Căng thẳng tại Thái Lan lên đến mức mà giới quan sát giờ đây chỉ nêu ra hai kịch bản: Hoặc là các phe phái phải tìm được đồng thuận càng sớm càng tốt, hoặc là máu sẽ đổ trên đường phố Bangkok. Tình hình hiện nay đòi hỏi phải gấp rút tìm ra một hình thức đồng thuận chính trị nếu Thái Lan muốn thoát ra khỏi khủng hoảng và tránh tái diễn cảnh bạo lực đổ máu mà đất nước này đã nhiều lần hứng chịu.
Sau các vụ ném lựu đạn hôm thứ năm, 22/4/2010 làm một người chết, 85 người bị thương và các xung đột với lực lượng an ninh ngày 10/4, với hậu quả là 25 người thiệt mạng và khoảng 800 người bị thương, một số nhân vật trong phe áo Đỏ và chính quyền Thái Lan, dường như muốn tìm kiếm đối thoại. Thế nhưng, theo giới quan sát, điều tồi tệ, tức là có đổ máu, vẫn có thể lại xẩy ra. Trong những ngày qua, những người phe áo Đỏ tụ tập và cố thủ trong một khu thương mại ở Bangkok. Quân đội và cảnh sát bao vây xung quanh. Trong bối cảnh căng thẳng mặt đối mặt này, chỉ trong vòng vài phút, những hành động khiêu khích, ném gạch đá, những lời trêu chọc, nguyền rủa của người biểu tình, có thể dẫn đến xung đột và đổ máu. Ông Michael Montesano, chuyên gia Viện nghiên cứu Đông Nam Á, tại Singapore, cảnh báo là bạo lực sẽ nhanh chóng xay ra trong bầu không khí bề ngoài có vẻ như lễ hội của phe áo Đỏ. Có thể coi đó là hình ảnh thu nhỏ của Thái Lan, một đất nước luôn có tiềm ẩn bạo lực. Nhìn vào quá khứ, kể từ năm 1932, thời điểm thiết lập chế độ quân chủ lập hiến đến nay, Thái Lan đã trải qua nhiều cuộc khủng hoảng chính trị và 18 cuộc đảo chính hoặc âm mưu đảo chính.
 Phe áo Đỏ tuyên bố "sẽ không về nhà nếu không giành chiến thắng". |
Đất nước của những nụ cười đầy hấp dẫn với du khách bốn phương đã từng là sân khấu của những vụ xung đột giữa quân đội và người biểu tình, nhất là vào năm 1992, khi vua Bhumibol, biểu tượng cho sự đoàn kết dân tộc, thông thường không công khai bày tỏ thái độ về những vấn đề chính trị, đã buộc phải lên tiếng để chấm dứt khủng hoảng. Thế nhưng, lần này, vua Bhumibol, 82 tuổi, phải nằm bệnh viện điều trị từ tháng chín năm ngoái, vẫn im lặng, cho dù một số lãnh đạo phe áo Đỏ xin yết kiến và kêu gọi Ngài can thiệp.
Chuyên gia Paul Chambers, thuộc đại học Heidelberg nhận định, do sự tôn trọng đối với chế độ quân chủ, hoàng gia có thể tạo thuận lợi cho việc hướng tới một sự đồng thuận chung. Không có sự can thiệp này, bạo lực có nguy cơ tiếp tục. Từ nhiều thập niên qua, tầng lớp trung lưu giầu có, một bộ phận trí thức được coi là thân cận hoàng gia, giới tướng lĩnh đã được hưởng những thành quả của phát triển kinh tế, trong khi đó, đông đảo người dân ở nông thôn phía Bắc và Đông Bắc Thái Lan, cũng như một phần các tầng lớp dân thành thị ở Bangkok lại nghĩ rằng họ bị thiệt thòi và bị chính quyền bỏ rơi.
Xuất hiện trên truyền hình quốc gia cùng người đứng đầu quân đội Thái Lan, tướng Anupong Paojinda, Thủ tướng Abhisit tuyên bố sẽ chiếm lại khu người biểu tình chống chính phủ đang cố thủ tại thủ đô Bangkok. Tuy nhiên, ông Abhisit Vejjajiva đã không cho biết khi nào sẽ chiếm lại hoặc thực hiện việc này thế nào. |
Ông Jacques Ivanoff, thuộc Viện nghiên cứu Đông Nam Á đương đại - IRASEC, nhận định, Thái Lan là một xã hội đồng thuận chung nhưng đó cũng là một xã hội bạo lực. Đồng thuận chung đang sụp đổ. Chỉ cần một tia lửa nhỏ là bạo lực xuất hiện.
Câu hỏi lớn nhất hiện này là liệu trong những ngày tới, các tác nhân chính trị có thể làm thay đổi xu hướng, tức là hướng tới đồng thuận thay vì rơi vào bạo lực. Ông Michael Montesano nhận định, tại Thái Lan hiện nay, có một số người nghĩ rằng đã có quá nhiều đổ máu, cần phải đối thoại với nhau.
Lê Sơn (Theo AFP, RFI)