Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIII, ngày 18/6, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường, nghe dự thảo Nghị quyết về chương trình hoạt động giám sát của Quốc hội năm 2016 và biểu quyết thông qua Nghị quyết này. Tiếp đó, các đại biểu (ÐB) thảo luận ở hội trường về dự án Luật phí, lệ phí. Các vấn đề như tính minh bạch công khai; tính công bằng trong chính sách phí và lệ phí đã được các ÐB quan tâm thảo luận.
Cần khắc phục việc lạm thu, tận thu và phí chồng phí
Tại phiên thảo luận về dự án Luật phí, lệ phí, ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm (TP.HCM) nêu quan điểm, trong thực tiễn có một số khoản phí và lệ phí đã thể hiện sự thiếu công bằng, theo đó ĐB đề nghị việc thu phí, lệ phí không chỉ công khai minh bạch mà còn phải đảm bảo tính công bằng khi thu và sử dụng. Nghĩa là, luật phải tính tới quyền lợi, lợi ích của người dân một cách hợp lý, chứ không phải khi cung cấp dịch vụ là nghĩ ngay tới chuyện thu phí, lệ phí, điều này là phản cảm, không có lợi cho sự phát triển của đất nước. Tuyệt đối không được tính tới lợi nhuận khi Nhà nước tính thu phí dịch vụ công. Còn nếu tính tới lợi nhuận thì phải xã hội hóa, không thể nhập nhèm giữa dịch vụ công và phí dịch vụ. Như thế thu phí, lệ phí sẽ khắc phục được việc lạm thu, tận thu và phí chồng phí
ĐB Vũ Xuân Trường (Nam Định) phát biểu: Cần ghi âm, ghi hình tất cả chứ không riêng gì các vụ án nghiêm trọng.
Về thẩm quyền và trách nhiệm, ĐB Tâm đề nghị phải xem xét, thảo luận theo nguyên tắc thống nhất các điều khoản nêu trong Hiến pháp và Nghị quyết cũng như chủ trương của Đảng. Trên cơ sở đó, ĐB đề nghị Quốc hội cần phải ban hành cụ thể danh mục phí và lệ phí áp dụng chung cho cả nước. Khi có yêu cầu điều chỉnh, Chính phủ phải trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét. Trên cơ sở đó, luật này sẽ quy định theo hướng, một số phí quy định cụ thể, một số phí quy định khung tối đa. Nếu luật này không phân định rõ thẩm quyền giữa các cơ quan nhà nước, Trung ương và chính quyền địa phương thì sẽ không phù hợp với điều 112 của Hiến pháp quy định. Liên quan đến vấn đề này, ĐB Trần Du Lịch (TP.HCM) phát biểu, phải gắn Luật Phí và Lệ phí với các luật khác liên quan. “Theo tôi, có hai nơi được quy định định mức phí, lệ phí là Ủy ban Thường vụ Quốc hội (quốc gia) và HĐND các cấp (địa phương). Tuy vậy, cần quy định rõ ràng và minh bạch loại phí, lệ phí nào do Trung ương, loại nào do địa phương quyết định. Quy định chung chung thế này chẳng khác nào bủa lưới bắt cá đại dương” - ĐB Trần Du Lịch nêu quan điểm.
Về danh mục phí, lệ phí, ĐB Tâm cũng đề nghị Ban soạn thảo rà soát, mặt khác Chính phủ và Ban soạn thảo cần lắng nghe ý kiến người dân, bãi bỏ một số khoản phí, lệ phí có mức thu thấp, quản lý thu và sử dụng nguồn thu kém hiệu quả. Tại phiên thảo luận, nhiều ý kiến nhất trí chuyển học phí của giáo dục đại học sang cơ chế giá, riêng học phí của bậc phổ thông vẫn giữ theo chế độ phí như hiện nay.
Ðảm bảo minh bạch quá trình hỏi cung
Trước đó, trong ngày 17/6, Quốc hội làm việc tại Hội trường thảo luận về dự án Bộ luật Tố tụng hình sự (sửa đổi). Một trong những nội dung có nhiều ý kiến phát biểu là quy định bắt buộc ghi âm, ghi hình hoạt động hỏi cung bị can. Về vấn đề này, cơ quan thẩm tra dự án luật là Ủy ban Tư pháp của Quốc hội không tán thành với việc dự thảo quy định “Bắt buộc phải ghi âm hoặc ghi hình hoạt động hỏi cung bị can”.
Ủy ban Tư pháp đề nghị quy định theo hướng: “Trong trường hợp phạm tội mà Bộ luật Hình sự quy định hình phạt chung thân, tử hình hoặc trong trường hợp cần thiết khác thì cùng với việc lập biên bản phải ghi âm hoặc ghi hình khi hỏi cung bị can”.
Theo ĐB Vũ Xuân Trường (Nam Định), cần ghi âm tất cả chứ không riêng các vụ án đặc biệt nghiêm trọng hoặc trường hợp cần thiết. Khi máy móc được trang bị rồi thì không cần băn khoăn ghi nhiều hay ít. Theo ĐB, quy định bắt buộc này ngoài mục đích chống bức cung, nhục hình thì còn là bằng chứng tránh phản cung, bảo vệ chính người tố tụng, bảo đảm minh bạch việc hỏi cung.
Theo chương trình làm việc, Quốc hội sẽ thực hiện bỏ phiếu về việc bãi nhiệm tư cách đại biểu Quốc hội đối với bà Châu Thị Thu Nga (Hà Nội); biểu quyết thông qua Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi); Luật Tổ chức chính quyền địa phương; Luật Nghĩa vụ quân sự (sửa đổi);… Thảo luận về dự án Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự; dự án Luật Tạm giữ, tạm giam…
Anh Tuấn – Hoàng Dương
