Vẫn biết Tùng Dương đã từng nhận nhiều giải thưởng âm nhạc và gần đây nhất là giải Cống hiến 8/2013 của báo Thể thao Văn hóa, một giải thưởng bởi một Ban tổ chức có uy tín và cũng từng đã nghe Tùng Dương hát nhiều lần, nhưng trong live concert “Độc đạo” của anh, tôi phải thốt lên: “Thật đáng phải ngước nhìn”.
 Tùng Dương mở đầu chương trình bằng ca khúc mới là Độc đạo và Thể đơn bào. |
Trước đây, không phải Tùng Dương chưa từng có những đêm diễn riêng mang tên mình. Nhưng, những lần đó, hầu hết người xem là những khán giả có “gu” âm nhạc gần với Tùng Dương, hay nói cách khác, đó là những người có một khả năng thẩm thấu âm nhạc một cách khác lạ. Vì thế, đó chỉ là ở một không gian nhỏ, hoặc lớn hơn thì vé bán cũng không được nhiều.
Nhưng lần này thì khác. Không còn một chỗ trống với hơn một ngàn ghế trong khán phòng, giá vé dao động từ 300 ngàn tới 3 triệu đồng. Những người cầm vé hạng nhất đã thốt lên “thật đáng đồng tiền bát gạo”, có người còn nói “hơi tiếc, lẽ ra phải ở một sân khấu lớn hơn, nhiều chỗ ngồi hơn” để nhiều người được thưởng thức hơn một chương trình hiếm hoi không chỉ bởi được đầu tư bạc tỷ mà còn là một chương trình rất khó xảy ra lần nữa.
Đêm diễn của anh lần này vẫn có giới chuyên môn như các nhạc sĩ: Doãn Nho, Phó Đức Phương...; các ca sĩ: Quang Thọ, Thanh Lam, Khánh Linh, Ngọc Khuê, Minh Ánh... và đông đảo khán giả, những người mê nhạc từng “bốn mùa sân khấu âm thanh”. Điều đó không có nghĩa là Tùng Dương hạ “đô” (điên), mà là anh đã làm cái khó - cái mới trở nên gần gũi - dễ tiếp cận. Anh không phải là ca sĩ Việt đầu tiên tiếp cận world music nhưng với “Độc đạo” Tùng Dương khiến cho thể loại này đến Việt Nam như một cách khai mở tới đông đảo người nghe một cách có phương pháp nhất. Dĩ nhiên, phải nhắc đến Nguyên Lê, một tên tuổi mà Tùng Dương gọi trong đêm diễn là huyền thoại âm nhạc. Ông nhạc sĩ kiêm guitarist này đã thổi hồn vào các tác phẩm bằng những bản phối kỳ diệu nhất khiến cho thế giới những nhà soạn nhạc tên tuổi phải nể trọng. Và nhờ thế, tiếng hát của Tùng Dương đã đẹp một cách “kinh dị” lại càng thăng hoa tới tận cùng, khiến người nghe được “sởn da gà”.
Sự pha trộn đủ liều lượng giữa lạ và quen, giữa giọng người và thanh âm nhạc cụ, giữa thực và hư, giữa tây và ta, giữa sự ăn ý của cặp bài trùng, của những người cùng “điên” tới đỉnh, đầu tiên là phải kể đến Tùng Dương - Nguyên Lê, rồi đến Tùng Dương - Julia Sarr, nữ ca sĩ Pháp gốc Senegal, khách mời và cuối cùng là ban nhạc khiến cho chương trình hấp dẫn ngoài sức tưởng tượng. Tất cả đều ăn ý, hòa quyện. Khi thì nhẹ nhàng, sâu lắng, đầy chất tâm linh đậm chất phương Đông, khi thì hào sảng, bùng nổ của phương Tây, lúc lại tự do phiêu lãng đầy chất thơ của Jazz... Những bản hòa tấu phức tạp đòi hỏi kỹ thuật cao làm nên đẳng cấp và tên tuổi của họ.
Thông thường, nhiều ca sĩ ngại khai phá bài mới vì rất khó tạo ra “cơn cảm khoái cho các đôi tai thích điều quen”, nhưng Tùng Dương đã hát: Cuộn, Độc đạo, Thể đơn bào, Con ốc, Ánh trăng khuya..., không chỉ khó nghe về tính triết lý sâu sắc qua ca từ giản dị mà là một cách viết khác hoàn toàn so với trước đây. Nhưng, không mới không phải Tùng Dương. Điều kinh ngạc là anh đã khai phá thành công ngoạn mục, nó khiến anh vừa là người mà thân thiết của cộng đồng hôm nay, vừa vượt ra ngoài khuôn khổ ấy trở nên đồng đẳng với các ca sĩ thế giới. Trong đêm diễn không thấy anh khác đẳng cấp với Julia Sarr, ngôi sao ca nhạc Pháp. Trong chương trình anh cũng hát: Bài ca trên núi, Chiếc khăn Piêu, Trên đỉnh phù vân, Quê nhà, Con cò... với cách làm mới cái tưởng như đã cũ cộng với phần hòa âm phối khí và sự điệu nghệ của dàn nhạc nên anh đã dẫn dắt được cả ngàn người suốt 3 tiếng không nghỉ để leo lên đỉnh hạnh phúc.
Sử dụng một dàn nhạc bao gồm trống, vibraphone, guitar điện (Tây), sáo, đàn tranh, đàn bầu (ta), nhuần nhuyễn và ăn ý để phiêu lãng cùng với giọng người trên nền tự do của tư tưởng anh đã làm các tác phẩm Việt cùng các ca khúc quốc tế All is full of love (tam ca Tùng Dương - Julia Sarr - Himiko Paganotti, người Nhật), Redemption song (song ca với Julia Sarr) tới ngưỡng của thẩm mỹ âm nhạc.
“Độc đạo” đã phát hành album với bản ghi theo cách đó, hấp dẫn một cách không thể so sánh. Nhưng nếu thưởng thức album “đã” bao nhiêu thì xem anh diễn còn “sướng” gấp bội phần. Nữ ca sĩ Pháp nổi tiếng Julia Sarr, Nguyên Lê, Phó Đức Phương, Doãn Nho và nhiều người khác đều nhận xét Tùng Dương không chỉ xuất sắc về nghề mà là nghệ sĩ đích thực, người không ngừng khám phá để có một cái đẹp hoàn hảo trong sự mới lạ tận cùng.
Công chúng từ chỗ không chấp nhận phong cách biểu diễn, trang phục sân khấu cũng như biểu cảm âm nhạc đầy ma mị của Tùng Dương đến chỗ lại thấy đó là sự hợp lý. Giữa âm nhạc - người diễn và cái không gian trong đó ánh sáng, màu sắc, đường nét của trang phục... phải thế mới nhuần nhuyễn, mới hòa hợp mới là cái số một,là cái đỉnh, cái chưa ai hình dung ra trước đó. Phải chăng đó là thành công của Tùng Dương và cũng là thành công của nghệ thuật?
Trần Thị Trường