Sau đêm đầu tiên trở lại diễn trên đất Hà Nội thành công vang dội, ca sĩ Khánh Ly đã nhanh chóng quay trở lại phục vụ người hâm mộ. Nếu lần trở về trước trên các kênh truyền thông ngang dọc các thông tin về bà: quá khứ, hiện tại, về cuộc sống riêng, sự nghiệp ca hát... thì lần trở lại này, ngoài những hình ảnh bà trẻ trung, hạnh phúc bên chồng, còn lại đa phần là những lùm xùm chuyện bản quyền đêm biểu diễn.
Đêm đầu tiên ở Hà Nội, cả trên các trang báo chí chính thống, cả trên các trang mạng xã hội đều đưa ảnh nhạc sĩ Phó Đức Phương - Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC), Phó Chủ tịch Hội Âm nhạc Hà Nội đang đứng trước sảnh với vẻ mặt căng thẳng, không thoải mái. Ông đến tận nơi để đòi ban tổ chức đêm diễn phải thực hiện việc nộp tác quyền những tác phẩm âm nhạc cho Trung tâm.
Buổi làm việc của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam với Công ty Đồng Dao.
Có rất nhiều ý kiến trái chiều nhau về hình ảnh này. Có người nói ông là giám đốc, sao không cho anh em tới, sao đã phải xuất tướng tới tận những nơi nhạy cảm? Như thế có khác mấy người đi đòi nợ thuê ngoài phố? Vả lại chuyện thu như thế nào? % bao nhiêu? Tác giả được nhận bao nhiêu?... cũng là những chuyện đã từng gây nên không biết bao cuộc tranh luận, kiện tụng mấy năm gần đây! Những ý kiến khác lại tán thành, cho rằng Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã làm tốt công việc hơn các Trung tâm bảo vệ tác quyền khác, ví như trong lĩnh vực văn học. Cái gì cũng phải có người đi trước. Ông Phó Đức Phương đã gạt bỏ hình ảnh nhạc sĩ của mình để làm một người đấu tranh cho lẽ công bằng... Và ông phải đích thân đi vì không ai hiểu luật, hiểu một số lĩnh vực khác được cặn kẽ như ông để có thể "thay trời hành đạo"... nên khen ngợi!
Và câu chuyện cũng chưa đi đến hồi kết kể cả sau đêm thứ hai Khánh Ly diễn tại Đà Nẵng, cũng lại chính nhạc sĩ, Giám đốc Phó Đức Phương bay vào đó, lại những hình ảnh với gương mặt đang bức xúc của ông, cả những cuộc tranh luận nảy lửa giữa ông và Ban tổ chức là Công ty Đồng Dao không có hồi kết. Xét ra ở đây có sự chen nhau giữa luật và lệ.
Được biết, trước đêm diễn, Văn phòng UBND TP. Đà Nẵng có Công văn 2056/VP-VX gửi Sở VH-TT&DL Đà Nẵng yêu cầu đơn vị tổ chức liên hệ với Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc để thực hiện đầy đủ quyền tác giả. Có nghĩa giấy phép đêm diễn đã được cấp trước khi có sự nhắc nhở này. Kết quả là đơn vị tổ chức (Công ty Đồng Dao) không trả tiền, ông Phó Đức Phương đến đôi co nhưng không đòi được đành ra về. Vì cả hai bên đều có lý riêng.
Cái yếu lý của trung tâm là chưa có đủ cơ sở pháp lý để đòi tác quyền. Giá trị gần như duy nhất là thư xác nhận của bà Trịnh Vĩnh Trinh - em gái nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Bà Trinh viết với tư cách là “đại diện những người thừa kế di sản Trịnh Công Sơn” gửi ngày 26/7/2014. Phía Đồng Dao đã tận dụng kẽ hở này để yêu cầu VCPMC chứng minh bà Trinh là người đại diện thừa kế hợp pháp với di sản nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Luật sư của Đồng Dao cho rằng: Theo luật, phải đủ 5 người đồng ý để bà Trinh làm đại diện với đầy đủ giấy tờ, công chứng. Trung tâm lại mới chỉ có 3 chữ ký. Còn bên Trung tâm lại yêu cầu Đồng Dao đưa ra bằng chứng được phép sử dụng những bài hát của Trịnh Công Sơn. Điều này bên Công ty Đồng Dao im lặng.
Thế mới nói, hai bên đều nói đến luật nhưng cả hai dường như đều làm việc theo lệ mà thôi.
Đơn vị tổ chức luôn tìm ra những kẽ hở để lách, bỏ qua những bước cơ bản trước đêm diễn như chưa thoả thuận với tác giả hoặc người thừa kế mà vẫn để ca sĩ hát. Như vậy, đêm diễn ấy không thể coi là đêm diễn đúng luật. Chưa đúng luật mà vẫn được cấp phép. Vậy thì nên hiểu về việc này như thế nào?
Mớ bòng bong này không biết sẽ được xử lý tới cuối ra sao? Cho dù Công ty Đồng Dao đã ký vào biên bản đêm diễn ở Hà Nội là sẽ nộp gần 200 triệu cho Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, mặc đêm ấy vé bán ra lỗ thê thảm, còn đêm thứ hai tại Đà Nẵng khá thành công vẫn còn dở dang nhiều tranh cãi. Tất nhiên, việc trả tiền tác quyền là đúng và phải làm. Đây cũng là một dịp để các cơ quan chức năng nhìn nhận lại mọi vấn đề, rút kinh nghiệm cho các đêm diễn về sau của nhiều ca sĩ khác.
Tuyết Lan
