Làm gì để an toàn nơi trường học?

Dư luận luôn đặt ra câu hỏi làm sao để môi trường học đường thực sự an toàn, thân thiện? Làm thế nào để nâng cao nhận thức và kỹ năng ứng phó với BLHĐ cho học sinh để mỗi ngày đến trường là một niềm vui. Đây là những nội dung được trao đổi tại buổi tọa đàm “An toàn trường học nhìn từ nhà trường, gia đình và xã hội” do Cổng thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 12/4.

Nhận diện bạo lực học đường

Theo TS. Bùi Văn Linh - Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Giáo dục Chính trị và Công tác HS, SV (Bộ Giáo dục và Đào tạo), những vụ việc xảy ra trong thời gian qua chỉ là cá biệt, việc giữ môi trường an toàn, thân thiện trong trường học là cần thiết, nhất là trong sự phát triển của xã hội hiện đại nhất thiết cần sự chung tay, phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và toàn xã hội, thực sự đồng hành cùng các em mỗi ngày đến trường - ông Linh chia sẻ.

An toàn trong trường học không chỉ có các vụ tai nạn thương tích mà những vụ bạo hành, xâm phạm thân thể, sức khỏe, tinh thần trẻ em, học sinh trong các cơ sở giáo dục cũng đang là vấn đề bức xúc. Các vụ việc trên đã ảnh hưởng đến an toàn tính mạng của học sinh; uy tín, danh dự của đội ngũ nhà giáo; an ninh, trật tự trường học và gây bức xúc trong xã hội.

Về góc độ quản lý, TS. Linh thừa nhận việc hiện nay chúng ta còn thiếu quá nhiều tài liệu, học liệu về giáo dục liên quan đến giáo dục toàn diện ở lứa tuổi học sinh, nhất là giáo dục giới tính và giáo dục công dân. Tuy vậy, theo ông Linh, bạo lực trong gia đình cũng ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý các em. Chính vì vậy, để hạn chế tình trạng trên, trước hết, cần nâng cao vai trò của các tổ chức trong trường học. Các nhà trường cần rà soát, đổi mới hình thức giáo dục lý tưởng, thông qua các hoạt động cụ thể, thiết thực để các em có nhận thức đúng và hành động đúng như các hoạt động tình nguyện, hiến máu nhân đạo, các hoạt động ngoại khóa... Hoạt động ngoại khóa không chỉ tạo cho học sinh một sân chơi bổ ích mà còn giáo dục cho các em biết quan tâm, chia sẻ với các hoàn cảnh khác.

Nguyên nhân do đâu?

Theo PGS.TS. Trần Thành Nam - Chủ nhiệm Khoa Các khoa học giáo dục - Trường ĐH Giáo dục, ĐH QGHN đánh giá, môi trường gia đình ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý trẻ em, các bậc phụ huynh ngày nay đã không có đủ thời gian để dạy cho các em kỹ năng sống và “làm mẫu” cho các em về cách ứng xử khi các sự cố xảy ra. Nguyên nhân xảy ra BLHĐ trách nhiệm trước hết thuộc về người lớn. PGS.TS. Trần Thành Nam cho rằng, không nên khoán trắng cho nhà trường, cần có sự phối hợp nhịp nhàng giữa gia đình cùng nhà trường và chính quyền địa phương.

PGS.TS. Nam cho rằng, lứa tuổi học sinh là giai đoạn hình thành nhân cách, chỉ cần một tác động xấu từ gia đình và xã hội có thể gây nên tổn thương không thể chữa lành, hình thành những nhân cách không đúng về giá trị sống dẫn đến những vụ bạo lực học đường bởi bọn trẻ học từ người lớn, do đó, phụ huynh là tấm gương phản chiếu của trẻ. Cùng với sự du nhập, ảnh hưởng từ môi trường văn hóa bạo lực: phim ảnh, sách báo, game bạo lực, kể cả những kênh truyền hình trên không gian mạng... đã được các em tiếp thu và bị ảnh hưởng bởi những trào lưu không tốt...

Giải pháp nào để hạn chế?

Để có thể khắc phục BLHĐ, cần có những giải pháp thiết thực và hợp lý và thực hiện một cách nghiêm túc. Về phía học sinh, sinh viên, cần có ý thức rèn luyện và tìm hiểu, nâng cao ý thức về hành động cũng như hậu quả của những hành động bạo lực đó.

Về góc độ nhà trường, đối với một số học sinh cá biệt, cần có sự kết hợp giữa gia đình và nhà trường để uốn nắn, điều hướng các em vào phong trào của lớp, tránh sự phân biệt đối xử. Nhà trường cần chủ động trong việc trao đổi thông tin với gia đình học sinh cũng như chính quyền địa phương để có thể nắm bắt tình hình cũng như biểu hiện của học sinh. Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm cần chủ động nắm chắc tình hình để có biện pháp giải quyết ngay khi học sinh có biểu hiện của những hành vi tiêu cực và bạo lực. Nhà trường cũng cần chú trọng trong việc giảng dạy một số môn học như kỹ năng sống, giáo dục công dân, trang bị nhận thức đúng đắn cho học sinh về hành động đẹp, tăng cường tinh thần trách nhiệm cũng như ý thức đấu tranh đẩy lùi BLHĐ.

Theo các chuyên gia, 3 trụ cột “Nhà trường - Gia đình và xã hội” là không thể tách rời và không thể thiếu, nếu một trong những trụ cột bị ảnh hưởng thì tình trạng BLHĐ ngày càng leo thang và ngược lại, nếu chú trọng làm tốt thì sẽ có những chuyển biến tốt trong thời gian tới.