Trong 3 ngày chất vấn và trả lời chất vấn, với các nội dung của đời sống xã hội mà cử tri quan tâm đến Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng và các Bộ trưởng, trưởng ngành, thành viên Chính phủ. Hầu hết các thành viên Chính phủ đều đã trả lời chất vấn trước Quốc hội những vấn đề cử tri, đại biểu đưa ra. Qua những phiên chất vấn cho thấy sự chủ động, năng động của từng bộ trưởng. Sự chuyển biến, nỗ lực trong chỉ đạo điều hành của Chính phủ và các bộ trưởng, trưởng ngành đã đem tới những hiệu quả rõ rệt.
Kỳ họp giữa nhiệm kỳ, phiên chất vấn của Quốc hội có nhiều điểm đặc biệt.
Chính phủ sẽ quy định cụ thể vấn đề từ chức
Trả lời đại biểu Quốc hội về trách nhiệm nêu gương và cơ chế từ chức của cán bộ, công chức hiện nay, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình cho biết: Từ chức là vấn đề mới, là hình thức tự nguyện nếu như cán bộ được bổ nhiệm thấy rằng mình không đủ sức khỏe, uy tín, nếu có vi phạm. Theo Phó Thủ tướng, trong Luật Cán bộ, công chức có quy định 5 hình thức kỷ luật đối với cán bộ, công chức. Riêng với cán bộ lãnh đạo thì có hình thức bãi nhiệm, miễn nhiệm. Tuy nhiên, pháp luật hiện nay chưa có quy định rõ về hình thức từ chức.
Sau khi có Nghị quyết Trung ương 8 Khóa XII, chúng tôi nghĩ rằng, Quốc hội, Chính phủ sẽ cụ thể hóa quy định của Đảng trong những văn bản quy phạm pháp luật. Từ chức không chỉ trong cơ quan Chính phủ mà cả trong Đảng, hệ thống chính trị, đoàn thể chính trị xã hội...
Đây là vấn đề khá rộng cần nghiên cứu để tiếp tục hoàn thiện. Chính phủ cũng sẽ nghiên cứu ban hành các văn bản quy định cụ thể về vấn đề này. Trong việc xem xét vấn đề từ chức, ngoài tự nguyện, nếu cán bộ có vi phạm, bỏ phiếu tín nhiệm không đạt thì vẫn bãi nhiệm theo quy định. Trách nhiệm pháp lý đối với những vi phạm nếu có của cán bộ, công chức đó thì vẫn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật hay là bị xử lý hành chính, kỷ luật đảng, theo đúng quy định, Phó Thủ tướng nói.
Cần có đánh giá khách quan, toàn diện
Trả lời chất vấn của đại biểu về lãng phí sách giáo khoa, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ cho biết, Bộ đã có báo cáo tổng thể về nội dung này gửi các đại biểu Quốc hội. Bộ trưởng thừa nhận, việc lãng phí sách giáo khoa là có thật. Bộ đã chỉ đạo nhằm hạn chế sự lãng phí này, hướng dẫn các thầy giáo, học sinh không viết vào một số loại sách mà ghi ra vở. Cùng với đó, Bộ cũng tổ chức tập huấn giáo viên, hướng dẫn học sinh sử dụng SGK theo hướng tiết kiệm.
Liên quan đến dự thảo Thông tư của ngành giáo dục có nội dung “phản cảm” một số đại biểu cho rằng, Bộ trưởng - người đứng đầu phải chịu trách nhiệm lĩnh vực quản lý của mình. Tuy nhiên có đại biểu chưa đồng tình với cách đánh giá đó và cho rằng cần có những đánh giá tích cực về ngành giáo dục, bên cạnh hạn chế, để có cái nhìn khách quan, toàn diện. Nếu có cái nhìn bi quan, thiếu tích cực về ngành giáo dục, có thể làm tổn thương hàng triệu nhà giáo, tạo ra hoài nghi của phụ huynh, học sinh đối với ngành giáo dục nước nhà.
Tại buổi chất vấn của Quốc hội sáng 1/11, khi trả lời đại biểu về việc thanh tra, xử lý 12 dự án thua lỗ, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái cho biết: Trong 12 dự án thua lỗ, Thanh tra Chính phủ thanh tra trực tiếp 6 dự án. Đến nay, đã thông báo kết luận 4 dự án theo quy định. Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ 4 dự án cho cơ quan điều tra do trong quá trình thanh tra đã phát hiện ra một số dấu hiệu vi phạm pháp luật, gồm: Dự án Nhà máy sản xuất NLSH Quảng Ngãi; Dự án Nhà máy sản xuất NLSH Phú Thọ; Dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên và Dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ.
Phát biểu trả lời trước Quốc hội, Thủ tướng cảm ơn các đại biểu Quốc hội về những ý kiến thảo luận, chất vấn đã giúp Chính phủ nhận diện rõ nét hơn những hạn chế, bất cập, trên cơ sở đó đề ra chương trình hành động và giải pháp sát thực tiễn để giải quyết những vấn đề đang đặt ra. Thủ tướng đề nghị tất cả hãy cùng nhau tập trung sức lực, làm thật tốt những nhiệm vụ trong những tháng còn lại của năm 2018 cũng như thời gian còn lại của nhiệm kỳ này. Thủ tướng nhấn mạnh, những trọng tâm sắp tới của Chính phủ là “Không được sơ sài, vô trách nhiệm”.
Nhiều vấn đề thuộc về ngành y tế được các đại biểu Quốc hội quan tâm
Trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về làm giả bệnh án tâm thần để trốn trách nhiệm hình sự, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, có 94 hồ sơ bệnh án tâm thần phải kiểm tra và nghi bị làm giả. Phía Bộ Y tế đã triệu tập các bệnh viện tâm thần, giám định pháp y tâm thần để chấn chỉnh.
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, việc khám, chữa bệnh cho người dân khi có dấu hiệu tâm thần được thực hiện ở hệ thống Bệnh viện tâm thần Trung ương 1, Bệnh viện tâm thần Trung ương 2 và các bệnh viện tỉnh, thành trên cả nước. Còn với tội phạm, việc xác định bệnh được thực hiện ở hệ thống viện giám định pháp y tâm thần mới có giá trị pháp lý và thường có công an đi cùng khi giám định. Vì vậy, việc dùng bệnh án tâm thần giả để trốn tội hình sự là không dễ. Lý do vì những đối tượng phạm tội muốn chứng nhận là mắc bệnh tâm thần, nếu có làm giả hồ sơ bệnh án tâm thần thì bên cơ quan công an cũng không đủ căn cứ pháp lý để xác định đây là bệnh nhân tâm thần, mà phải qua một khâu giám định nữa tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương hoặc các Trung tâm giám định pháp y tâm thần vùng, thẩm định kỹ thì mới xác định chính xác là tâm thần. Bộ Y tế sẽ phối hợp với Bộ Công an xử lý nghiêm những nhân viên y tế có hành vi phối hợp với đối tượng làm giả bệnh án tâm thần”, Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.
Về việc này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị 2 Bộ trưởng Bộ Công an và Bộ Y tế phải chỉ đạo xử lý nghiêm các vụ án “chạy” bệnh án tâm thần giả để trốn tội hình sự.
Liên quan đến việc liên thông các kết quả xét nghiệm. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định, mục tiêu của liên thông xét nghiệm là để chữa bệnh tốt hơn và tiết kiệm hơn. Phó Thủ tướng cho biết đã trực tiếp làm việc với Bộ Y tế về Đề án liên thông kết quả xét nghiệm. Theo Phó Thủ tướng, Bộ Y tế cần ban hành chuẩn phòng xét nghiệm, sau đó cho tổ chức kiểm tra, xác nhận đạt chuẩn là liên thông được. Còn nếu phòng xét nghiệm không đạt chuẩn thì không được xét nghiệm. Bộ Y tế cũng cần quán triệt tinh thần thời hạn trong đề án là chậm nhất còn liên thông sớm ngày nào thì tiết kiệm cho người bệnh ngày đấy nhưng quan trọng hơn là chữa bệnh tốt hơn. “Tôi đề nghị các đồng chí lãnh đạo các tỉnh, địa phương cũng chỉ đạo các bệnh viện, cơ sở y tế của mình phải tham gia đề án này, bước qua lợi ích cục bộ của mình”, Phó Thủ tướng nói.
Về việc siết chặt bán thuốc không theo đơn, theo Bộ trưởng Bộ Y tế, hiện nay, Chính phủ, Bộ Y tế đã chỉ đạo quyết liệt và ra đề án bán thuốc theo kê đơn và nối mạng thống nhất liên thông giữa các nhà thuốc, các cơ sở bán thuốc với cơ quan quản lý, với khách hàng để công khai minh bạch nguồn gốc thuốc, xuất xứ, giá cả và đã làm thí điểm ở 4 tỉnh, nhân lên 16 tỉnh và sẽ tiến tới nhân lên trong toàn quốc. Chính phủ cũng như Bộ Y tế đang quyết liệt vấn đề này, phấn đấu tiến tới bán thuốc theo đơn, kèm theo các thông tư quy định về kê đơn. Nghị định 176 với nhiều chế tài xử lý mạnh, thậm chí có thể thu hồi giấy phép hoạt động. Kiểm soát hệ thống bằng công nghệ thông tin, dần dần sẽ tiến tới bán thuốc theo đơn.
Về kiểm soát chất lượng thuốc, đặc biệt tình hình thuốc giả và kém chất lượng. Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, trong thời gian qua, Luật Dược mới được ban hành, Nghị định 54 và một loạt các thông tư để quản lý về chất lượng, hạn chế thuốc giả, thuốc kém chất lượng. Các thông tư ban hành về tiêu chuẩn, kết hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ về tiêu chuẩn, quy chuẩn các chất lượng cùng với các dược điển của Việt Nam kết hợp với dược điển quốc tế. Đồng thời ban hành thông tư quản lý chặt chẽ hơn vấn đề đăng ký thuốc và nhập khẩu thuốc và các văn bản như Nghị định sửa đổi Nghị định 176 về các loại hình xử phạt và các hình thức xử phạt nặng nề hơn, kết hợp với Bộ luật Hình sự xung quanh vấn đề xử lý hàng giả, hàng kém chất lượng, nặng nề hơn trong vấn đề xử phạt hình sự...
Về vấn đề y tế cơ sở, theo Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, sắp tới, cùng với nỗ lực của toàn ngành phải đổi mới toàn diện, y tế cơ sở không chỉ tiếp cận người dân và chăm sóc lúc bị bệnh mà cốt lõi là chăm sóc sức khỏe người dân để nâng cao chất lượng phòng bệnh, phát hiện sớm bệnh, sàng lọc, kiểm tra bệnh cũng như nâng cao thể chất và chất lượng cuộc sống của người dân.
Tôi đánh giá rất cao các phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân điều hành rất khách quan, linh hoạt, khoa học. Tính xác thực và sát sườn của đời sống đã đi vào nghị trường, các tư lệnh ngành đã trả lời thẳng vào vấn đề, đáp ứng được mong mỏi của đại biểu và cử tri, đồng thời đưa ra những chính sách, định hướng trong thời gian tới rõ ràng. Tuy nhiên với thời gian 3 phút thì một số câu hỏi đại biểu đưa ra các tư lệnh ngành vẫn chưa trả lời cụ thể, chưa rõ ý.
Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đoàn Đăk Nông):
Phạm vi chất vấn lần này rất là rộng, chất vấn lại đối với những lời hứa, việc thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội từ Kỳ họp thứ hai, thứ ba và thứ tư. Cụ thể là trên các lĩnh vực công thương, tài nguyên môi trường, giao thông vận tải, giáo dục đào tạo, y tế... Qua những phiên chất vấn từ hôm qua đến nay tôi thấy những vấn đề đại biểu đưa ra là những vấn đề cử tri đang quan tâm, những vấn đề Nghị quyết của Quốc hội đã đặt ra. Phần trả lời chất vấn của các đại biểu phần lớn đã làm thỏa mãn các đại biểu, tâm tư nguyện vọng của cử tri.
Tất cả các Bộ trưởng đều thể hiện tinh thần rất cao, quan tâm đến vấn đề chất vấn của đại biểu Quốc hội chất vấn, cũng như những vấn đề cử tri quan tâm. Các tư lệnh ngành trả lời rất thẳng thắn, cởi mở, đúng vào trọng tâm của vấn đề. Đây cũng là động thái tích cực, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao của các tư lệnh ngành đối với nhiệm vụ mà họ đang phụ trách, điều hành.
