực hành về dinh dưỡng cho các em học sinh thông qua một phần mềm giáo dục dinh dưỡng trên website ( http://ddhd.viendinhduong.vn/ ), và áp dụng những phương pháp giảng dạy, công cụ mới lạ, hấp dẫn cho giáo viên về khoa học dinh dưỡng. Bà Lê Bạch Mai, Phó Viện Trưởng Viện Dinh Dưỡng cho biết, tăng cường giáo dục kiến thức về dinh dưỡng và thực phẩm cho học sinh trong nhà trường là một trong những giải pháp quan trọng của Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng (giai đoạn 2011-2020 và Tầm nhìn đến năm 2030), nhằm nâng cao thể lực và trí tuệ cho người Việt Nam. Qua các em học sinh, chúng tôi cũng mong muốn các em sẽ trở thành những cộng tác viên tích cực, chuyển tải các thông điệp dinh dưỡng phù hợp tới cộng đồng một cách hiệu quả
Thái Bình
