Những ngày đầu năm vừa qua, tại quần thể chùa Bái Đính (xã Gia Sinh, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình) có hàng vạn phật tử, du khách thập phương kéo về cầu cúng, xin lộc đức Phật trong mùa lễ hội chùa Bái Đính (từ 6 tháng Giêng đến hết tháng Ba âm lịch). Theo ghi nhận của phóng viên có mặt tại chùa Bái Đính dịp gần đây, tình trạng ùn tắc, chen lấn, xô đẩy, rải tiền lẻ khắp nơi làm xấu đi hình ảnh tại chùa Bái Đính như mọi năm đã được cải thiện.
Cửa Phật yên bình hơn
Lễ hội chùa Bái Đính là một trong những lễ hội truyền thống văn hóa lớn nhất nước ta cả về quy mô cũng như thời gian diễn ra lễ hội (kéo dài 3 tháng đầu năm). Trong những ngày diễn ra lễ hội chùa Bái Đính, ngoài việc thưởng ngoạn cảnh quan chùa, khu du lịch sinh thái Tràng An, khách thập phương còn được thưởng thức các tiết mục biểu diễn trống hội, các tiết mục văn hóa, văn nghệ dân gian đặc sắc, độc đáo của địa phương như hát chèo, hát xẩm, ca trù...
Du khách thành tâm hành hương nơi cửa Phật ở chùa Bái Đính.
Cách thành phố Ninh Bình 12km, quần thể chùa Bái Đính nằm uy nghi trên ngọn núi Bái Đính với khuôn viên rộng 539ha, bao gồm 27ha là chùa Bái Đính cổ, 80ha gồm khu chùa Bái Đính mới. Được biết đến là trung tâm Phật giáo lớn của Việt Nam, mặc dù mới được tôn tạo nhưng có thể nói quần thể chùa Bái Đính là một địa danh hành hương, chiêm bái nổi tiếng cả trong và ngoài nước. Du khách đến đây vừa có thể tham quan vãn cảnh chùa mà còn được tận mắt ngắm nhìn những kỷ lục của Phật giáo Việt Nam như: tượng Phật bằng đồng dát vàng lớn nhất châu Á, chuông đồng lớn nhất Việt Nam, khu chùa rộng nhất Việt Nam.
Mọi năm chùa Bái Đính thu hút lượng khách khổng lồ lên tới hàng nghìn người mỗi ngày, trong đó khách nước ngoài lên tới 20%, vì vậy có tình trạng chung là dẫn đến những hình ảnh chưa đẹp trong khuôn viên di tích, di sản, giàu tính linh thiêng và tôn nghiêm. Những năm trước, không khó để nhận ra tình trạng chen lấn, xô đẩy, thậm chí giẫm đạp lên nhau; quầy bán thịt tươi sống, người dân vứt rác bừa bãi... Bên cạnh đó, du khách hành hương muốn đi xe điện lên chùa phải chờ cả tiếng, đến lượt thì cũng bị nhồi nhét gấp đôi ngày thường.
Tuy nhiên, đến mùa lễ hội năm 2015, nhằm đảm bảo lễ hội văn minh và phục vụ du khách trong dịp lễ hội, ngay từ trước Tết cổ truyền Ất Mùi, Ban quản lý khu di tích tâm linh Bái Đính đã phối hợp với chính quyền địa phương, lực lượng công an đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động chính những người dân trong tỉnh nhà, những người trực tiếp tham gia làm du lịch duy trì nếp sống văn minh, văn hóa, ứng xử lịch sự nơi công cộng, tăng cường đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường. Nghiêm túc xử phạt các hình thức buôn bán thịt sống, vẽ bậy, đỏ đen nơi cửa Phật. Và từ những “nước cờ hay” ấy đã đem lại hiệu quả rõ rệt cho lễ hội Bái Đính 2015. Đó là không còn cảnh xô đẩy, chen lấn, quăng rác bừa bãi... của người tham dự lễ hội. Điều này được anh Hoàng - một nhân viên lái xe điện tại quần thể chùa Bái Đính chia sẻ: “Chùa Bái Đính bây giờ nề nếp lắm, không còn thấy bóng cái bang, đi lễ chùa không phải chen lấn bon chen, không phải xếp hàng chờ xe nữa vì có tới tận 100 xe điện phục vụ nhu cầu đi lại”.
Tiền được đặt đúng chỗ
Có một thực tế, nhiều người dân thường quan niệm rằng đi lễ hội, đặc biệt tại các lễ hội có đền, chùa phải đặt tiền lẻ, để tiền vào tay tượng hoặc đặt tiền lên ban thờ mới thiêng. Tuy nhiên, những suy nghĩ ấy có phần chưa đúng với truyền thống văn hóa. Tại các lễ hội truyền thống có đền, chùa, Ban tổ chức lễ hội vẫn đặt hòm công đức ở những nơi quy định nhưng người đi lễ vẫn rải tiền ở khắp nơi có thể. Tiền lẻ được đặt vào tay tượng, thậm chí cả... miệng tượng. Có cả hiện tượng người dân tham dự lễ hội vẽ bậy khắp tượng Phật, “đút lót” vào tay tượng Phật nên không ít người cảm thấy ngán ngẩm. Song, điều đáng mừng là kể từ mùa lễ hội 2015, Bộ VH-TT&DL cấm hoàn toàn việc đổi tiền lẻ trong khu vực di tích cũng như các hiện tượng, hành vi mê tín dị đoan.
Điều khác biệt ở chùa Bái Đính trong mùa lễ hội 2015, đó là du khách thập phương hành hương không còn gặp những “cò mồi” đổi tiền lẻ hưởng phí chênh lệch cũng như hiện tượng tiền lẻ mệnh giá 500 đồng, 1.000 đồng rải khắp nơi. Theo quan sát của phóng viên, 502 vị La Hán hai bên hành lang chùa Bái Đính không còn bị phủ kín tiền lẻ, gài cắm khắp tay chân như các mùa lễ hội trước. Trên các ban thờ giảm đáng kể tiền lẻ vương vãi, ghim cả vào đồ cúng. Rõ ràng những hình ảnh đẹp ấy đến từ sự vào cuộc của cơ quan chức năng ngành văn hóa, nhưng phải công nhận rằng, người dân năm nay đến với lễ hội chùa Bái Đính đã có ý thức hơn. Bây giờ ở chùa Bái Đính, tiền lẻ đã được để đúng nơi quy định là cho vào hòm công đức.
Chị Kim Anh - khách hành hương từ Hà Nội chia sẻ: “Năm nào tôi cũng đi hội chùa Bái Đính nhưng chẳng phải đổi một đồng tiền lẻ nào cả, tôi quan niệm hướng thiện, hướng Phật là từ cái tâm của mình, chứ không phải cứ rải tiền khắp nơi là xin được lộc”. Chị Kim Anh cũng cho rằng: “Năm nay mừng quá, không thấy cảnh tiền lẻ đặt sai nơi quy định và để không đúng chỗ, rải tiền không đúng mục đích nữa”.
Bài và ảnh: Tống Linh
