Thời gian qua, lực lượng chức năng liên tục phát hiện những lô sữa, thực phẩm nhập lậu ngay tại cửa hải quan hoặc đang được buôn bán công khai trên phố. Ngoài những hệ lụy rõ ràng mà người tiêu dùng phải gánh chịu thì quyền lợi của các doanh nghiệp là các nhà sản xuất những mặt hàng nói trên cũng thiệt hại nặng nề.
Sữa đội lốt… bánh kẹo, lưới thép
Sáng 21/1/2015, Cục Điều tra chống buôn lậu phối hợp với Hải quan TP.HCM đã kiểm tra và bắt giữ một container chở hơn 2.000 thùng sữa Ensure nhập lậu về cảng Cát Lái. Qua kiểm tra thực tế, lô hàng trên nằm trong 1 container 40 feet, được ngụy trang phía bên ngoài là bánh kẹo. Toàn bộ lon sữa trên đều ghi chú là hàng không bán tại thị trường Việt Nam và Mexico. Loại sữa này chính là loại sữa đang được dư luận rất quan tâm trong những ngày vừa qua.
Lực lượng hải quan đang kiểm tra sữa nhập khẩu.
Đáng lo ngại là trong tháng 12/2014, lực lượng này đã phát hiện 3 container sữa nhập lậu trong lô hàng do Công ty TNHH Bảo Cửu Phong, phường Bình Hòa, thị xã Thuận An, Bình Dương mở tờ khai nhập khẩu hàng qua cảng Cát Lái, TP. Hồ Chí Minh. Trên tờ khai hải quan, doanh nghiệp khai báo hàng hóa nhập về là 3 container loại 40 feet, gồm 55,7 tấn lưới bảo vệ bằng thép để lót sản phẩm gỗ, mới 100%, xuất xứ từ Mỹ. Với thông tin khai báo này, lô hàng được phân luồng xanh - diện miễn kiểm tra thực tế hàng hóa. Nhưng do nghi vấn, hải quan đã quyết định dừng thông quan lô hàng, đồng thời chuyển luồng đỏ để kiểm tra thực tế. Kết quả đã phát hiện toàn bộ hàng hóa trong 3 container nêu trên là mặt hàng sữa gồm 7.664 thùng loại 30 chai/thùng thực phẩm bổ sung sữa Ensure; 200 thùng loại 20 chai/thùng thực phẩm bổ sung sữa Glucerna hương vani, hiệu Abbott.
Còn ở Hà Nội, mới đây, nhiều lực lượng phối hợp kiểm tra một cửa hàng kinh doanh sữa tại đường Khương Đình, Thanh Xuân (Hà Nội) do bà Lê Thị Thảo làm chủ. Nhà chức trách ghi nhận có 130 thùng thức uống dinh dưỡng mang nhãn hiệu Ensure (30 chai/thùng) không có hóa đơn chứng từ nhập khẩu. Tại đây còn có khoảng 180 thùng sữa bột do nước ngoài sản xuất, không có tem phụ tiếng Việt. Bà Thảo chưa xuất trình được giấy tờ liên quan lô hàng, lý giải do nhân viên kế toán nghỉ đột xuất nên xin khất. Theo một cán bộ điều tra, trong lô hàng này có 3.900 chai sữa ghi rõ không được bán ở thị trường Việt Nam. Toàn bộ số hàng trên đã được niêm phong, đưa về Đội Quản lý thị trường số 3 xử lý.
Hệ lụy khôn lường
Trao đổi với phóng viên, luật sư, ThS. Phạm Thanh Bình - Công ty Luật Bảo Ngọc – Đoàn Luật sư TP. Hà Nội phân tích: Việc các sản phẩm sữa nhập lậu tràn lan trên thị trường không chỉ làm cho Nhà nước thất thu một khoản tiền thuế không nhỏ mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi người tiêu dùng. Người tiêu dùng không được bảo đảm an toàn tính mạng, sức khoẻ, không có được những thông tin chính xác, đầy đủ về tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, về nguồn gốc, xuất xứ hàng hoá… Sữa nhập lậu được thu gom từ các nguồn không chính thức để đưa về Việt Nam nên dễ bị cạo sửa thời hạn sử dụng, không bảo đảm chất lượng, điều kiện vận chuyển, bảo quản không đúng tiêu chuẩn của nhà sản xuất nên dễ làm cho thành phần sữa bị biến đổi, bị mất chất dinh dưỡng dẫn đến hiện tượng sữa bị chua, sủi bọt… Sử dụng loại sữa biến chất này sẽ gây hại đến sức khỏe, thậm chí bị ngộ độc…
Không chỉ có vậy, sữa nhập lậu còn gây thiệt hại không nhỏ đến quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà sản xuất, nhà nhập khẩu chính thức sản phẩm sữa bị nhập lậu. Đối với các sản phẩm sữa nhập lậu bị biến chất, việc người tiêu dùng khiếu nại hoặc tẩy chay sản phẩm sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến thương hiệu sản phẩm và uy tín của nhà sản xuất. Sữa nhập lậu không những trốn thuế gây tổn thất cho ngân sách nhà nước mà còn không bị các cơ quan chức năng quản lý về giá nên được tuỳ ý điều chỉnh giá bán gây hỗn loạn trên thị trường, ảnh hưởng đến những sản phẩm nhập khẩu chính hãng cũng như nhà sản xuất.
Vì thế, các doanh nghiệp có sản phẩm bị nhập lậu cần khẩn trương cung cấp cho các cơ quan chức năng các thông tin chính thức về hàng hóa được nhập về, làm rõ những dư luận nghi ngờ về chất lượng sản phẩm, về dấu hiệu cạnh tranh không lành mạnh…; nếu có căn cứ thì tố cáo và đề nghị xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức nhập hàng lậu… qua đó bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của chính mình.
Người tiêu dùng cần chủ động hơn trong việc tự bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình mình bằng cách mua thực phẩm rõ nguồn gốc, xuất xứ tại những cơ sở có uy tín, không nên ham rẻ mua hàng nhập lậu tại những cơ sở nhỏ lẻ. Về phía các cơ quan chức năng, cần vào cuộc quyết liệt hơn để ngăn chặn, xử lý việc nhập lậu các mặt hàng này, sau khi có kết quả chính thức, cần thông báo rộng rãi để người dân yên tâm.
Hoàng Lê
