Trong khoảng vài năm trở lại đây, nhiều người tiêu dùng ở các thành phố lớn, trong đó có Hà Nội đã khá quen với cụm từ “hàng đồng giá” với các sản phẩm như quần áo, giày dép, đồ gia dụng... Nhiều cửa hàng kinh doanh hàng đồng giá không ngừng được mở ra và thu hút người mua, đặc biệt là giới trẻ. Nhưng hàng đồng giá cũng có những mặt tích cực lẫn tiêu cực.
Nét đẹp hàng đồng giá
Dạo một vòng ở Hà Nội, không khó để bắt gặp những cửa hàng bán sản phẩm đồng giá, nhiều nhất có lẽ là dọc các tuyến phố lớn như Phạm Ngọc Thạch, chùa Bộc, Cầu Giấy, Tôn Đức Thắng… Hàng đồng giá được các cửa hàng bán ra hiện nay chủ yếu là quần áo thời trang. Nhiều khách hàng cho rằng hàng đồng giá luôn đa dạng, đẹp mắt, đặc biệt giá cả lại khá hợp lý nên họ sẵn sàng rút ví để mua các sản phẩm.
Chất lượng của hàng đồng giá rẻ bèo là điều mà người tiêu dùng cần lưu ý.
Tại nhiều địa điểm ở Hà Nội, hàng đồng giá được các cửa hàng rao bán thường là quần áo, trang sức, phụ kiện hướng đến giới trẻ, vì thế, những mặt hàng đó rất được các bạn sinh viên và giới trẻ ưa chuộng. Nhiều mẫu thời trang mang đậm cá tính và phong cách riêng nhưng giá cả chỉ dao động trong khoảng 50.000 - 100.000 đồng, một số mặt hàng đắt hơn như đầm, váy, áo khoác… cũng chỉ ở ngưỡng 200.000 đồng, điều này khá phù hợp với “túi tiền” của các bạn sinh viên và người có thu nhập thấp. Theo chia sẻ của một khách mua hàng - bạn Phương Ngân (Cầu Giấy - Hà Nội) thì “đồ đồng giá rất đa dạng, mới mẻ và độc đáo, giá rẻ”.
Cũng có nhiều ý kiến cho rằng ưu điểm lớn nhất của mặt hàng đồng giá chính là việc “thuận mua vừa bán” khi giá cả đã được niêm yết. Khi mua đồ tại các cửa hàng đồng giá, khách hàng vô tư và thoải mái chọn đồ, thái độ của các nhân viên bán hàng cũng rất thân thiện bởi không có tiếng kì kèo mặc cả, cũng không có sự tranh chấp hoặc to tiếng kiểu “bún mắng, cháo chửi” giữa người bán và người mua. Chính yếu tố này đã tạo nên một nét đẹp trong việc mua và bán hàng đồng giá, bởi thường khi mua mặt hàng có giá trên mác, đôi khi khách hàng vẫn kì kèo giảm giá, người bán thấy người mua trả sản phẩm rẻ hơn so với giá nhập vào nên xảy ra việc “mặt nặng mày nhẹ” là chuyện thường, sản phẩm cũng không bán được.
Bạn Minh Nguyệt (Trường Đại học Mỹ thuật công nghiệp) cho biết, tâm lý chung của sinh viên rất ngại trong vấn đề mặc cả vì túi tiền thường có hạn, chủ yếu là tiền bố mẹ chu cấp, nếu đồ đắt quá thì sinh viên sẽ không dám mua. “Trái lại, giá cả của hàng đồng giá rất hợp lý và công khai nên chỉ việc lựa đồ cho phù hợp mà thôi”, Minh Nguyệt hào hứng chia sẻ. Cũng bởi vì nắm bắt được tâm lý khách hàng như vậy nên mỗi ngày qua đi, ở Hà Nội lại có cửa hàng đồng giá ra đời để phục vụ nhu cầu mua sắm cho khách hàng, đặc biệt là các bạn sinh viên và người lao động thu nhập thấp.
Ông Robert Trần - Giám đốc Tập đoàn tư vấn chiến lược Robenny của Canada khu vực Mỹ và châu Á - Thái Bình Dương đánh giá, mô hình kinh doanh cửa hàng đồng giá xuất hiện từ lâu trên thế giới và trở nên hấp dẫn ở nơi đông người thu nhập thấp hoặc khi kinh tế chưa phát triển. Điểm lợi của kinh doanh cửa hàng đồng giá là vận hành đơn giản, chi phí đầu tư hay nhân sự không cần nhiều, chỉ một vài người quản lý để không xảy ra trộm cắp vặt gây thất thoát. Với khoản tiền khoảng vài chục triệu đồng, cá nhân hoặc nhóm người cùng chung vốn có thể mở ra được một cửa hàng đồng giá.
Theo một chủ cửa hàng tại quận Nam Từ Liêm bán đồ đồng giá 10.000 đồng/sản phẩm nhựa, vật dụng cá nhân với số vốn bỏ ra 50 triệu, dù cửa hàng nằm trong ngõ nhưng khách mua rất đông. Chỉ trong nửa năm kinh doanh, chủ cửa hàng đã thu hồi được vốn. Nhưng càng về sau, sản phẩm bán ra càng ế ẩm. Tất nhiên, sự ế ẩm cũng có nguyên nhân chứ không bỗng dưng mà đến...
Mất khách vì sản phẩm không rõ nguồn gốc, chất lượng
Thực tế cho thấy, nhiều cửa hàng đồng giá vẫn liên tục được mở ra, chính điều này góp phần làm giãn thị phần khách hàng dẫn tới việc hàng đồng giá của nhiều cửa hàng bán chậm. Tâm lý người mua lâu nay cứ chỗ nào “rẻ, đẹp” là ập tới mà có nhiều cửa hàng đồng giá mở ra, lại kinh doanh cùng mặt hàng thì lượng khách bị phân tán, xé lẻ là điều dễ hiểu.
Tại Hà Nội hiện nay không thiếu những khu phố có cửa hàng bán sản phẩm đồng giá với mức rẻ.
Nhưng đó chưa hẳn là mấu chốt dẫn tới việc nhiều cửa hàng đồng giá ở Hà Nội thời gian qua kinh doanh trì trệ, thậm chí bù lỗ và có cửa hàng phải ngừng hoạt động. Bởi dù hàng đồng giá với mức “rẻ như cho”, nhiều người mua vì thế rất quan tâm đến nguồn gốc xuất xứ, chất lượng của sản phẩm đó. Theo kinh nghiệm của một số người thường xuyên đi mua sắm, họ đã sớm nhận thấy những sản phẩm đồng giá thường có màu mè bắt mắt, song chất lượng lại rất thấp. Chẳng hạn như các loại giỏ nhựa thường ọp ẹp và mỏng, hàng mỹ phẩm không nhãn mác, tên tuổi nhà sản xuất, không cung cấp thời hạn sử dụng; bên cạnh đó, đồ gia dụng không chắc chắn… Một chủ cửa hàng đồng giá tại phố Minh Khai (Hà Nội) “bật mí”, các sản phẩm bán ở shop được đặt mua trên các trang bán hàng Trung Quốc và khi cửa hàng có nhu cầu mua, trang bán hàng trên mạng đó sẽ có người đưa sản phẩm đến tận cửa hàng.
Đối với hàng quần áo ở các shop quần áo đồng giá, thực tế cho thấy sản phẩm thường dành cho phái nữ và chủ yếu là đối tượng học sinh - sinh viên. Với mức giá chỉ vài chục nghìn đến hơn trăm nghìn, khách hàng có thể tìm thấy những mẫu thời trang đang thịnh hành. Tuy nhiên, nhiều bạn nữ cho biết, khi mua xong váy, áo ở cửa hàng đồng giá với giá bèo thì sau này mới nhận thấy sản phẩm được may khá cẩu thả, vải nhăn, nhiều nếp gấp, lộ đường chỉ mà nhãn mác lại không rõ ràng. Bạn Khánh Linh (Ngọc Hà, quận Đống Đa) sau lần mua một chiếc váy tại một cửa hàng đồng giá bên phố Cầu Giấy với 80.000 đồng, khi nhận sản phẩm có nhiều lỗi về đường chỉ và giặt bị phai màu đã khẳng định “không dám mua hàng đồng giá rẻ bèo nữa”.
Chị Mai hiện là người tỉnh lẻ lên làm tại một quán cơm ở Hà Nội cũng cho biết, trước đây chị rất hay vào những cửa hàng đồng giá vì bị hấp dẫn bởi giá cả và nghĩ là sẽ có nhiều sự lựa chọn. Nhưng vào một số nơi, sau một vài lần, chị thấy không còn hứng thú nữa, bởi các mặt hàng không được cập nhật thường xuyên và quan trọng là sản phẩm thiếu nhãn mác của nơi sản xuất, nếu có thì lại toàn chữ... Trung Quốc. Chính vì điều này đã khiến người tiêu dùng lo ngại về độ an toàn và tính năng sử dụng lâu dài của sản phẩm hàng đồng giá, quay lưng lại với dòng sản phẩm này là điều không tránh khỏi.
Và người Việt dùng hàng Việt
Hiểu rõ tâm lý khách hàng có những lo ngại về chất lượng, nguồn gốc sản phẩm hàng đồng giá ở trên, nhiều cửa hàng đã nhanh chóng thay đổi chiến lược kinh doanh. Tận dụng những ưu điểm về giá cả và mẫu mã của hàng đồng giá, các cửa hàng vẫn giữ nguyên xu hướng kinh doanh đồng giá ban đầu, nhưng thay vào các loại hàng bán với giá rẻ bèo như trước, giờ đã chuyển sang kinh doanh sản phẩm với chất lượng và mẫu mã tốt hơn, giá cả vì thế cũng có tăng nhưng không đáng kể.
Chị Nguyễn Thị Thương - chủ một của hàng kinh doanh thời trang đồng giá tại Cầu Giấy cho biết: “Cửa hàng đã nhập các loại sản phẩm có nguồn gốc từ các công ty may mặc trong nước. Giá tuy có cao hơn so với trước đây nhưng chất lượng, mẫu mã lại tốt, đa dạng hơn hẳn. Giá thành sản phẩm cũng không phải ở mức quá cao như hàng hiệu, chỉ dao động trong khoảng 100.000 - 300.000 đồng/sản phẩm. Nhờ vậy, lượng khách của cửa hàng cũng tăng trở lại và có lời”. Chị Mai làm ở quán cơm khi mua sản phẩm là hàng đồng giá được sản xuất ở Việt Nam với nhãn mác và có nguồn gốc rõ ràng đã không ngần ngại chia sẻ: “Nhiều mẫu quần áo do chính các doanh nghiệp dệt may trong nước sản xuất, cũng đa dạng và khá tốt nên cảm thấy yên tâm hơn về chất lượng”.
Thay đổi phương thức kinh doanh cũng kéo theo không ít khó khăn và thách thức, song nhờ thực hiện tốt khẩu hiệu “người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, doanh thu của các cửa hàng đồng giá cũng tăng lên một cách đáng kể. Theo chị Thương, bình quân mỗi ngày, cửa hàng của chị kể từ khi bán quần áo có hàng đồng giá do Việt Nam sản xuất, so với trước đây thì mỗi ngày bán thêm được 40 - 50 sản phẩm. Bởi thế nên rất hy vọng, sự “thay da đổi thịt” về chất lượng đến từ hàng Việt, trong thời gian tới, hàng đồng giá sẽ ngày càng được đông đảo người tiêu dùng tin tưởng và đón nhận, đặc biệt là hàng Việt sẽ “sống” được trong chính thị trường Việt.