Dự án xây dựng cây cầu dây văng đẹp nhất Việt Nam - cầu Nhật Tân đang phải đối diện với khoản bồi thường hơn 155 tỉ đồng do chậm bàn giao mặt bằng. Hàng loạt dự án cầu đường trọng điểm khác cũng đang lâm vào tình trạng tương tự. Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) và chính quyền TP. Hà Nội đã phải có cuộc họp khẩn nhằm tháo gỡ những vướng mắc từ các dự án này.
Dự án xây dựng cầu Nhật Tân vẫn đang lâm vào tình cảnh chậm chễ bởi tại gói thầu số 2 xây dựng cầu dẫn và đường dẫn phía Nam, giá trị 1.300 tỉ đồng, nút giao Phú Thượng đến thời điểm này vẫn còn 158 hộ dân chưa bàn giao mặt bằng. Bộ GTVT đang thương thuyết với nhà thầu Tokyu việc hỗ trợ nhà thầu này hơn 155 tỉ đồng do chậm bàn giao mặt bằng gói thầu số 3 xây dựng đường dẫn phía Bắc của dự án xây dựng cầu Nhật Tân. Cùng với việc bồi hoàn, gói thầu số 3 phải giãn tiến độ đến tháng 5/2014 mới hoàn thành (chậm 27 tháng).
Tiếp nối với cầu Nhật Tân, dự án đường nối Nhật Tân - Nội Bài cũng đang vướng mặt bằng của 342 hộ dân thuộc huyện Sóc Sơn, dù UBND TP. Hà Nội đã cam kết bàn giao mặt bằng trong tháng 6/2013. Dự án được xem là tuyến đường đối ngoại chính của Thủ đô trong việc đưa đón các đoàn khách ngoại giao đang lâm vào cảnh bế tắc vì mặt bằng.
Dự án quốc lộ 3 mới (đoạn Hà Nội - Thái Nguyên) vì vướng mặt bằng nên chỉ thông xe được nửa đường trên địa phận Thái Nguyên, còn một nửa đoạn qua Hà Nội đang phụ thuộc vào mặt bằng. Được kỳ vọng rất nhiều về việc nối thông Hà Nội - Thái Nguyên để tránh tình trạng từ Hà Nội lên Thái Nguyên mất 3 giờ cho quãng đường 75km nhưng đến ngày 13/7, quốc lộ 3 mới đoạn Hà Nội - Thái Nguyên (hay còn gọi là đường cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên) chỉ thông xe được 31km trên địa phận Thái Nguyên. Khoảng 24km trên địa phận Hà Nội dù có những đoạn đã trải thảm bê tông nhựa nhưng tại nhiều đoạn vẫn còn nhiều hộ dân chưa nhận tiền đền bù, rồi dân phải đợi chính quyền xây dựng khu tái định cư. Đồng thời, đoạn này cũng vướng hai đường dây điện cao thế và hạ thế chưa được di dời... Ở TP.HCM, nhiều dự án đang chết dở vì vướng giải phóng mặt bằng như dự án tuyến Metro số 1 dù đã khởi công 1 năm vẫn vướng giải tỏa thì mỗi ngày Ban quản lý đường sắt đô thị TP.HCM phải bồi thường cho liên danh Nhật hơn 2 tỉ đồng/ngày.
Cơ quan chức năng cũng cho biết, việc chậm tiến độ dự án là do chính quyền địa phương chưa xử lý dứt điểm được giải phóng mặt bằng của các dự án. Trong khi Bộ GTVT khẳng định, với tình hình mặt bằng hiện tại và năng lực thi công của các nhà thầu, sẽ đảm bảo thông xe trên toàn bộ chính tuyến của dự án. Nhưng việc chậm trễ bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công có khả năng ảnh hưởng đến việc hoàn thành đồng bộ dự án và việc kết nối giao thông hiện nay.
Hiện, nhiều công trình giao thông đang triển khai tại các thành phố lớn đều đang “mắc cạn” vì mặt bằng - bị đòi bồi thường cả trăm tỉ đồng do địa phương chậm bàn giao mặt bằng. Dù là lỗi của ai cũng đều là tiền ngân sách, do dân đóng góp cả. Vấn đề đặt ra ở đây là chỉ vì sự thiếu kiên quyết của chính quyền các địa phương trong chậm giải phóng mặt bằng đã dẫn đến việc ngân sách nhà nước phải bỏ ra hàng trăm tỉ đồng để bồi thường, bù đắp những chi phí phát sinh cho phía đối tác.
Trong khi đời sống kinh tế xã hội của chúng ta còn gặp nhiều khó khăn, Nhà nước và nhân dân đang phải chắt chiu từng đồng, chính vì thế, cần phải có sự phối hợp chặt chẽ và quyết liệt hơn nữa để tiền của Nhà nước, của dân không bị lãng phí một cách đáng tiếc.
Ngọc Thành